Κρόκος του Βελουχιού

Κρόκος του Βελουχιού
	; Άνθος Crocus veluchensis
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Φυτά (Plantae);
Συνομοταξία:	Αγγειόσπερμα (Angiosperms);
Ομοταξία:	Μονοκοτυλήδονα (Monocots);
Τάξη:	Ασπαραγώδη (Asparagales);
Οικογένεια:	Ιριδοειδή (Iridaceae);
Υποοικογένεια:	Κροκοειδή (Crocoideae);
Γένος:	Κρόκος (Crocus);
Είδος:	C. veluchensis;
Διώνυμο
	Crocus veluchensis (Κρόκος ο βελούχειος); William Herbert, 1845

Ο Κρόκος του Βελουχιού (επιστ. ονομ. Crocus veluchensis) είναι είδος ανθοφόρου φυτού της οικογένειας των Ιριδοειδών, ενδημικό των Νοτίων Βαλκανίων.

Περιγράφηκε σαν είδος για πρώτη φορά από τον Γουίλιαμ Χέρμπερτ (William Herbert) το 1845 με την τωρινή του ονομασία, αν και από τότε του έχουν δοθεί κι άλλες συνώνυμες ονομασίες. Το είδος πήρε την ονομασία του από το Βελούχι (κορυφή και λαϊκή ονομασία του όρους Τυμφρηστός)^[1] της Ευρυτανίας από όπου περιγράφηκε.

Περιγραφή

Ο κρόκος του Βελουχιού είναι βολβώδης χοανοειδής πόα. Φέρει άνθη λιλά-μπλε έως σκούρα μοβ ύψους 10 εκ., μερικές φορές με σκούρες άκρες. Λαιμός απαλός λιλά ή λευκός, φύλλα 2-4 (-5), που αναπτύσσονται γύρω από το σωλήνα του περιγονίου (1). Ανθήρες με τρία στίγματα ακέραια, πεπλατυσμένα σε χρώματα κίτρινο και πορτοκαλί, που διαιρούνται και επεκτείνονται κοντά στην κορυφή. Ο βολβός του περιβάλλεται από νηματώδεις ή δικτυωτούς χιτώνες. Ανθίζει την άνοιξη, τους μήνες Μάιο-Ιούλιο.^[2]^[3]

Εξάπλωση και βιότοπος

Είναι είδος ενδημικό της Νότιας Βαλκανικής Χερσονήσου, με εξάπλωση βορείως των συνόρων της χώρας μας από την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία μέχρι τη Βουλγαρία. Στην Ελλάδα ευδοκιμεί στα βουνά της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, νότια μέχρι τον Παρνασσό. Απαντά σε φυλλοβόλα δάση οξιάς και κωνοφόρων και ανοιχτά αλπικά λιβάδια, στα 950-2600 μέτρα, όπου σχηματίζει μεγάλα χαλιά. Είναι ευρέως κοινό στη χώρα και θεωρείται είδος Χαμηλού Κινδύνου (LC) ^[3] Προτιμά μέρη προσήλια και αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες. Γι’ αυτό πολλές φορές τον συναντάμε να ξεπροβάλλει μέσα από το χιονισμένο τοπίο.^[4]

Σημειώσεις

(1) περιγόνιο: έτσι λέγονται όλα μαζί τα πέταλα στα άνθη των φυτών της τάξης των Λειριωδών.

Εικόνες

Κρόκος του Βελουχιού στο όρος Χολομώντας
Ανθισμένος κρόκος
Κάτοψη άνθους
Κρόκοι του Βελουχιού στη Σερβία
Μοβ άνθη κρόκου του Βελουχιού στο Εθνικό Πάρκο Βίτοσα, Βουλγαρία
Λευκά άνθη κρόκου του Βελουχιού στο όρος Όρζεν, Βοσνία και Ερζεγοβίνη
Μπουμπούκια, Παρνασσός
Ανθισμένα φυτά, Παρνασσός

Παραπομπές

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Κρόκος του Βελουχιού

Τα Βικιείδη έχουν πληροφορίες για το θέμα:
Κρόκος του Βελουχιού

↑ Selana (20 Απριλίου 2017). «Flora hellenica: Crocus veluchensis». Flora hellenica. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2018.
↑ User, Super. «Crocus sieberi clade». www.wildgreeceeditions.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2018.
↑ ^3,0 ^3,1 «Crocus veluchensis Herb. 1845». www.greekflora.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2018.
↑ «Κρόκος ο βελούχιος (Crocus veluchensis) – HikingExperience.gr». hikingexperience.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2018.

[1] Selana (20 Απριλίου 2017). «Flora hellenica: Crocus veluchensis». Flora hellenica. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2018.

[2] User, Super. «Crocus sieberi clade». www.wildgreeceeditions.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2018.

[:0-3] 3,0 ^3,1 «Crocus veluchensis Herb. 1845». www.greekflora.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2018.

[4] «Κρόκος ο βελούχιος (Crocus veluchensis) – HikingExperience.gr». hikingexperience.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]