Η Λίβερπουλ (αγγλικά: Liverpool F.C.) είναι επαγγελματική ποδοσφαιρική ομάδα με έδρα την πόλη του Λίβερπουλ, αγωνίζεται στην Πρέμιερ Λιγκ, και είναι μία από τις πιο επιτυχημένες ομάδες του κόσμου.

Λίβερπουλ
Επίσημη ονομασίαLiverpool Football Club[1]
Ίδρυση3  Ιουνίου 1892
ΈδραΛίβερπουλ, Ηνωμένο Βασίλειο
ΣτάδιοΆνφιλντ, Anfield και Λίβερπουλ
Χρώματακόκκινο και λευκό
ΙδιοκτήτηςFenway Sports Group
ΠρόεδροςΤομ Γουέρνερ
ΠροπονητήςΆρνε Σλοτ
ΠρωτάθλημαΠρέμιερ Λιγκ
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Πρώτη εμφάνιση
Τρίτη εμφάνιση
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σελίδα στο Facebook Σελίδα στο Twitter Σελίδα στο Instagram Λογαριασμός στο YouTube Σελίδα στο Linkedin
Commons page Πολυμέσα σχετικά με την ομάδα

Έχει κατακτήσει 19 φορές το πρωτάθλημα Αγγλίας, 8 φορές το Κύπελλο Αγγλίας, 10 το Λιγκ Καπ και 16 φορές το Κομιούνιτι Σιλντ, ενώ εκτός συνόρων έχει κερδίσει 6 φορές το Τσάμπιονς Λιγκ, 3 φορές το Γιουρόπα Λίγκ και 4 φορές το Σούπερ Καπ Ευρώπης.

Ο σύλλογος ιδρύθηκε στις 15 Μαρτίου του 1892. Ιδρυτής ήταν ο ιδιοκτήτης του γηπέδου του Άνφιλντ John Houlding (Τζον Χόουλντινγκ), ο οποίος αποφάσισε την ίδρυση ενός ποδοσφαιρικού συλλόγου όταν η Έβερτον έφυγε από το γήπεδό του λόγω ασυμφωνίας στο νέο ενοίκιο. Η Λίβερπουλ πήρε μέρος στο Αγγλικό πρωτάθλημα 2 χρόνια αργότερα.

Ο σύλλογος έχει συνδεθεί με δύο από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του ποδοσφαίρου. Η πρώτη έγινε το 1985 στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο γήπεδο Χέιζελ (Heysel) όπου 39 οπαδοί ποδοπατήθηκαν. Η δεύτερη έγινε στο Χίλσμπορο (Hillsborough) το 1989, όπου 97 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 766 τραυματίσθηκαν. Μετά τα γεγονότα στο Χέιζελ οι αγγλικοί ποδοσφαιρικοί σύλλογοι τιμωρήθηκαν με αποκλεισμό από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις για πέντε χρόνια, ενώ η Λίβερπουλ για έξι.

Ιστορία του συλλόγου

Επεξεργασία

Ιστορία πρώτων χρόνων

Επεξεργασία
 
Ο Τζον ΜακΚένα ([John McKenna]), πρώτος προπονητής της Λίβερπουλ.

Η Λίβερπουλ ιδρύθηκε ύστερα από μία διαφωνία μεταξύ των μελών της Έβερτον και του προέδρου της Τζον Χούλντινγκ, που είχε και τα δικαιώματα του Άνφιλντ. Η Έβερτον είχε ιδρυθεί το 1878 και έπαιζε στο Άνφιλντ από το 1884. Το 1891 ο Τζον Χούλντινγκ, απέκτησε τα δικαιώματα του Σταδίου από τον Τζον Όρελ και ζήτησε αύξηση του ενοικίου, από £100 σε £250 το χρόνο.[2] Μετά από μία συνέλευση, τα μέλη της Έβερτον, έδιωξαν τον Χούλντινγκ και αρνήθηκαν να πληρώσει η ομάδα το νέο ενοίκιο, μετακομίζοντας στο Γκούντισον Παρκ.

Με ένα άδειο γήπεδο και με μόνο 3 παίκτες να παραμένουν, ο Χούλντινγκ αποφάσισε την ίδρυση ενός νέου ποδοσφαιρικού συλλόγου και έτσι γεννήθηκε η Λίβερπουλ στις 15 Μαρτίου του 1892. Ο Τζον ΜακΚένα διορίστηκε προπονητής και υπέγραψε 13 Σκωτσέζους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές. Ο πρώτος αγώνας της ομάδας ήταν ένας φιλικός αγώνας εναντίον της Rotherham Town. Η Λίβερπουλ νίκησε με 7-1. Το πρώτο γκολ της ομάδας σημείωσε ο Μάλκομ ΜακΒιν (Malcolm McVean).[3]

Το αρχικό όνομα της νέας ομάδας ήταν Everton F.C. and Athletic Grounds, Ltd., ή εν συντομία Everton Athletic. Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία αρνήθηκε να τους αναγνωρίσει με αυτό το όνομα και έτσι τον Ιούνιο του 1892 άλλαξε το όνομά της σε Liverpool F.C..[4]

Από την πρώτη στιγμή η Λίβερπουλ έκανε αίτηση συμμετοχής στο εθνικό πρωτάθλημα η οποία όμως απορρίφθηκε. Έτσι αρχικά έπαιζε στο τοπικό πρωτάθλημα του Λάνκασιρ. Το πρώτο της επίσημο παιχνίδι ήταν εναντίον της Higher Walton, όπου η Λίβερπουλ επικράτησε με 8-0.[3][5] Την πρώτη χρονιά χρίστηκε πρωταθλήτρια και τη δεύτερη κυπελλούχος κερδίζοντας την Έβερτον στον τελικό. Μετά από αυτές τις επιτυχίες κλήθηκε στο εθνικό πρωτάθλημα (1893). Πλέον έπαιζε στη δεύτερη κατηγορία του αγγλικού πρωταθλήματος, τερμάτισε το πρωτάθλημα αήττητη και κέρδισε την άνοδο στην πρώτη κατηγορία.

 
Ο Ιλάιζα Σκοτ (Elisha Scott), τερματοφύλακας της Λίβερπουλ από το 1912 έως το 1934.

Το 1896, με την έλευση του πρώην προπονητή της Σάντερλαντ, Τομ Γουάτσον (Tom Watson), τα χρώματα της ομάδας αλλάζουν από μπλε και άσπρο σε κόκκινο και άσπρο. Με τον Γουάτσον η Λίβερπουλ θα κερδίσει και για πρώτη φορά, το 1901, το πρωτάθλημα Αγγλίας, δύο βαθμούς μπροστά από τη Σάντερλαντ. Το 1904 η ομάδα υποβιβάστηκε ξανά στη δεύτερη κατηγορία, αλλά κατάφερε να επιστρέψει, κατακτώντας την πρώτη θέση το 1905. Την επόμενη χρονιά (1906) θα καταφέρει ξανά να κερδίσει το πρωτάθλημα Αγγλίας. Επίσης, με τον Γουάτσον, έφτασε για πρώτη φορά σε τελικό Κυπέλλου Αγγλίας το 1914. Ήταν η τελευταία φορά που ο τελικός έλαβε χώρα στο γήπεδο της Κρίσταλ Πάλας και η πρώτη φορά που τον παρακολούθησε ο βασιλιάς της Βρετανίας. Τελικά η Λίβερπουλ έχασε από την Μπέρνλεϊ με 0-1. Ο Γουάτσον έμεινε στη Λίβερπουλ μέχρι το 1915, όταν και απεβίωσε.[6] Τη χρονιά εκείνη έλαβε χώρα και ένα από τα πρώτα σκάνδαλα στο ποδόσφαιρο της Αγγλίας, που αφορούσε έναν αγώνα μεταξύ της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και της Λίβερπουλ στο Ολντ Τράφορντ. Ο αγώνας έληξε με νίκη των γηπεδούχων με 2-0, αλλά και με κάποιους από τους παίκτες των δύο ομάδων να επωφελούνται οικονομικά από στοιχήματα που είχαν γίνει για αυτό το αποτέλεσμα. Τρεις παίκτες της Μάντσεστερ και τέσσερις της Λίβερπουλ τιμωρήθηκαν με ποινή ισόβιου αποκλεισμού από το πρωτάθλημα, ποινές που παραγράφηκαν μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τις περιόδους 1921–22, με προπονητή τον Ντέιβιντ Άσγουορθ (David Ashworth)[7] και 1922–23, με προπονητή αρχικά τον Άσγουορθ και στο τέλος του πρωταθλήματος τον Ματ ΜακΚουίν (Matt McQueen),[8] η Λίβερπουλ κέρδισε για πρώτη φορά σερί πρωταθλήματα. Μετα ακολούθησε η πιο άσχημη περίοδος του συλλόγου, αφού δεν κέρδισε κανέναν τίτλο μέχρι το πρωτάθλημα του 1947, όταν προπονητής της ήταν ο Τζορτζ Κέυ (George Kay), που είχε έρθει στην ομάδα από τη Σαουθάμπτον το 1936. Με τον Κέυ η ομάδα κατάφερε να φτάσει ξανά και σε τελικό κυπέλλου Αγγλίας το 1950, στο Γουέμπλεϊ, αλλά για μία ακόμα φορά έχασε, αυτή τη φορά από την Άρσεναλ με 2-0.[9] Ο Κέυ έμεινε στην ομάδα μέχρι το 1951.

Η εποχή του Μπιλ Σάνκλι

Επεξεργασία

Μετά τον Κέυ, προπονητής στην ομάδα έγινε ο Ντον Γουέλς (Don Welsh — από το 1951 έως το 1956) με τον οποίον η ομάδα έπεσε στη δεύτερη κατηγορία. Η μη άνοδος της ομάδας στην πρώτη κατηγορία το 1956 οδήγησε τη διοίκηση να διώξει τον Γουέλς. Αυτός ήταν και ο πρώτος προπονητής της Λίβερπουλ που διώχτηκε από την ομάδα. Τον αντικατέστησε ο Φιλ Τέιλορ (Phil Taylor — από το 1956 έως το 1959). Αν και ο στόχος ήταν η επάνοδος στην πρώτη κατηγορία, ούτε με αυτόν η ομάδα κατάφερε να τον επιτύχει, ενώ επί ημερών του γνώρισε και μια από τις χειρότερες στιγμές της, όταν αποκλείστηκε από το FA cup, με 2-1 τον Ιανουάριο του 1959, από τη Worcester City, ομάδα που δεν συμμετείχε στο εθνικό πρωτάθλημα αλλά αγωνιζόταν στο τοπικό πρωτάθλημα του Μπέρμιγχαμ (Southern League).[10]

 
Άγαλμα του Μπιλ Σάνκλι έξω από το Άνφιλντ.

Τον Νοέμβριο του 1959 ο Τέιλορ θα απολυθεί και τον Δεκέμβριο ο Μπιλ Σάνκλι θα πάρει τη θέση του. Με τον Σάνκλι η Λίβερπουλ θα γίνει μια από τις κορυφαίες ομάδες στην Ευρώπη.[11]

Ο Σάνκλι έδιωξε από την ομάδα 24 παίκτες. Στην ομάδα ήρθαν παίκτες όπως ο Ian St. John από τη Motherwell, ο Ron Yeats από την Dundee United και οι Roger Hunt, Ian Callaghan και Gerry Byrne. Την περίοδο 1961-62, την τρίτη περίοδο του Σάνκλι στην ομάδα, η Λίβερπουλ κατέκτησε την πρώτη θέση στη δεύτερη κατηγορία και επέστρεψαν στην πρώτη. Το 1964 η ομάδα υιοθετεί την κατακόκκινη σημερινή της εμφάνιση. Την ίδια χρονιά κατακτά και το πρωτάθλημα μετα απο 17 χρόνια. Αν και δεν κατάφεραν να κατακτήσουν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το πρωτάθλημα το 1965, κατέκτησαν για πρώτη φορά το Kύπελλο Αγγλίας (FA cup), με νίκη 2-1 επί της Λιντς Γιουνάιτεντ.[12] Τη χρονιά εκείνη έπαιξαν και για πρώτη φορά στο Κύπελλο πρωταθλητριών, φτάνοντας μέχρι τα ημιτελικά όπου έχασαν από την Ίντερ. Το 1966 θα κατακτήσουν ξανά το πρωτάθλημα και θα φτάσουν μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου κυπελλούχων, όπου θα χάσουν με 2-1 από την Μπορούσια Ντόρτμουντ. Το πρώτο ευρωπαϊκό τρόπαιο της θα έρθει το 1973, όταν θα κατακτήσει το κύπελλο UEFA, νικώντας την Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ, στους διπλούς αγώνες με τελικό αποτέλεσμα 3-2 (νίκησε 3-0 στο Λίβερπουλ και έχασε με 2-0 στο Μενχενγκλάντμπαχ). Την ίδια χρονιά θα κατακτήσει και άλλο ένα πρωτάθλημα στην Αγγλία, αλλά και το Κύπελλο Αγγλίας το 1974, νικώντας 3-0 τη Νιούκασλ Γιουνάιτεντ. Μετά από αυτό, ο Σάνκλι θα ανακοινώσει την αποχώρησή του από τον σύλλογο (12 Ιουλίου 1974).[13] Οι οπαδοί και οι παίκτες του θα προσπαθήσουν να τον μεταπείσουν, όμως ο Σάνκλι θα εμμείνει στην απόφαση του και προπονητής της Λίβερπουλ θα γίνει ο βοηθός του, Μπομπ Πέισλι.

Πρωταθλήτρια Ευρώπης

Επεξεργασία

Ο Μπομπ Πέισλι (Bob Paisley) θα αποδειχθεί ο πιο πετυχημένος προπονητής στην ιστορία του συλλόγου, αλλά και ένας από τους πιο πετυχημένους γενικότερα του Αγγλικού ποδοσφαίρου. Στα εννέα χρόνια που παρέμεινε στην ομάδα (1974-1983), ο Πέισλι θα κατακτήσει κάθε χρονιά και κάποιον τίτλο, με εξαίρεση την πρώτη του χρονιά στην ομάδα (1974-1975). Το 1976 κατέκτησε το πρώτο του πρωτάθλημα Αγγλίας και επίσης το κύπελλο UEFA εκείνης της περιόδου κόντρα στην Κλαμπ Μπρυζ (συνολικό σκορ 4-3). Το 1977 η Λίβερπουλ κατέκτησε το πρώτο της Κύπελλο Πρωταθλητριών, νικώντας στον τελικό της Ρώμης την Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ με σκορ 3-1, σε ένα παιχνίδι που ήταν το τελευταίο για τον Κέβιν Κίγκαν.[14] Το 1978 θα καταφέρει να διατηρήσει τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης. Έγινε έτσι η πρώτη Αγγλική ομάδα που κατακτά το τρόπαιο 2 φορές. Στον τελικό του Λονδίνου νίκησε την Κλαμπ Μπριζ με 1-0. Το 1981 θα επαναλάβει για τρίτη φορά την επιτυχία της στην Ευρώπη. Στον τελικό του Παρισιού νίκησε την ομάδα της Ρεάλ Μαδρίτης με 1-0. Με τον Πέισλι η Λίβερπουλ κατέκτησε συνολικά 6 πρωταθλήματα (1976, 1977, 1979, 1980, 1982 και 1983), 3 Κύπελλα πρωταθλητριών (1977, 1978, 1981), 1 κύπελλο UEFA (1976), 4 συνεχόμενα Λιγκ Καπ (1981, 1982, 1983, 1984) και 4 φορές το Charity Shield (1976, 1979, 1980, 1982) στην πιο επιτυχημένη περίοδο στην ιστορία του συλλόγου.[15]

Μετά το τέλος της συνεργασίας με τον Πέισλι, προπονητής της έγινε ο Τζόε Φάγκαν (Joe Fagan). Την πρώτη του χρονιά, η Λίβερπουλ έγινε η πρώτη αγγλική ομάδα που κατέκτησε τρεις μεγάλους τίτλους την ίδια χρονιά, το πρωτάθλημα, το Λιγκ καπ κόντρα στην Έβερτον και το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης στον τελικό της Ρώμης, εναντίον της ΑΣ Ρόμα (1-1, η Λίβερπουλ κέρδισε στα πέναλτι με 4-2). Στον τελικό αυτό, σημειώθηκαν και κάποια επεισόδια μεταξύ των Άγγλων και των Ιταλών οπαδών.[16]

Αρχικές 11άδες της Λίβερπουλ στους 4 νικηφόρους τελικούς του Κυπέλλου Πρωταθλητριών
Περίοδος Μπομπ Πέισλι

 

Clemence
Neal
Hughes (C)
Smith
Jones
Case
Callaghan
McDermott
R. Kennedy
Keegan
Heighway
Κύπελλο πρωταθλητριών 1976-77

 

Clemence
Neal
Hansen
Thompson
Hughes (C)
Case
Souness
McDermott
R. Kennedy
Dalglish
Fairclough
Κύπελλο πρωταθλητριών 1977-78

 

Clemence
Neal
Hansen
Thompson (C)
A. Kennedy
Lee
Souness
McDermott
R. Kennedy
Dalglish
Johnson
Κύπελλο πρωταθλητριών 1980-81
Περίοδος Τζόε Φάγκαν

 

Grobbelaar
Neal
Hansen
Lawrenson
A. Kennedy
Lee
Johnston
Souness (C)
Whelan
Dalglish
Rush
Κύπελλο πρωταθλητριών 1983-84

Η δεύτερη και τελευταία χρονιά του Φάγκαν στην ομάδα σημαδεύτηκε από τα γεγονότα στο Χέιζελ, στον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών κόντρα στη Γιουβέντους (29 Μαΐου 1985).[16] Πριν από την έναρξη του αγώνα, οπαδοί της Λίβερπουλ επιτέθηκαν στους οπαδούς της Γιουβέντους. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων ένα μέρος της εξέδρας έπεσε και καταπλάκωσε ένα μέρος των οπαδών. Συνολικά 39 άνθρωποι, κυρίως Ιταλοί, πέθαναν και πάνω από 350 τραυματίστηκαν. Ο αγώνας συνεχίστηκε κανονικά και η Γιουβέντους κέρδισε τη Λίβερπουλ. Τα γεγονότα αυτά έκαναν την UEFA να τιμωρήσει τις Αγγλικές ομάδες με αποκλεισμό από τα διεθνή παιχνίδια, για 5 χρόνια και τη Λίβερπουλ για έξι.

Μετά την απόσυρση του Φάγκαν, προπονητής στην ομάδα έγινε ο παίκτης της Κέννυ Νταλγκλίς. Ο Νταλγκλίς ήταν ο πρώτος της προπονητής που ήταν και ταυτόχρονα παίκτης της, τουλάχιστον για την πρώτη του χρονιά (1985-86). Η χρονιά αυτή ήταν επιτυχημένη καθώς η Λίβερπουλ κατέκτησε το πρωτάθλημα αλλά και το κύπελλο στην Αγγλία, για πρώτη φορά την ίδια σεζόν. Η επόμενη χρονιά πάντως ήταν χωρίς κάποιον τίτλο, ενώ και το αστέρι της ομάδας, ο Ίαν Ρας πουλήθηκε στη Γιουβέντους. Το 1988 η Λίβερπουλ κατέκτησε το πρωτάθλημα, με τον αντικαταστάτη του Ρας, Τζον Άλντριτζ να είναι πρώτος σκόρερ της ομάδας. Όμως η χρονιά έκρυβε και μια δυσάρεστη για τη Λίβερπουλ έκπληξη, καθώς έχασε στον τελικό του κυπέλλου Αγγλίας από τη Γουίμπλετον, ομάδα της δεύτερης κατηγορίας, με 1-0.

Το 1989 ο Ρας επέστρεψε στη Λίβερπουλ. Τη χρονιά εκείνη η Λίβερπουλ κατέκτησε άλλο ένα κύπελλο Αγγλίας, αλλά κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης θα συμβεί άλλο ένα τραγικό περιστατικό, αυτή τη φορά στο γήπεδο Χίλσμπορο. Στις 15 Απριλίου του 1989 στο Σέφιλντ, στον ημιτελικό του κυπέλλου με τη Νότιγχαμ Φόρεστ, 96 οπαδοί της Λίβερπουλ θα χάσουν την ζωή τους, όταν υπεράριθμοι οπαδοί της ομάδας θα εισέλθουν στη βόρεια κερκίδα του γηπέδου (ύστερα από λάθη των υπευθύνων) με αποτέλεσμα ένα μεγάλο μέρος από αυτούς να ποδοπατηθούν. Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει την ομοσπονδία της Αγγλίας στο να λάβει αυστηρότερα μέτρα, που αργότερα έγιναν γνωστά ως Football Spectators Act, μεταξύ αυτών και στην υποχρεωτική χρήση καθισμάτων σε όλα τα γήπεδα της Αγγλίας.[17]

Το 1990 κατέκτησε το τελευταίο της πρωτάθλημα πριν την εποχή της Πρέμιερ Λιγκ, και το τελευταίο της για τριάντα ολόκληρα χρόνια. Αν και η ποινή των Αγγλικών ομάδων έληξε το 1990, στη Λίβερπουλ επιβλήθηκε άλλη μία χρονιά επιπλέον. Τον Φεβρουάριο του 1991 ο Νταλγκλίς ανακοίνωσε την απόσυρσή του από την ομάδα και τη θέση του πήρε αρχικά ο Ρόνι Μόραν (Ronnie Moran) και λίγο αργότερα ο Γκρέιαμ Σούνες (Graeme Souness). Το 1992 η Λίβερπουλ κατέκτησε το Κύπελλο Αγγλίας, νικώντας 2-0 τη Σάντερλαντ. Τα επόμενα χρόνια λανθασμένες μεταγραφικές επιλογές δεν θα οδηγήσουν την ομάδα σε κάποιο τίτλο. Πάντως, αρκετοί καλοί παίκτες από τις ακαδημίες της ομάδας όπως ο Ρόμπι Φάουλερ, ο Στιβ ΜακΜάναμαν και ο Τζέιμι Ρέντναπ ανέβηκαν στην πρώτη ομάδα. Το 1994 ο Ρόυ Έβανς αντικατέστησε τον Σούνες. Ο Έβανς, που ήταν στην ομάδα από την εποχή του Σάνκλι έμεινε στην ομάδα μέχρι το 1998. Κατά τη διάρκεια της θητείας του η Λίβερπουλ κατέκτησε το 1995 το Λιγκ Καπ, νικώντας την Μπόλτον Γουόντερερς με 2-1 στον τελικό, ενώ έφτασε μέχρι τον τελικό του κυπέλλου Αγγλίας το 1996, όπου έχασε από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 1-0. Το 1998 αντικαταστάθηκε από τον Ζεράρ Ουγιέ. Ο Ουγιέ οδήγησε τη Λίβερπουλ σε άλλο ένα ευρωπαϊκό τίτλο το 2001, όταν η ομάδα κατέκτησε το κύπελλο UEFA, στον συγκλονιστικό αγώνα ενάντια στην ισπανική Αλαβές, όπου η Λίβερπουλ νίκησε στην παράταση με 5-4. Κατέκτησε επίσης το Λιγκ Καπ, το κύπελλο Αγγλίας και το FA Charity Shield, ενώ κέρδισε και στο Super Cup την Μπάγερν Μονάχου κερδίζοντας έτσι 5 τρόπαια σε μια ημερολογιακή χρονιά, ένα ρεκόρ που κράτησε μέχρι το 2009, όταν η Μπαρτσελόνα κατέκτησε έξι. Τη χρονιά αυτήν ο Ουγιέ αντιμετώπιζε ένα σοβαρό πρόβλημα στη καρδιά που τον κράτησε τρεις μήνες μακριά από την ομάδα. Το 2003 κέρδισε το Λιγκ Καπ, αλλά η αμυντική τακτική του Ουγιέ και τα κακά αποτελέσματα το 2004 έκαναν την ομάδα να διώξει τον Γάλλο προπονητή και στη θέση του να αποκτήσει τον Ισπανό Ραφαέλ Μπενίτεθ.

Περίοδος Μπενίτεθ

Επεξεργασία

 

Ντούντεκ
Φίναν
Κάραγκερ
Χίπια
Τραορέ
Λ. Γκαρσία
Αλόνσο
Τζέραρντ (C)
Ρίισε
Μπάρος
Κιούελ
Η αρχική 11άδα στον τελικό του Champions League 2004-05.

Ο Μπενίτεθ πήγε στη Λίβερπουλ από τη Βαλένθια ΚΦ, με την οποία είχε κατακτήσει την προηγούμενη χρονιά (2003-2004) το Ισπανικό πρωτάθλημα και το κύπελλο UEFA. Αν και την πρώτη του χρονιά στο πρωτάθλημα η Λίβερπουλ τερμάτισε 5η, κατάφερε να κερδίσει το πέμπτο της Ευρωπαϊκό Κυπελλο, σε ένα συγκλονιστικό τελικό που έγινε στην Κωνσταντινούπολη, με αντίπαλο τη Μίλαν. Η Μίλαν βρέθηκε να προηγείται στο ημίχρονο με 3-0, αλλά η Λίβερπουλ κατάφερε να ισοφαρίσει πετυχαίνοντας τρία γκολ σε έξι λεπτά στο δεύτερο ημίχρονο. Το παιχνίδι οδηγήθηκε τελικά στα πέναλτι και η Λίβερπουλ κέρδισε τη Μίλαν με σκορ 3-2, με τον τερματοφύλακα της Γέρζι Ντούντεκ να αποκρούει το κρίσημο πέναλτι του Αντρέι Σεβτσένκο, και τον αρχηγό της Στίβεν Τζέραρντ να σηκώνει το κύπελλο και να χρήζεται ο πολυτιμότερος παίκτης του αγώνα αλλά και αργότερα καλύτερος παίκτης της χρονιάς στην Ευρώπη. Η Λιβερπουλ κατέκτησε το τρόπαιο για 5η φορά, κρατώντας το αυθεντικό τρόπαιο για πάντα στην κατοχή της, το οποίο βρίσκεται στο μουσείο της ομάδας. Η θέση της στο πρωτάθλημα δεν της επέτρεπε να πάρει μέρος στο επόμενο Τσάμπιονς Λιγκ, αλλά η UEFA έδωσε ειδική άδεια στην ομάδα, ώστε να μπορέσει να υπερασπιστεί τον τίτλο της, με την υποχρέωση όμως να ξεκινήσει από τον πρώτο προκριματικό γύρο.

Το 2006 κατέκτησε το Σούπερ Καπ Ευρώπης νικώντας την ΤΣΣΚΑ Μόσχας με 3-1 στην παράταση, αλλά και το τελευταίο της ως σήμερα Κύπελλο Αγγλίας νικώντας τη Γουέστ Χαμ στα πέναλτι, στον τελευταίο τελικό που έγινε στο Μιλένιουμ Στάντιουμ, όπως και το FA Community Shield στην αρχή της επόμενης χρονιάς. Τον Δεκέμβριο του 2006 η επενδυτική ομάδα DIC (Dubai International Capital) πρόσφερε 450 εκατ. λίρες για να αγοράσει την ομάδα.[18] Δύο αμερικανικής καταγωγής επιχειρηματίες, οι Τζορτζ Τζίλετ (George N. Gillett, Jr.) και Τομ Χικς (Tom Hicks), ιδιοκτήτες της ομάδας χόκεϊ Montreal Canadiens ο πρώτος και των ομάδων Dallas Stars και Texas Rangers ο δεύτερος, προσφέρθηκαν να αγοράσουν αυτοί την ομάδα, κάνοντας καλύτερη προσφορά. Τελικά ήταν αυτοί που τον Φεβρουάριο του έτους απέκτησαν την ομάδα με τελικό ποσό τα 470 εκατ. λίρες.[19] Μέρος του ποσού πήγε για την κατασκευή του νέου γηπέδου της ομάδας, που θα ξεκινούσε λίγες μέρες αργότερα. Οι οπαδοί της ομάδας αρχικά υποδέχθηκαν θετικά τους νέους ιδιοκτήτες. Η κατάσταση άλλαξε όταν η οικονομική κρίση χτύπησε την ομάδα, η οποία βρέθηκε χρεωμένη λόγω των δανείων για το νέο γήπεδο,[20] ενώ τα πράγματα χειροτέρεψαν μετά από ανακοίνωση για τη ματαίωση της κατασκευής του νέου γηπέδου. Οι Τζίλετ και Χίκς αναγκάστηκαν να πουλήσουν μέρος των μετοχών τους στις ομάδες που είχαν στην Αμερική ώστε να ξεπληρώσουν τα χρέη, ενώ οι οπαδοί διαδήλωναν σε διάφορα παιχνίδια εναντίον των δύο επενδυτών, ζητώντας να πουλήσουν τις μετοχές τους.[21][22][23]

Η ομάδα κάτω από της οδηγίες του Μπενίτεθ κατάφερε να φτάσει στον τελικό του Τσάμπιονς Λίγκ στην Αθήνα, το 2007, με αντίπαλό ξανά τη Μίλαν. Αυτή τη φορά η ιταλική ομάδα ήταν η νικήτρια, καθώς νίκησε τη Λίβερπουλ με 2-1.

Η καλύτερη θέση του Μπενίτεθ με τη Λίβερπουλ στο πρωτάθλημα ήταν η δεύτερη θέση που κατέλαβε το 2009, 4 πόντους πίσω από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ.

Στις 3 Ιουνίου του 2010, μετά από μια αποτυχημένη χρονιά για τη Λίβερπουλ, όπου τερμάτισε 7η στο πρωτάθλημα, η ομάδα ανακοίνωσε τη λύση της συνεργασίας της με τον Μπενίτεθ, ο οποίος ακολούθως υπέγραψε συμβόλαιο με την Ίντερ Μιλάνου. Νέος προπονητής της Λίβερπουλ ανέλαβε ο Άγγλος Ρόι Χόντγκσον, ο οποίος μέχρι την προηγούμενη χρονιά καθόταν στον πάγκο της Φούλαμ, οδηγώντας τη, για πρώτη φορά στην ιστορία της, μέχρι τον τελικό του UEFA Cup, όπου έχασε από την Ατλέτικο Μαδρίτης. Η Λίβερπουλ ανακοίνωσε επίσημα την έναρξη της συνεργασίας της με τον Χόντγκσον στις 1 Ιουλίου 2010.[24]

Οικονομικά προβλήματα και η πώληση το 2010

Επεξεργασία

Τον Απρίλιο του 2010, οι Τομ Χικς και Τζορτζ Τζιλέτ ανακοίνωσαν επίσημα πως είναι έτοιμοι να πουλήσουν το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών τους. Νέος πρόεδρος ανέλαβε ο Μάρτιν Μπρούτον.[25] Ο Μπρούτον ανέλαβε να βρει αγοραστές για την ομάδα η οποία χρωστά στην Τράπεζα της Σκωτίας (Royal Bank of Scotland - RBS), στην οποία ο ίδιος είναι στέλεχος, 285 εκατομμύρια ευρώ,[26] με την ίδια την τράπεζα όμως να διαψεύδει πως βρίσκεται σε διαδικασία πώλησης της ομάδας[27] Σύμφωνα με δημοσιεύματα, για την απόκτηση της ιστορικής ομάδας του Λίβερπουλ ενδιαφέρθηκε ο Κινέζος επιχειρηματίας Κένι Χουάνγκ,[28] αν και ο ίδιος ο επιχειρηματίας διέψευσε αρχικά πως υπήρχε ενδιαφέρον από μέρους του.[29] Λίγες μέρες αργότερα επανήλθε ως ένας από τους βασικούς υποψήφιους αγοραστές,[30] αλλά ύστερα από λίγες μέρες ανακοίνωσε πως αποσύρει οριστικά την πρότασή του για την αγορά της ομάδας.[31] Για την απόκτηση της ομάδας ακούστηκαν επίσης τα ονόματα των Γιάχια Κίρντι από την Συρία[32] και των Μούκες Αμπανί και Σουμπράτα Ρόι από την Ινδία.[33]

Μετά από διάφορες άκαρπες προσπάθειες, στις 6 Οκτωβρίου 2010, ο πρόεδρος της ομάδας Μάρτιν Μπρότον, με επίσημη ανακοίνωση στο επίσημο site της ομάδας, ενημέρωσε πως «ολοκληρώθηκε η συμφωνία για τη μεταβίβαση του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών της Λίβερπουλ» στη Fenway Sports Group (FSG) του Αμερικανού επιχειρηματία Τζον Γουίλιαμ Χένρι, ιδιοκτήτρια και της ομάδας μπέισμπολ Boston Red Sox, έναντι ποσού που ξεπερνούσε τα 350 εκατομμύρια ευρώ.[34][35] Σε δηλώσεις του ο Μπρότον άφησε αιχμές κατά των Χικς και Τζιλέτ λέγοντας πως είχαν τη διάθεση «να κάνουν ό,τι μπορούν προκειμένου να εμποδίσουν τη συμφωνία».[36] Οι δύο τελευταίοι ανακοίνωσαν πως δεν ήταν διατεθειμένοι να πουλήσουν την ομάδα στην FSG, καθώς οι ίδιοι δεν καλύπτονταν οικονομικά. Για αυτό τον λόγο αντικατέστησαν το διοικητικό της συμβούλιο (που είχε αποφασίσει ομόφωνα την πώληση) με άλλο και το θέμα παραπέμφθηκε στη δικαιοσύνη, με το Ανώτατο Δικαστήριο να αποφασίζει για την τύχη της ομάδας.[37] Κατά την εκδίκαση της υπόθεσης από το Ανώτατο Δικαστήριο (12 Οκτωβρίου) οι Χικς και Τζιλέτ υποστήριξαν πως το ΔΣ της ομάδας δεν έλαβε υπόψιν, στην αρχική του απόφαση, πιο συμφέρουσες προσφορές από αυτήν της FSG, ενώ από την πλευρά της η Royal Bank of Scotland κατηγόρησε τους ιδιοκτήτες ότι παραβίασαν τους όρους της συμφωνίας τους σχετικά με την πώληση του συλλόγου.[38] Παράλληλα, την ίδια μέρα, εμφανίστηκε νέα πρόταση για αγορά της Λίβερπουλ, ύψους 368 εκατομμυρίων ευρώ, από τον επιχειρηματία Πίτερ Λιμ από τη Σιγκαπούρη.[39]

Στις 13 Οκτωβρίου το Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου δέχθηκε την πώληση της ομάδας στην FSG, όπως είχε αρχικά αποφασιστεί, ενώ επανέφερε και τα παλαιά μέλη του ΔΣ στις θέσεις τους.[40] Από την ομάδα ανακοινώθηκε πως θα προχωρήσουν άμεσα στην πώληση της ομάδας με νέα συνέλευση του ΔΣ, αλλά οι Χικς και Τζίλετ παρουσίασαν εκεί έγγραφο δικαστηρίου του Τέξας μέσω του οποίου αξίωναν περίπου 1 δις λίρες, ποσό που υποστηρίζουν πως αντιστοιχεί στην οικονομική ζημία που έχουν υποστεί, με επίσημη ετυμηγορία για εκδίκαση της υπόθεσης στις 25 Οκτωβρίου και προσωρινή απόφαση απαγόρευσης της πώλησης του συλλόγου μέχρι τότε.[41] Με νέα ανακοίνωσή του, στην επίσημη ιστοσελίδα της ομάδας, το ΔΣ έκανε λόγο για καταστροφική κίνηση από την πλευρά των δύο Αμερικανών ιδιοκτητών.[42] Η ομάδα οδήγησε την υπόθεση εκ νέου στο Ανώτατο Δικαστήριο της Αγγλίας, το οποίο αποφάνθηκε ότι το δικαστήριο του Τέξας δεν είχε καμία αρμοδιότητα να επέμβει στην υπόθεση και διέταξε να προχωρήσει η πώληση της Λίβερπουλ ως το απόγευμα της 15ης Οκτωβρίου, όταν και έληγε η προθεσμία της RΒS για αποπληρωμή των χρεών.[43]

Τελικά, στις 15 Οκτωβρίου, η πώληση της Λίβερπουλ στη FSG ολοκληρώθηκε έναντι 343 εκατ. ευρώ.[44][45] Νέος πρόεδρος της ομάδας ανέλαβε ο συνιδρυτής και πρόεδρος της FSG, Τομ Γουέρνερ (Tom Werner).[46] Μετά την αλλαγή ιδιοκτησίας, οι πρώην ιδιοκτήτες Χικς και Τζιλέτ κατέθεσαν ερώτημα στο Ανώτατο δικαστήριο για να αρθούν οι περιορισμοί που απαγορεύουν στους ίδιους να διεκδικήσουν αποζημίωση ύψους 1 δισεκατομμυρίου λιρών από τη Royal Bank of Scotland και τη NESV.[47] Το Ανώτατο δικαστήριο του Λονδίνου αποφάσισε πως ενώ οι δύο πρώην ιδιοκτήτες μπορούν να κινηθούν ζητώντας πληροφορίες σε Αμερικανικά δικαστήρια, πρέπει να πάρουν άδεια από δικαστή του Ην. Βασιλείου για να καταθέσουν οποιαδήποτε έφεση σε δικαστήριο της χώρας τους.[48]

Στις αρχές Ιανουαρίου του 2011 η νέα διοίκηση αντικατέστησε τον Ρόι Χόντγκσον αποκτώντας στη θέση του προπονητή τον παλιό ποδοσφαιριστή και προπονητή της ομάδας Κένι Νταλγκλίς, με συμβόλαιο μέχρι το τέλος της περιόδου, με τον οποίο και μετά το 2012 κατέκτησε το Λιγκ Καπ κόντρα στην Κάρντιφ με σκορ 2-2 στην κανονική διάρκεια, 3-3 στην παράταση και σκορ 4-3 στα πέναλτι.[49]

Έφτασε επίσης μέχρι και τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας όπου ηττήθηκε από την μετέπειτα Πρωταθλήτρια Ευρώπης Τσέλσι.

Περίοδος Μπρένταν Ρότζερς

Επεξεργασία

Το καλοκαίρι του 2012, η Λίβερπουλ ανακοίνωσε τη πρόσληψη του προπονητή της Σουόνσι, Μπρένταν Ρότζερς. Με τον Βορειοϊρλανδό στον πάγκο τους, οι Ρεντς έφτασαν κοντά στο πρωτάθλημα τη σεζόν 2013-14, αλλά προδόθηκαν από την απειρία, την κακή αμυντική λειτουργία και την- κατά γενική παραδοχή - χαμηλή ποιότητα του ρόστερ που για μήνες έπαιζε πάνω από τα στάνταρ του. Κατά τη διάρκεια της προπονητικής θητείας του Ρότζερς στον πάγκο της, η Λίβερπουλ έπαιξε κατά διαστήματα όμορφο ποδόσφαιρο, αλλά περιορίστηκε στη μετριότητα.

Περίοδος Κλοπ

Επεξεργασία

Έπειτα από κακή αρχή στην σεζόν 2015-16, η διοίκηση της Λίβερπουλ αποφάσισε την απομάκρυνση του Μπρένταν Ρότζερς.[50] Στις 8 Οκτωβρίου ανακοινώθηκε ότι ο Γερμανός Γιούργκεν Κλοπ υπέγραψε τριετές συμβόλαιο για καθήκοντα προπονητή του συλλόγου.[51] Η αλλαγή ψυχοσύνθεσης στην ομάδα ήταν εμφανέστατη, καθώς έφτασε στον τελικό του Λιγκ Καπ και του Γιουρόπα Λιγκ την πρώτη σεζόν που ανέλαβε. Στον δρόμο προς τη Βασιλεία, χρειάστηκε να περάσει τα εμπόδια των Ρούμπιν Καζάν, Μπορντό, Σιόν στους ομίλους, την Άουγκσμπουργκ στους 32, απέκλεισε τη μεγάλη αντίπαλο Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στους 16 (2-0 στο Άνφιλντ, 1-1 στο Ολντ Τράφορντ), την Ντόρτμουντ στους 8 (1-1 στο Βεστφάλεν, 4-3 με μεγαλιώδη ανατροπή στο Άνφιλντ) και τη Βιγιαρεάλ στους ημιτελικούς. Παρ'όλα αυτά, η ομάδα ηττήθηκε με 1-3 από τη Σεβίλλη που κατέκτησε το τρόπαιο για τρίτη συνεχόμενη χρονιά. Η πρώτη γεμάτη χρονιά του Γερμανού βρήκε τη Λίβερπουλ να γνωρίζει οδυνηρούς αποκλεισμούς από τα Κύπελλα (Σαουθάμπτον στους 4 του Λιγκ Καπ, Γουλβς στο 5ο γύρο του FA Cup), αλλά τελείωσε με μια σημαντική επιτυχία, καθώς οι κόκκινοι κλείδωσαν το εισιτήριο για τα πλέι οφ του ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ της επόμενης χρονιάς, τερματίζοντας 4οι. Η εικόνα στο πρωτάθλημα σημαδεύτηκε από σκαμπανεβάσματα στην απόδοση, αλλά και από στιγμές ποδοσφαιρικής ευφυίας, που προϊδέαζαν τους φιλάθλους της ομάδας για τη συνέχεια. Στα πλέι οφ του Τσάμπιονς Λιγκ η Λίβερπουλ αντιμετώπισε τη Χοφενχάιμ, την οποία και απέκλεισε. Στους ομίλους βρήκε τη Σεβίλλη, τη Μάριμπορ και τη Σπαρτάκ Μόσχας. Από τον συγκεκριμένο όμιλο έφυγε με την πρωτιά, ενώ με τον ίδιο αέρα πέρασε από την Πόρτο. Το μεγάλο αγγλικό ντέρμπι με τη Μάντσεστερ Σίτι τη βρήκε νικήτρια ουσιαστικά από το πρώτο ματς (3-0 στο Άνφιλντ, 1-2 στο Έτιχαντ), ενώ η Ρόμα δεν μπόρεσε να σταθεί εμπόδιο στην πορεία για τον τελικό του Κιέβου. Εκεί βρήκε την πολυνίκη του θεσμού, Ρεάλ Μαδρίτης στην οποία και υποτάχθηκε χάνοντας 3-1, μετά από τραγικά λάθη του τερματοφύλακά της. Στο πρωτάθλημα βγήκε ξανά τέταρτη, κερδίζοντας εκ νέου το εισιτήριο για το Τσάμπιονς Λιγκ. Οι σημαντικότατες προσθήκες των Σαλάχ και Φαν Ντάικ επισκιάστηκαν από την πώληση του αστεριού της ομάδας, Φελίπε Κοουτίνιο. Στα κύπελλα για ακόμη μια χρονιά δεν γεύτηκε επιτυχίες.

Η σεζόν 2018-19 ξεκίνησε με αγορά τερματοφύλακα, καθώς ο μοιραίος του τελικού Λόρις Κάριους αντικαταστάθηκε από τον Άλισον Μπέκερ. Σε αυτή τη χρονιά, η Λίβερπουλ έφτασε παρά πολύ κοντά στη κατάκτηση του πρωταθλήματος, καθώς μέχρι την τελευταία αγωνιστική είχε ελπίδες, σπάζοντας κάθε ρεκόρ πόντων. Στο τέλος, οι 97 βαθμοί δεν ήταν αρκετοί, καθώς η Μάντσεστερ Σίτι μάζεψε έναν παραπάνω και πήρε το πρωτάθλημα για δεύτερη συνεχή χρονιά. Η καταξίωση, παρ'όλα αυτά, ήρθε στην Ευρώπη. Ξεκινώντας από τον όμιλο με Παρί Σεν Ζερμέν, Νάπολι και Ερυθρό Αστέρα, η Λίβερπουλ άρχισε μια μεγαλειώδη πορεία. Τερματίζοντας δεύτερη, πέρασε τον όμιλο και αντιμετώπισε την Μπάγερν Μονάχου στους 16. Με χαρακτηριστική ευκολία ξεπέρασε και τους Γερμανούς, κερδίζοντας 3-1 εκτός έδρας, αλλά και την Πόρτο που για δεύτερη χρονιά δεν κατάφερε να σταθεί εμπόδιο στην "Κόκκινη μηχανή". Στα ημιτελικά, η Λίβερπουλ κληρώθηκε με την Μπαρτσελόνα. Μετά το σόου του Λιονέλ Μέσι και την ήττα με 3-0 στη Βαρκελώνη, όλα έμοιαζαν χαμένα. Η Λίβερπουλ, όμως, με την παράμετρο "Άνφιλντ" να παίζει σπουδαίο ρόλο, ανέτρεψε το σκορ κόντρα σε όλα τα προγνωστικά, επικράτησε με 4-0, σκοράροντας 2 γκολ σε λιγότερο από 2 λεπτά στην αρχή του δευτέρου ημιχρόνου, παίρνοντας έτσι το εισιτήριο για τον τελικό της Μαδρίτης. Την 1η Ιουνίου 2019, η πρωτάρα σε τελικούς Τότεναμ δεν κατάφερε να σταματήσει την αγριεμένη Λίβερπουλ, η οποία με γκολ από τους Μοχάμεντ Σαλάχ και Ντιβόκ Οριγκί, έφτασε στην πολυπόθητη 6η κατάκτηση του βαρύτιμου τροπαίου. Τον Αύγουστο του 2019 μάλιστα, οι Κόκκινοι κατέκτησαν και το Σούπερ Καπ, επικρατώντας επί της Τσέλσι στα πέναλτι. Η επιτυχημένη περίοδος του μεγάλου Γερμανού προπονητή συνεχίστηκε τη σεζόν 2019-2020 όπου και η Λίβερπουλ κατέκτησε την πρώτη Πρέμιερ Λιγκ της ιστορίας της και το πρώτο της πρωτάθλημα μετά από 30 χρόνια σπάζοντας πολλά ρεκόρ και μαζεύοντας συνολικά 99 πόντους. Την επόμενη χρονιά δεν κατάφερε να υπερασπιστεί τον τίτλο της, αφού αποδυναμώθηκε πολύ από τραυματισμούς στους περισσότερους παίκτες της, με κρισιμότερο ίσως αυτόν στον ηγέτη της άμυνάς της και γενικά της ομάδας, τον Φίρχιλ φαν Ντάικ, που υπέστη ρήξη χιαστών μετά από τάκλιν του τερματοφύλακα της Εθνικής Αγγλίας,Τζόρνταν Πίκφορντ,στο τοπικό ντέρμπι απέναντι στην Έβερτον. Παρά τις μέτριες εμφανίσεις και τα προβλήματα στο μεγαλύτερο μέρος της χρονιάς, η Λίβερπουλ τερμάτισε τρίτη πίσω από τις δύο ομάδες του Μάντσεστερ, την πρωταθλήτρια Σίτυ και τη Γιουνάιτεντ, εξασφαλίζοντας και πάλι θέση για το Τσάμπιονς Λιγκ.

Τη σεζόν 2021-22 η Λίβερπουλ έγραψε ιστορία στο Τσάμπιονς Λιγκ, αφού έγινε η πρώτη αγγλική ομάδα που πετυχαίνει έξι νίκες σε ισάριθμους αγώνες στη φάση των ομίλων (στον όμιλο συμπεριλαμβάνονταν οι Ατλέτικο Μαδρίτης, Μίλαν και Πόρτο), μπαίνοντας παράλληλα σ' ένα κλειστό κλαμπ ευρωπαϊκών ομάδων που έχουν πετύχει κάτι αντίστοιχο στη διοργάνωση [52]. Στις 27 Φεβρουαρίου του 2022, η ομάδα του Μέρσεϊσαϊντ κατέκτησε το ένατό της Λιγκ Καπ απέναντι στην Τσέλσι, σ' έναν τελικό που κρίθηκε στη διαδικασία των πέναλτι κι έληξε με το εντυπωσιακό σκορ 11-10. Λίγους μήνες μετά, το σύνολο του Κλοπ γεύτηκε άλλη μια νίκη σε τελικό, αφού στις 14 Μαϊου νίκησε ξανά την Τσέλσι και ξανά στα πέναλτι, με 6-5,κατακτώντας έτσι το Κύπελλο FA για όγδοη φορά. Ήταν μάλιστα το διάστημα στο οποίο η ομάδα προσπαθούσε να πετύχει κάτι μοναδικό, το όνειρο του quadruple (δηλαδή την κατάκτηση τεσσάρων τίτλων σε μια σεζόν), εφόσον διεκδικούσε παράλληλα το πρωτάθλημα και το Τσάμπιονς Λιγκ. Τελικά, δεν κατάφερε να κατακτήσει κανένα από τα δύο.Στην τελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος, έκανε την ανατροπή απέναντι στη Γουλβς(από 0-1 σε 3-1),ωστόσο έμαθε πως την ανατροπή έκανε και η Σίτι στο δικό της παιχνίδι,κόντρα στην Άστον Βίλα (από 0-2 σε 3-2) κι έμεινε ξανά με την πίκρα της δευτεραθλήτριας, που να χάνει τον τίτλο "στο νήμα" και στον πόντο. Όσον αφορά το Τσάμπιονς Λιγκ, στον τελικό που διεξήχθη στο Παρίσι, η Λίβερπουλ ηττήθηκε από τη Ρεάλ με 0-1, παρότι ήταν ανώτερη στη μεγαλύτερη διάρκεια του αγώνα.

Έμβλημα, χρώματα, προσωνύμια και merchandise

Επεξεργασία

Το έμβλημα της αναπαριστά το liver bird μέσα σε μία ασπίδα. Πάνω από την ασπίδα υπάρχει μία αναπαράσταση του μνημείου του γηπέδου της, της πύλης Shankly Gates, που δημιουργήθηκε το 1982 προς τιμήν του πρώην προπονητή της Μπιλ Σάνκλι, και όπου υπάρχει και ο τίτλος του ύμνου της (You'll Never Walk Alone). Αριστερά και δεξιά της ασπίδας υπάρχουν δύο φλόγες, αναφορά σε ένα άλλο μνημείο που υπάρχει έξω από το γήπεδο προς τιμήν των 96 νεκρών οπαδών της ομάδας στην τραγωδία του Χίλσμπορο το 1989.

Το 2012, ο σύλλογος αφαίρεσε από τη φανέλα της Warrior Sports την ασπίδα και τις πύλες, επιστρέφοντας στο σήμα που είχε η Λίβερπουλ στις εμφανίσεις της δεκαετίας του 1970. Οι φλόγες μετακινήθηκαν προς το πίσω μέρος του γιακά της φανέλας, γύρω από τον αριθμό 96 όσοι και οι φίλαθλοι που σκοτώθηκαν στο Χίλσμπορο.[53]

 
 
 
 
 
Η πρώτη αμφίεση 1892–96

Στην αρχή η Λίβερπουλ χρησιμοποιούσε παρόμοια χρώματα με αυτά της Έβερτον, δηλαδή το μπλε και το λευκό. Το 1896 διάλεξε το κόκκινο και το λευκό χρώμα για τις εμφανίσεις της (κόκκινες φανέλες, λευκά σορτς) και το 1901 το liver bird, το πουλί σύμβολο της πόλης του Λίβερπουλ, για έμβλημά της. Το 1964, σε έναν αγώνα με τη ΡΣΚ Άντερλεχτ η Λίβερπουλ έπαιξε για πρώτη φορά με κατακόκκινες εμφανίσεις, χρώματα που χρησιμοποιεί από τότε.

Η Λίβερπουλ ήταν η πρώτη ομάδα στο Αγγλικό πρωτάθλημα που φιλοξένησε στη φανέλα της το όνομα κάποιου χορηγού, όταν το 1979 ήρθε σε συμφωνία με τη Hitachi.

Προσωνύμια

Επεξεργασία

Το προσωνύμιο της ομάδας είναι «Οι Κόκκινοι» (The Reds) και προέρχεται από το χρώμα των εμφανίσεων της ομάδας. Η πρώτη ομάδα της Λίβερπουλ, που αποτελούταν από Σκωτσέζους ποδοσφαιριστές, τα επώνυμα των οποίων άρχιζαν από "Μακ", αποκαλούνταν από τους φίλαθλους ως «η ομάδα των Μακς» (the team of the Macs).

Το Liverpool FC brand name είναι αναγνωρίσιμο σε όλο τον κόσμο. Οι κόκκινοι είναι γνωστοί για τα summer tours τους στα οποιά ταξιδεύουν ανά τον πλανήτη, παίζοντας φιλικά προετοιμασίας και δίνοντας αγώνες επίδειξης, στους οποίους γεμίζουν όλα τα γήπεδα. Πέρα από αυτό, αλλά και τα καθιερομένα έσοδα από το liverpool store[54] , εχουν συνάψει συμφωνία με τη Realistic Games για τη δημιιουργία Online Slot Machine ("κουλοχέρης") με τα λογότυπά τους[55].

Εγκαταστάσεις

Επεξεργασία
 
Η εξέδρα "the Kop" στο Άνφιλντ Ρόουντ

Η ομάδα του Λίβερπουλ χρησιμοποιεί από την ίδρυσή της το στάδιο του Άνφιλντ, το οποίο χτίστηκε το 1884 σε οικόπεδο δίπλα στο Πάρκο Στάνλεϊ. Χρησιμοποιήθηκε αρχικά από την Έβερτον, πριν αυτή μετακομίσει στο Γκούντισον Παρκ μετά από μια διαφωνία για το ενοίκιο με τον ιδιοκτήτη του σταδίου Τζον Χούλντινγκ, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση της ομάδας της Λίβερπουλ.

Ο πρώτος αγώνας της Λίβερπουλ στο Άνφιλντ δόθηκε το 1892. Αν και η χωρητικότητα του γηπέδου ήταν 20.000, μόνο 100 θεατές παρακολούθησαν τον πρώτο αυτό αγώνα της ομάδας στο Άνφιλντ.[56] Το 1906 δημιουργήθηκε η εξέδρα the Kop, η οποία είναι πίσω από το ένα τέρμα. Εκεί βρίσκονται οι φανατικοί φίλοι της ομάδας.[56]

Παλαιότερα μπορούσε να υποδεχθεί πάνω από 60.000 θεατές (οι περισσότεροι όρθιοι), ενώ είχε χωρητικότητα 55.000 μέχρι το 1990. Μετά την έκθεση Taylor και την αλλαγή των κανονισμών για την ασφάλεια στα γήπεδα από την Premier League, η Λίβερπουλ υποχρεώθηκε να μετατρέψει το Άνφιλντ σε γήπεδο χωρίς θέσεις για όρθιους, κάτι που έφερε μείωση στη χωρητικότητά του σε 45.276 θέσεις. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν την 1η Σεπτεμβρίου 1992. Μία επιπλέον μικρή κερκίδα προστέθηκε το 1998, γεγονός που αύξησε κάπως τη χωρητικότητα. Η σημερινή χωρητικότητά του είναι 54.362 θέσεις.

Λόγω των δυσκολιών για την αύξηση της χωρητικότητας στο Άνφιλντ, η Λίβερπουλ ανακοίνωσε σχέδια για την μετακίνησή της σε ένα νέο γήπεδο στην περιοχή τον Μάιο του 2002. Τον Σεπτέμβριο του 2006 το Δημοτικό Συμβούλιο του Λίβερπουλ συμφώνησε να χορηγήσει τη Λίβερπουλ για 999 έτη μίσθωσης της γης στην προτεινόμενη θέση. Μετά την εξαγορά του συλλόγου τον Φεβρουάριο του 2007 από τους Τζιλέτ και Χικς, το προτεινόμενο γήπεδο ξανασχεδιάστηκε. Τον Νοέμβριο του 2007, το νέο σχέδιο εγκρίθηκε ξανά από το Συμβούλιο, και ξεκίνησε η κατασκευή του τον Ιούνιο του 2008. Η κατασκευή του γηπέδου διακόπηκε, όμως, τον Μάιο του 2008, καθώς προέκυψε πρόβλημα χρηματοδότησης.

Μετά την αποχώρηση των Τζιλέτ και Χικς απο την ομάδα και την πώλησή της στην εταιρεία FSG, το σχέδιο για την κατασκευή νέου γηπέδου εγκαταλήφθηκε. Αντιθέτως, ανακατασκευάστηκε μία εξέδρα του γηπέδου, η λεγόμενη Main Stand. Το καλοκαίρι του 2021, ξεκίνησαν και οι εργασίες για την ανακατασκευή της Anfield Road End, που θα αυξήσει τη χωρητικότητα περίπου στις 61.000 θέσεις, και θα αναβαθμίσει το γήπεδο ως το τέταρτο μεγαλύτερο στην Αγγλία.

Προπονητικές εγκαταστάσεις

Επεξεργασία

Η ομάδα μέχρι το 2020 χρησιμοπιούσε για τις προπονήσεις της το Ιστορικό Μέλγουντ (Melwood), μια έκταση στο Δυτικό Ντέρμπι στο Λίβερπουλ. Αρχικά η έκταση αυτή ανήκε στο τοπικό σχολείο του St Francis Xavier. Μέχρι το 1959 βρισκόταν σε άσχημη κατάσταση, αλλά αναβαθμίστηκε την εποχή του Μπιλ Σάνκλι. Τον Ιανουάριο του 2001 ξεκίνησαν εκεί οι εργασίες δημιουργίας του Millennium Pavilion, μιας σύγχρονης μονάδας για τους παίκτες και προπονητές.

Οι ακαδημίες της ομάδας δεν χρησιμοποιούσαν το Μέλγουντ, αλλά βρίσκονται στην κωμόπολη Κέρκμπι (Kirkby). Μετα την αγορά της ομαδας απο την FSG, εκεί, κατασκευάστηκε ένα νέο υπερσύγχρωνο προπονητικό κέντρο κόστος 50 εκατομμυρίων ευρώ, έτσι ώστε η βασική ομάδα και οι ακαδημίες να βρίσκονται στους ίδιους χώρους.

You'll Never Walk Alone

Επεξεργασία
 
Η πύλη Shankly Gates, η οποία αναπαριστάται στο επάνω μέρος του εμβλήματος της Λίβερπουλ

Ο ύμνος της Λίβερπουλ, με τίτλο "You'll Never Walk Alone" θεωρείται ένα από τα πιο γνωστά ποδοσφαιρικά τραγούδια. Οι συνθέτες του είναι οι Richard Rodgers και Oscar Hammerstein II, και είναι κομμάτι από το μιούζικαλ Carousel, του 1945. To 1963 το συγκρότημα "Gerry & The Pacemakers" από το Λίβερπουλ κυκλοφόρησε ένα single με το συγκεκριμένο τραγούδι που έγινε μεγάλη επιτυχία στην Αγγλία. Σύντομα το τραγούδι έγινε ο ύμνος της Λίβερπουλ.

Το τραγούδι ακούγεται να τραγουδιέται στο Άνφιλντ από οπαδούς της ομάδας, στο τραγούδι "Fearless" των Pink Floyd από τον δίσκο Meddle.[ασαφές]

Οπαδοί και αντίπαλοι

Επεξεργασία

Η Λίβερπουλ έχει ένα μεγάλο κοινό, τόσο στην Αγγλία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο. Την περίοδο 2008-09 είχε τον τέταρτο μεγαλύτερο μέσο όρο εισιτηρίων στην Πρέμιερ Λιγκ, 44.318 εισιτήρια ανά αγώνα που αντιπροσωπεύει το 96,8% της χωρητικότητας του σταδίου της.[57] Οι οπαδοί της Λίβερπουλ αρκετές φορές αναφέρουν τους εαυτούς τους με το προσωνύμιο "Kopites", που προέρχεται από το όνομα μιας κερκίδας (the Kop) στο Άνφιλντ.[58] Kop ή Spion Kop ονομάζονται στην Αγγλία οι κερκίδες οι οποίες δεν έχουν καθίσματα, ενώ το όνομα προέρχεται από την μάχη του Spion Kop κατά τον δεύτερο πόλεμο των Μπόερ. Η συγκεκριμένη κερκίδα στο Άνφιλντ βρίσκεται πίσω από το ένα τέρμα, ενώ σήμερα έχει πια καθίσματα, αλλά διατηρεί ακόμα αυτό το όνομα. Εκεί συχνάζουν οι πιο φανατικοί οπαδοί της ομάδας.

 
Οπαδοί της Λίβερπουλ καθώς παρακολουθούν το Ντέρμπι του Μέρσεϊσαϊντ.

Η κύρια αντίπαλος της Λίβερπουλ είναι η Έβερτον. Όμως το τοπικό ντέρμπι, το ντέρμπι του Μερσεϊσάιντ (Merseyside derby), πολλές φορές αποκαλείται και "φιλικό ντέρμπι" ενώ συχνά οπαδοί των δύο ομάδων μπορεί να βρίσκονται και στην ίδια κερκίδα. Αν και οι κύριοι λόγοι των διαφορών τους ήταν θρησκευτικοί, οι οπαδοί και των δύο ομάδων προέρχονται κυρίως από τους Μεθοδιστές.[59] Από την άλλη, υπάρχει μεγάλη αντιπαλότητα μεταξύ των οπαδών της Λίβερπουλ με αυτούς της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Η τελευταία μάλιστα απευθείας μεταγραφή μεταξύ Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Λίβερπουλ έγινε το 1964.[60] Το παιχνίδι μεταξύ των δύο ομάδων αναφέρεται και ως Βορειοδυτικό Ντέρμπι (North West derby) και θεωρείται το μεγαλύτερο ντέρμπι της Αγγλίας. Η αντιπαλότητα των δύο ομάδων έχει βάση της στην εμπορική αντιπαλότητα μεταξύ των δύο πόλεων, του Μάντσεστερ και του Λίβερπουλ, ενώ στο πέρασμα των ετών οι οπαδοί τους ερίζουν για το ποια είναι η μεγαλύτερη ομάδα στο νησί, καθώς έχουν κατακτήσει σχεδόν ισάριθμους τίτλους.

Οι οπαδοί της Λίβερπουλ θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για τα γεγονότα του Χέιζελ. 27 από αυτούς συνελήφθησαν, με την πλειοψηφία τους να προέρχεται από το Μερσεϊσάιντ. Πριν από το Χέιζελ κάποιοι είχαν δημιουργήσει ξανά προβλήματα. Το 1989 δεκατέσσερις από αυτούς καταδικάστηκαν για ανθρωποκτονία με 3 χρόνια φυλάκιση.[61]

Μετά το περιστατικό του Χίλσμπορο, η εφημερίδα The Sun εξέδωσε ένα άρθρο με τίτλο Η Αλήθεια (The Truth). Στο άρθρο η εφημερίδα υποστήριζε ότι οι οπαδοί της είχαν κλέψει τους νεκρούς και ότι είχαν επιτεθεί στους αστυνομικούς.[62] Η έρευνα απέδειξε πως αυτό ήταν λανθασμένη πληροφορία, όμως οδήγησε σε ένα γενικευμένο στην πόλη μποϋκοτάζ της εφημερίδας.[63] Μετά την τραγωδία, ιδρύθηκαν διάφοροι οργανισμοί για τα θύματα.

Τρέχουσα σύνθεση

Επεξεργασία
Τελευταία ενημέρωση: 30 Αυγούστου 2024[64][65][66]

Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.

No. Έθνος Θέση Παίκτης
1   Τ Άλισον Μπέκερ
2   Α Τζο Γκόμεζ
3   Μ Γουατάρου Έντο
4   Α Φίρχιλ φαν Ντάικ (αρχηγός)
5   Α Ιμπραχιμά Κονατέ
7   Ε Λουίς Ντίας
8   Μ Ντόμινικ Σόμποσλαϊ
9   Ε Ντάργουιν Νούνιες
10   Μ Αλέξις Μακ Άλιστερ
11   Ε Μοχάμεντ Σαλάχ
14   Ε Φεντερίκο Κιέζα
17   Μ Κέρτις Τζόουνς
18   Ε Κόντι Χάκπο


19   Μ Χάρβεϊ Έλιοτ
20   Ε Ντιόγκο Ζότα
21   Α Κώστας Τσιμίκας
26   Α Άντριου Ρόμπερτσον
38   Μ Ράιαν Χράφενμπερχ
56   Τ Βίτεσλαβ Γιάρος
62   Τ Κουίβιν Κέλεχερ
66   Α Τρεντ Αλεξάντερ-Άρνολντ (δεύτερος αρχηγός)
78   Α Τζάρελ Κουάνσα
80   Μ Τάιλερ Μόρτον
84   Α Κόνορ Μπράντλεϊ
95   Τ Χάρβεϊ Ντέιβις
Αγγλία
Διεθνείς

Σχετική βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Σημειώσεις

Επεξεργασία


Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. www.liverpoolfc.com.
  2. LFC STORY:1892 – Liverpool Football Club formed(a) Αρχειοθετήθηκε 2008-06-19 στο Wayback Machine.- Επίσημο site Liverpool F.C.
  3. 3,0 3,1 LFC STORY:1892 – Liverpool Football Club formed(b) Αρχειοθετήθηκε 2008-02-15 στο Wayback Machine.- Επίσημο site Liverpool F.C.
  4. Graham, Matthew (1985). Liverpool. Hamlyn Publishing Group Ltd
  5. Λίβερπουλ ετών...117 Αρχειοθετήθηκε 2008-09-13 στο Wayback Machine. e-soccer.gr
  6. Tom Watson profile Αρχειοθετήθηκε 2007-06-26 στο Wayback Machine. —lfchistory.net
  7. David Ashworth profile Αρχειοθετήθηκε 2008-05-23 στο Wayback Machine. —lfchistory.net
  8. Matt McQueen profile Αρχειοθετήθηκε 2007-02-25 στο Wayback Machine. —lfchistory.net
  9. LFC STORY:1950 - First Wembley appearance Αρχειοθετήθηκε 2009-10-02 στο Wayback Machine.- Επίσημο site Liverpool F.C.
  10. No. 89: Worcester City 2-1 Liverpool – 1959
  11. LFC STORY:1959 - Shankly appointed manager Αρχειοθετήθηκε 2008-09-28 στο Wayback Machine. —Επίσημο site Liverpool FC
  12. LFC STORY:1965 - Winning the FA Cup for first time Αρχειοθετήθηκε 2009-06-21 στο Wayback Machine. —Επίσημο site Liverpool FC
  13. Why did Bill Shankly retire?[νεκρός σύνδεσμος] shankly.com
  14. LFC STORY:1977 - European Champions Αρχειοθετήθηκε 2009-09-18 στο Wayback Machine. — Επίσημο site Liverpool FC
  15. «Os 25 Maiores Esquadrões do Imortais!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022. 
  16. 16,0 16,1 Χέιζελ: 22 χρόνια μετά... Αρχειοθετήθηκε 2010-10-16 στο Wayback Machine. contra.gr (29/5/2007)
  17. Ο χουλιγκανισμός γεννήθηκε και πέθανε στην Αγγλία αλλά ζει ελεύθερος στην Ευρώπη[νεκρός σύνδεσμος] in.gr
  18. Parry explains takeover collapse —BBC.co.uk
  19. Shareholders accepted American takeover bid
  20. Δάνεια οι Αμερικανοί, γκρίνια οι Αγγλοι Αρχειοθετήθηκε 2012-02-13 στο Wayback Machine.—Καθημερινή
  21. «Η Λίβερπουλ είναι σε λάθος χέρια- Εξω οι Αμερικανοί»[νεκρός σύνδεσμος] — Το Βήμα
  22. Η Λίβερπουλ μέσα στην κρίση Αρχειοθετήθηκε 2009-09-10 στο Wayback Machine.— Πρώτο Θέμα
  23. Κόκκινη κάρτα στους Αμερικανούς ιδιοκτήτες της Λίβερπουλ για τα χρέη Αρχειοθετήθηκε 2009-08-02 στο Wayback Machine. Ισοτημία
  24. Ο Ρόι Χόντγκσον επισήμως νέος προπονητής της Λίβερπουλ Αρχειοθετήθηκε 2010-07-04 στο Wayback Machine., Ναυτεμπορική, 1/07/2010
  25. Πωλητήριο σε Λίβερπουλ![νεκρός σύνδεσμος], gazzetta.gr 11 Απριλίου 2010
  26. Πώληση της Λίβερπουλ το συντομότερο, Ελευθεροτυπία, 3 Αυγούστου 2010
  27. Η Royal Bank of Scotland διαψεύδει τα δημοσιεύματα περί πώλησης της Λίβερπουλ Αρχειοθετήθηκε 2010-08-06 στο Wayback Machine., contra.gr, 2 Αυγούστου 2010
  28. Κινέζος επιχειρηματίας για Λίβερπουλ Αρχειοθετήθηκε 2010-07-20 στο Wayback Machine., sport.gr, 2 Αυγούστου 2010
  29. Ανακοίνωση από τον Χουάνγκ για Λίβερπουλ, england365.gr, 4 Αυγούστου 2010
  30. Χουάνγκ: «50-50 οι πιθανότητες»[νεκρός σύνδεσμος], Sportday, 13 Αυγούστου 2010
  31. Ξαφνικά τέλος ο Χουάνγκ!, sport-fm.gr, 20/08/2010
  32. Σύρος το φαβορί για Λίβερπουλ[νεκρός σύνδεσμος], Εθνοσπόρ, 5 Αυγούστου 2010
  33. Ντέρμπι Κίνας - Ινδίας για την αγορά της Λίβερπουλ Αρχειοθετήθηκε 2010-08-07 στο Wayback Machine., Το Βήμα, 6 Αυγούστου 2010
  34. Γυρίζει σελίδα η Λίβερπουλ Αρχειοθετήθηκε 2010-10-09 στο Wayback Machine., contra.gr, 6 Οκτωβρίου 2010
  35. Άλλαξε χέρια η Λίβερπουλ αντί 344,82 εκατ. ευρώ, Ελευθεροτυπία, 6 Οκτωβρίου 2010
  36. Νέα εποχή στη Λίβερπουλ, england365.gr, 6 Οκτωβρίου 2010
  37. Χικς και Ζιλέτ «μπλοκάρουν» την πώληση της Λίβερπουλ[νεκρός σύνδεσμος], Το Βήμα, 7 Οκτωβρίου 2010
  38. Ξεκίνησε η δίκη της...απελευθέρωσης, england365.gr, 12/10/2010
  39. Νέα πρόταση για αγορά της Λίβερπουλ, Ελευθεροτυπία, 12/10/2010
  40. Σώθηκε η Λίβερπουλ, προχωρά η πώληση Αρχειοθετήθηκε 2010-10-16 στο Wayback Machine., contra.gr 13/10/2010
  41. Χικς και Τζιλέτ μπλοκάρουν την αγοραπωλησία της Λίβερπουλ, in.gr 14/10/2010
  42. Ανακοίνωση Λίβερπουλ από την επίσημη ιστοσελίδα της ομάδας
  43. Αγγλία - ΗΠΑ 2-1 στο δικαστικό ντέρμπι πώλησης της Λίβερπουλ Αρχειοθετήθηκε 2010-10-19 στο Wayback Machine., Το Βήμα, 15 Οκτωβρίου 2010
  44. Οριστικό: Άλλαξε χέρια η Λίβερπουλ! Αρχειοθετήθηκε 2010-10-17 στο Wayback Machine., Πρώτο Θέμα, 15 Οκτωβρίου 2010
  45. American dream, νο2. Ελευθεροτυπία, 18 Οκτωβρίου 2010
  46. Νέος πρόεδρος στη Λίβερπουλ![νεκρός σύνδεσμος], Sportday, 25/11/2010
  47. Χικς και Τζιλέτ ζητούν 1 δισ. αποζημίωση από τη Λίβερπουλ! Αρχειοθετήθηκε 2011-02-13 στο Wayback Machine., contra.gr, 10/02/2011
  48. Hicks and Gillett hit over £1bn damages,The Independent, 18/2/2011
  49. Η Λίβερπουλ... ευχαρίστησε Χόντγκσον, συνεχίζει με Νταλγκλίς[νεκρός σύνδεσμος], Το Βήμα, 08/01/2011
  50. Wire, S. I. (8 Οκτωβρίου 2015). «Liverpool announces Jurgen Klopp as manager». Sports Illustrated (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2023. 
  51. «Liverpool FC confirm Jürgen Klopp appointment». Liverpool FC. 8 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2023. 
  52. «Τσάμπιονς Λιγκ: Θρίαμβος πρόκρισης για Ατλέτικο, πρωτιά για Ρεάλ, ρεκόρ για Λίβερπουλ και Άγιαξ, ξέσπασε ο Μέσι (videos)». agones.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2021. 
  53. «Liverpool kit launch sparks anger among Hillsborough families». BBC Sport. BBC. 11 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2012. 
  54. «store.liverpoolfc.com | Liverpool FC Official Store». store.liverpoolfc.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2017. 
  55. «Liverpool will have their own slot game - Slotsday» (στα αγγλικά). Slotsday. 2017-08-01. http://www.slotsday.com/liverpool-will-slot-game/. Ανακτήθηκε στις 2017-08-01. [νεκρός σύνδεσμος]
  56. 56,0 56,1 Anfield Αρχειοθετήθηκε 2008-04-16 στο Wayback Machine., lfchistory.net
  57. «Barclays Premier League Attendance Table». ITV Sport. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2009. 
  58. «Anfield giants never walk alone». FIFA. 11 Ιουνίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2009. 
  59. «Classic: Everton-Liverpool». Fédération Internationale de Football Association. 11 Σεπτεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2009. 
  60. Ingle, Sean (May 10, 2000). «Knowledge Unlimited». The Guardian. http://football.guardian.co.uk/News_Story/0,1563,219301,00.html. 
  61. «The witnesses». The Guardian. 
  62. Smith, David (11 July 2004). «The city that eclipsed the Sun». The Guardian. http://www.guardian.co.uk/media/2004/jul/11/pressandpublishing.football. 
  63. Burrell, Ian (8 July 2004). «An own goal? Rooney caught in crossfire between 'The Sun' and an unforgiving city». The Independent. http://www.independent.co.uk/news/media/an-own-goal-rooney-caught-in-crossfire-between-the-sun-and-an-unforgiving-city-552460.html. 
  64. «Mens». Liverpool F.C. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2023. 
  65. «Virgil van Dijk named new Liverpool captain, Trent Alexander-Arnold vice-captain». Liverpool F.C. 31 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024. 
  66. «Liverpool's 2024-25 squad photo released». Liverpool F.C. 30 Σεπτεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία