Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας

Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (συντ: ΚΟΚ) είναι το νομοθέτημα που ρυθμίζει τη δημόσια κυκλοφορία οχημάτων, πεζών και ζώων στο οδικό δίκτυο και σε ορισμένους άλλους χώρους. Θεσπίστηκε το 1962, με το ν.δ. (νομοθετικό διάταγμα) 4233/1962 - ΦΕΚ 110 Α και ίσχυε μέχρι τις 15 Ιανουαρίου 1977, όποτε καθιερώθηκε ένας νέος, που ίσχυε μέχρι το 1999. Ο αμέσως επόμενος Κ.Ο.Κ. τέθηκε σε ισχύ με τον νόμο 2696 στις 23 Μαΐου 1999 και έκτοτε έχει τροποποιηθεί κυρίως με τους νόμους 3542 το 2007 και 3710 το 2008.

Φωτεινός σηματοδότης για την ρύθμιση της οδικής κυκλοφορίας.

Ο κάθε οδηγός υποχρεούται να τον τηρεί, καθώς σε περίπτωση παραβίασης, του επιφέρει πρόστιμα, ποινές στο Σύστημα Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών (ΣΕΣΟ), μέχρι και φυλάκιση

Ιστορικό

Προϊστορία

Το 1836, εκδόθηκε το πρώτο διάταγμα που όριζε την οδική συμπεριφορά, το Διάταγμα περί επιτηρήσεως των δημοσίων οδών. Σε αυτό ορίστηκε η λειτουργία της Τροχαίας. Στο άρθρο 5 του διατάγματος αυτού διευκρινιζόταν για πρώτη φορά ότι τα πεζοδρόμια είναι για τους πεζούς, η απαγόρευση στους πεζούς να περπατάνε στο οδόστρωμα, η απαγόρευση της πρόκλησης φθορών στα κάγκελα του δρόμου, της σημάνσεις και άλλα δημόσια μνημεία. Το πρόστιμο έφτανε κατά περίπτωση τις 20 ή 50 δραχμές. Επίσης, οι παραβάτες ήταν υποχρεωμένοι να διορθώσουν με προσωπική εργασία τη βλάβη που έκαναν ή να πληρώσουν αποζημίωση στο Δημόσιο. Είκοσι πέντε μέρες αργότερα εκδίδεται νέο Διάταγμα, που αφορά την τοποθέτηση πέτρινων σκαλιστών πινακίδων με τις αποστάσεις μεταξύ των πόλεων. Αυτές ήταν οι πρώτες πινακίδες οδικής σήμανσης της Ελλάδας.

Στις 24 Ιανουαρίου 1837 θεσπίστηκε το Διάταγμα περί των κατά τις οδούς συναντώμενων αμαξών και εφίππων, που οι ερευνητές θεωρούν τον πρώτο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας στην Ελλάδα το Διάταγμα. Το διάταγμα αυτό καθόριζε τα "θέλοντας μ’ αυτόν τον τρόπο να αποφευχθούν οι συγκρούσεις". Στα επόμενα χρόνια, θεσπίστηκαν τα παρακάτω:

• 1875: Οι πινακίδες με αριθμούς κυκλοφορίας.
• Η διατίμηση του κόμιστρου για τις άμαξες και η καθιέρωση ορίου ταχύτητας.
• 1868: Τα διόδια: Το δίτροχο ή τετράτροχο όχημα συρόμενο από ένα άλογο πλήρωνε 1,5 λεπτό της Δραχμής ενώ αν το έσερναν δυο άλογα 2 λεπτά. Στον ίδιο νόμο κατατάχθηκαν και οι δρόμοι σε κατηγορίες.

Το 1924, έγινε σήμανση των Ελληνικών δρόμων από την ΕΛΠΑ. Το 1930, κυκλοφόρησε το νομοθέτημα ν. 4841/1930 ’περί αυτοκινήτων, κυκλοφορίας αυτών και υποχρεώσεων των οδηγών" και το 1931, π.δ. της 22/29.1.1931 "περί κυκλοφορίας αυτοκινήτων οχημάτων". Τον Ιούλιο του 1936, στην συμβολή των οδών Σταδίου και Πεσματζόγλου, τοποθετήθηκε ο πρώτος ηλεκτρικό φανάρι (φωτεινός σηματοδότης) σε δρόμο της Αθήνας. Το φανάρι αυτό οποίο αγοράστηκε για 70.000 δραχμές από το Βερολίνο, λειτουργούσε δεκατέσσερις ώρες την ημέρα, από της 08:00 μέχρι τις 22:00, όταν ένας Δημοτικός υπάλληλος το έσβηνε μέσω διακόπτη.

1962-1999 - Ο πρώτος Κ.Ο.Κ.

Ο πρώτος Κ.Ο.Κ. θεσπίστηκε το 1962, ενώ το 1974 εκπονήθηκαν οι πρώτες σοβαρές προδιαγραφές σήμανσης. Με το ΦΕΚ 676/74, καθιερώθηκαν οι σημερινές πινακίδες του ΚΟΚ και τον Ιανουάριο του 1977 θεσπίστηκε ο νέος ΚΟΚ, όπως τροποποιήθηκε, στο μεταξύ, με το ν. 894/1979, ν.1512/1985, ν. 1788/1988 και με το ν. 1903/1990 , καθώς και το ν. 2094/1992. Ένας νέος Κ.Ο.Κ. θεσπίστηκε το 1999, με τον ν. 2696/1999. Ακολουθεί ένας νέος το 2007, και μετά πάλι, το 2009. Ο ΚΟΚ θα αλλάξει άλλη μια φορά το 2012. Ο πιο πρόσφατος ΚΟΚ καθιερώθηκε το 2018.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ο ΚΟΚ στο ΥΜΕ
• Ο ΚΟΚ στο Υπουργείο Μεταφορών και Μεταφορών