Ιωάννης Βιτσάρης
Ο Ιωάννης Βιτσάρης (1844 - 13 Δεκεμβρίου 1892) ήταν Έλληνας γλύπτης του 19ου αιώνα.
| Ιωάννης Βιτσάρης | |
|---|---|
 | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Ιωάννης Βιτσάρης (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1844 ή 1843[1] Αθήνα[1] |
| Θάνατος | 13 Δεκεμβρίου 1892 Αθήνα[1] |
| Κατοικία | Μόναχο (1861–1871)[1] Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα[1] |
| Σπουδές | Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών |
| Ιδιότητα | γλύπτης |
| Σημαντικά έργα | Μνημείο του Ugo Foscolo, Ζάκυνθος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στην Αθήνα από πατέρα και μητέρα Αθηναίους. Καταγόταν από την παλιά οικογένεια των Βουτσαράδων. Ένεκα της σχολικής του μόρφωσης μετέτρεψε το όνομά του σε Βιτσάρης προς αποφυγή τυχών εκ παραφωνίας του ονόματός του παρωδιών.
Έλαβε τα πρώτα μαθήματα γλυπτικής στη Σχολή των Τεχνών από το 1861 ως το 1864, και μετά πήγε στο Μόναχο με υποτροφία της κυβερνήσης (Βασιλικό Διάταγμα 4 Φεβρουαρίου 1865). Εκεί φοίτησε στην Ακαδημία της γλυπτικής ως το 1871 με ιδιαίτερη επιτυχία. Αποφοίτησε ως ένας από τους διακριθέντες μαθητές της Ακαδημίας, ενώ το 1878 έλαβε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό με θέμα τον Οδυσσέα αναγνωριζόμενο από την Ευρύκλεια. Επανήλθε στην Αθήνα και ίδρυσε εργαστήριο γλυπτικής στην ιδιόκτητη οικία του απέναντι της Ζωοδόχου Πηγής. Θεωρείτο μετριοπαθές και εσωστρεφές άτομο που απέφευγε την επίδειξη. Δούλεψε σκληρά και αδιάλειπτα έως ότου αρρώστησε βαριά και πέθανε στις 13 Δεκεμβρίου του 1892.
Έργα του
ΕπεξεργασίαΑν και λόγω του σύντομου βίου του δεν άφησε πολλά έργα, τα καλλιτεχνήματά του θεωρούνται χρονική περίοδο και αναγέννηση της ελληνικής γλυπτικής, φέρνοντας στοιχεία δυτικής αισθητικής στον ελληνικό τύπο των αρχαίων ελληνικών αγαλμάτων.
Το 1875 του ανετέθη η τοποθέτηση των αρχαίων αγαλμάτων στην ανατολική πτέρυγα του Αρχαιολογικού Μουσείου, αποχώρησε όμως γιατί διαφώνησε με τους υπαλλήλους που επιτηρούσαν την εργασία του ως προς το κατάλληλο μέρος και τον φωτισμό.
Έργα του είναι οι προτομές των Αντώνιου Παπαδάκη (ευεργέτη του Εθνικού Πανεπιστημίου), Στέφανου Κουμανούδη και Γεωργίου Βασιλείου.
Επειδή, επιστρέφοντας από την Ευρώπη κατακρίθηκε για τους νεωτερισμούς που εισήγαγε, έκανε ένα άγαλμα ενός καθιστού άραβα. Το έργο του αυτό κατακρίθηκε ως ανάξιο του δυτικού πολιτισμού, ενώ η επιτροπή των Ολυμπιακών αγώνων του 1875 που έκρινε τα καλλιτεχνήματα απλά το μνημόνευσε χαρακτηρίζοντάς το ως «ατυχές». Όμως όταν το έστειλε στη Βιέννη βραβεύτηκε.[2] Έργα ενδεικτικά της τεχνοτροπίας του βρίσκονται επίσης στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών και είναι το μνημείο του Νικόλαου Κουμέλη, το ανάγλυφο άγαλμα της Σοφίας Χάλμη (Η αρραβωνιασμένη με το τριαντάφυλλο), της οικογενείας Σιμονοπούλου, του ευεργέτη του Πανεπιστημίου Παυλόπουλου, και ανάγλυφο φυσικού μεγέθους που παριστάνει τη δικαιοσύνη.
Ένα άλλο έργο του, είναι «Ο 'Άγγελος« και βρίσκεται στη Ζάκυνθο. « Ο Άγγελος» παρουσιάζει «Το πνεύμα της Θλίψης»» και μέχρι το καλοκαίρι του 2015 είχε τοποθετηθεί στη θέση της προσεισμικής (προ του 1953) οικίας του Ούγκο Φώσκολο, στην ομώνυμη οδό Φωσκόλου, από τον τέως νομάρχη Ανδρέα Ιωάννου. Απομακρύνθηκε προσωρινά, λόγω της κατασκευής του Σπιτιού του Ούγκο Φώσκολο και για προστασία του απο τις οικοδομικές εργασίες, εκεί που βρισκόταν μέχρι πριν λίγο και με στόχο την επανατοποθέτησή του στο ίδιο οικόπεδο. Το γλυπτό αυτό, κοσμούσε επί 85 χρόνια, το κενοτάφιο της οικογένειας του Διονυσίου Στουπάθη, αφού αποτελούσε ιδιοκτησία της. Παραγγέλθηκε από τον Διονύσιο Στουπάθη, όταν έχασε την πολυαγαπημένη του αδελφή Ελένη, σε νεαρή ηλικία. Ο Διονύσιος Στουπάθης πέθανε το 1911 κι ήταν δωρητής του νησιού (Ζακύνθου). Ο γιος του Παναγιώτης, μη έχοντας κληρονόμους, παραχώρησε το γλυπτό αντί 50.000 δραχμών. Στη μαρμάρινη πλάκα που βρίσκεται στο κάτω μέρος της κύριας όψης του, έχουν χαράξει τους τελευταίους στίχους του μεγάλου ποιητή Ούγκο Φώσκολο, από το εμπνευσμένο νοσταλγικό σονέτο του : "Α ΖΑCINTO", δηλαδή αφιερωμένο "ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ" : "Ο MATERNA MIA TERRA, A NOI PRESCRISSE - "Ω, ΜΗΤΡΙΚΗ ΜΟΥ ΓΗ, ΣΕ ΜΑΣ IL FATO ILLACRIMATA SEPOLTURA" - Η ΜΟΙΡΑ ΕΤΑΞΕ ΑΔΑΚΡΥΤΗ ΤΑΦΗ"
Παραπομπές
ΕπεξεργασίαΠηγές
Επεξεργασία- Μαρίνος Καλλιγάς, Ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. ΙΓ (1977), σελ. 542
- Παύλος Διομήδης (1893). Εικονογραφημένη Εστία. Αθήνα: Γεώργιος Δροσίνης, Τυπογραφείο της Εστίας. σελίδες 211-214. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2010.
- Τώνια Γιαννουδάκη, Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνιμη συλλογή, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2006
- Αντωνία Γιαννουδάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (7/5/2015)
- Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 1, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
- Στέλιος Λυδάκης, Οι έλληνες γλύπτες. Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, τόμ. 5, Μέλισσα, Αθήνα 1981
- Στέλιος Λυδάκης, Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία, τυπολογία, Μέλισσα, Αθήνα, 2011
- Ελένη Μάργαρη, Η γυναίκα στη νεοελληνική γλυπτική, Ιωάννινα 2014
- Α. Μηλιαράκης, «Ιωάννης Βιτσάρης, γλύπτης», Εικονογραφημένη Εστία, Ιανουάριος-Ιούνιος 1893, σ. 211-214
- Ηλίας Μυκονιάτης, Νεοελληνική γλυπτική, στη σειρά Ελληνική τέχνη, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1996
- Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη, Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, Αθήνα 1982