Ο Ιωάννης Ζωναράς (μεσαιωνικά ελληνικά: Ἰωάννης Ζωναρᾶς, 12ος αιώνας) υπήρξε βυζαντινός χρονογράφος, θεολόγος και νομικός που έζησε στην Κωνσταντινούπολη.

Ιωάννης Ζωναράς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1074 (περίπου)[1]
Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Θάνατος1145 (περίπου)[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά[2][3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[4][5]
ιστορικός
μοναχός
θεολόγος
ειδικός στο Κανονικό Δίκαιο
Αξιοσημείωτο έργοΕπιτομή Ιστοριών
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία και έργο

Επεξεργασία

Οι λιγοστές πληροφορίες για τη ζωή του Ζωναρά αντλούνται κυρίως μέσα από τα έργα του. Οι ιστορικοί υποθέτουν ότι ήταν υψηλόβαθμος αξιωματούχος (μέγας δρουγγάριος της βίγλης και πρωτασηκρήτις) επί βασιλέως Αλέξιου Α' Κομνηνού.[6][7] Έχασε πιθανώς τη θέση του το 1118 και έγινε μοναχός στη νήσο Αγία Γλυκερία, τοποθεσία που όμως αμφισβητείται,[8] ενώ κατ΄ άλλους αποσύρθηκε και μόνασε στον Άθω.[9]

Ο Ζωναράς σχολίασε μεταξύ άλλων τις Οικουμενικές και τοπικές Συνόδους και τα συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας. Εκτός αυτού συνέταξε δύο εκκλησιαστικά κείμενα νομικού περιεχομένου. Το σημαντικότερο έργο του είναι το χρονικό Επιτομή Ιστοριών, που καλύπτει την εποχή «από κτήσεως κόσμου» έως το έτος 1118[10] και θεωρείται ένα από τα πληρέστερα έργα του είδους του στην ελληνική γλώσσα. Οι ιστορικοί εκτιμούν ότι ο Ζωναράς κατέγραψε το έργο αυτό όταν, μετά την άνοδο του Ιωάννη Β' Κομνηνού, εξορίστηκε και έγινε μοναχός. Για την Επιτομή Ιστοριών βασίστηκε σε πληθώρα πηγών, ορισμένες από τις οποίες, όπως η Ρωμαϊκή Ιστορία του Δίωνος Κασσίου, διατηρούνται μέσω του Ζωναρά.[11] Το χρονικό διαδόθηκε πέρα από τα όρια του Βυζαντίου, καθώς μεταφράστηκε στην εκκλησιαστική σλαβονική.[8] Σε τμήμα του έργου καταγράφεται η κριτική του Ζωναρά κατά του Αλέξιου Α΄, τον οποίο επικρίνει για τη διανομή δημοσίου χρήματος σε μέλη της οικογένειάς του.[8]

Εκδόσεις του Χρονικού

Επεξεργασία
  • Ioannis Zonarae epitome historiarum. Εκδ. Ludwig Dindorf. 6 Τόμοι, Λειψία 1868–1875.[12] (βλ. Εξωτερικοί σύνδεσμοι)
  • Thomas Banchich (μετάφραση): The History of Zonaras: From Alexander Severus to the Death of Theodosius the Great. Routledge, London-New York 2009.
  • Erich Trapp (μετάφραση): Militärs und Höflinge im Ringen um das Kaisertum. Byzantinische Geschichte von 969 bis 1118. Byzantinische Geschichtsschreiber 16. Styria, Graz-Wien-Köln 1986.
  • Ιωάννης Ζωναράς, Επιτομή Ιστοριών, τόμ. Α (1995), τόμ. Β (1998), τόμ. Γ (1999), πρωτότυπο και μτφρ.Ιορδάνης Γρηγοριάδης, (Κείμενα Βυζαντινής Ιστοριογραφίας 5), εκδ. Κανάκη, Αθήνα.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Bruno Bleckmann: Die Reichskrise des III. Jahrhunderts in der spätantiken und byzantinischen Geschichtsschreibung. Untersuchungen zu den nachdionischen Quellen der Chronik des Johannes Zonaras. München 1992.
  • Iordanis Grigoriadis: Linguistic and literary studies in the Epitome historion of John Zonaras. Thessaloniki 1998.
  • Herbert Hunger: Die hochsprachliche profane Literatur der Byzantiner. Band 1, München 1978.
  • Enrico V. Maltese: Zonaras, Johannes. In: Lexikon des Mittelalters. Band 9, Sp. 673f.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Ουώρεν Τρέντγκολντ: «The Middle Byzantine Historians» (Αγγλικά) Palgrave Macmillan. Νέα Υόρκη. 2013. ISBN-13 978-1-137-28086-2.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 132072067. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. CONOR.SI. 173988451.
  4. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  5. Annales Ανακτήθηκε στις 14  Μαρτίου 2021.
  6. Banchich, The History of Zonaras, S. 2ff.
  7. Maltese, Zonaras, Johannes
  8. 8,0 8,1 8,2 λήμμα "Zonaras, John" στο Kazhdan, Alexander P. The Oxford Dictionary of Byzantium, Οxford University Press, USA, σ. 2229
  9. Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, Λεξικό της αρχαιολογίας, τόμ Α΄ σ. 332, 1888
  10. Hunger, Literatur, Bd. 1, S. 416ff.
  11. "Joannes Zonaras." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 05 Nov. 2009 <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/657839/Joannes-Zonaras>.
  12. Ιωάννης Ζωναράς, Επιτομή Ιστοριών, εκδ. Dindorf, Λειψία, 1870

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  • Έργα του Ζωναράς στο Perseus Project
  • Moritz Pinder (μετάφραση), Ιωάννης Ζωναράς, επιμ. (1844). χρονικό (στα Ελληνικά με υποσημειώσεις στα Λατινικά). Βόννη: Imp. Ed. Weberi. σελίδες Vol. 3 contains the author's Epitomae historiarum libri XVIII. Books XIII–XVIII edited by Theodor Büttner–Wobst. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2009. 
  • Ιωάννης Ζωναράς, επιμ. (1868). Επιτομή Ιστοριών (στα Ελληνικά με πρόλογο στα λατινικά). Λειψία: B. G. Teubner. σελίδες Τόμος Α'. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2009. 
  • Ιωάννης Ζωναράς, επιμ. (1868). Επιτομή Ιστοριών. Λειψία: B. G. Teubner. σελίδες Τόμος Γ'. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2009. 
  • Ιωάννης Ζωναράς, επιμ. (1868). Επιτομή Ιστοριών (στα Ελληνικά με πρόλογο στα λατινικά). Λειψία: B. G. Teubner. σελίδες Τόμος Δ'. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2009. 
  • Ιωάννης Ζωναράς, επιμ. (1868). Επιτομή Ιστοριών (στα Ελληνικά με πρόλογο στα λατινικά). Λειψία: B. G. Teubner. σελίδες Τόμος Ε'. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2009.