Ιωάννης Α΄ της Βουργουνδίας

Ο Ιωάννης ο Άφοβος (Jean sans Peur, Ντιζόν, 28 Μαΐου 1371 - 10 Σεπτεμβρίου 1419) από τον Οίκο των Βαλουά ήταν δούκας της Βουργουνδίας (1404 - 1419), κόμης της Βουργουνδίας, κόμης της Φλάνδρας, κόμης του Αρτουά (1405 - 1419) και Κόμης του Νεβέρ (1384 - 1405). Ήταν γιος του Φίλιππου Β΄ του Ισχυρού και της Μαργαρίτας Γ΄ κόμισσας της Φλάνδρας, κόρης του Λουδοβίκου Β΄ κόμη της Φλάνδρας. Χρησιμοποιούσε σαν κληρονομικό τίτλο το δούκας του Νεβέρ.

Ιωάννης
Δούκας της Βουργουνδίας
Περίοδος	26 Αυγούστου 1405 - 10 Σεπτεμβρίου 1419
Προκάτοχος	Φίλιππος Β΄ της Βουργουνδίας και Μαργαρίτα Γ' της Φλάνδρας
Διάδοχος	Φίλιππος Γ΄ της Βουργουνδίας
Γέννηση	28 Μαΐου 1371 Ντιζόν, Γαλλία
Θάνατος	10 Σεπτεμβρίου 1419 (48 ετών) Μοντερό-Φο-Ιόν, Γαλλία
Τόπος ταφής	Ντιζόν, Γαλλία
Σύζυγος	Μαργαρίτα της Βαυαρίας
Επίγονοι	Αικατερίνη Μαρία Μαργαρίτα Φίλιππος Γ΄ της Βουργουνδίας Ισαβέλλα Άννα Αγνή
Οίκος	Οίκος των Βαλουά
Πατέρας	Φίλιππος Β΄ της Βουργουνδίας
Μητέρα	Μαργαρίτα Γ΄, κόμισσα της Φλάνδρας
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Πρώτα χρόνια

Νυμφεύτηκε (1385) τη Μαργαρίτα των Βίττελσμπαχ, κόρη του Αλβέρτου Α΄ δούκα της Βαυαρίας, κόμη της Ολλανδίας, του Αινώ & της Ζηλανδίας, ισχυροποιώντας τη θέση του στις Κάτω Χώρες. Πριν την άνοδο του στο δουκάτο ήταν ένας από τους ισχυρότερους άνδρες: συμμετείχε στην εκστρατεία του Σιγισμούνδου της Γερμανίας κατά του Τούρκου σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄. Στη Μάχη της Νικόπολης (1396) πολέμησε με τόσο πάθος και ενθουσιασμό, που πήρε τον τίτλο του «ισχυρού». Συνελήφθη αιχμάλωτος, αλλά απελευθερώθηκε τον επόμενο χρόνο, αφού ο πατέρας του έδωσε ένα τεράστιο ποσό σαν λύτρα.

Σύγκρουση με το δουκάτο της Ορλεάνης

Αμέσως μετά την άνοδό του στο δουκάτο ήρθε σε σύγκρουση με τον εξάδελφό του Λουδοβίκο της Ορλεάνης, νεότερο αδελφό του τρελού βασιλιά Καρόλου ΣΤ΄, καθώς ήθελαν ο καθένας με τη σειρά του να αναλάβει την αντιβασιλεία στη Γαλλία. Πραγματοποίησε σημαντικό γάμο ανταλλάσσοντας την κόρη του Μαργαρίτα με τη Μιχαέλα του Βαλουά, που ήθελε να παντρευτεί τον διάδοχό του Φίλιππο Γ΄ τον Καλό. Ο Λουδοβίκος προσπάθησε να κερδίσει την εύνοια της βασίλισσας Ισαβέλλας και έγινε ο ερωμένος της. Μετά από ένα κυνηγητό, όπου ο δελφίνος απαγόταν από τις δυο πλευρές, δόθηκε στον Ιωάννη η κηδεμονία των παιδιών του βασιλιά. Σύντομα οι δύο άνδρες ήρθαν ξανά σε σύγκρουση, αλλά με τη μεσολάβηση του κοινού θείου τους Ιωάννη, δούκα του Μπερί κλείστηκε μεταξύ τους ειρήνη. Ωστόσο, τρεις ημέρες αργότερα (23 Νοεμβρίου 1407) ο Λουδοβίκος δολοφονήθηκε μέσα στους δρόμους του Παρισιού από τους άνδρες του Ιωάννη. Ο Ιωάννης προσπάθησε να κερδίσει την εύνοια του βασιλιά. Με τη Συνθήκη του Σαρτρ (9 Μαρτίου 1409) απαλλάχθηκε το δουκάτο της Βουργουνδίας από το έγκλημα, συμφιλιώθηκε με τον Κάρολο της Ορλεάνης, γιο του Λουδοβίκου και ανανεώθηκε η κηδεμονία του στον δελφίνο.

Ο Κάρολος της Ορλεάνης συγκέντρωνε συμμάχους, προκειμένου να διεκδικήσει από τον Ιωάννη την περιουσία του. Ένας από αυτούς ήταν ο Βερνάνδος Ζ΄ του Αρμανιάκ, που μοιράστηκε το κρεβάτι της βασίλισσας. Μετά από μία σειρά από επιθέσεις, ο Ιωάννης κλήθηκε στο Παρίσι και στάλθηκε πίσω στη Βουργουνδία (1413).

Κατάληψη του Παρισιού και δολοφονία του

Τον ίδιο καιρό επιτέθηκε στη βόρεια Γαλλία ο Ερρίκος Ε΄ της Αγγλίας με τα στρατεύματά του. Ζητήθηκε η βοήθειά του Ιωάννη αλλά αρνήθηκε να συμμετάσχει στη μάχη του Αζινκούρ (1415) όπου σκοτώθηκαν ο Αντώνιος της Βραβάντης και ο αδελφός του Φίλιππος Β΄ του Νεβέρ. Δύο χρόνια αργότερα τα στρατεύματα του Ιωάννη επιχείρησαν να καταλάβουν το Παρίσι. Τον Μάιο του 1418 κατόρθωσε να κυριεύσει την πόλη, αλλά πριν ο δελφίνος Κάρολος Ζ΄ της Γαλλίας είχε κατορθώσει να δραπετεύσει. Αν και δεν ήταν ανοικτά σύμμαχος των Άγγλων με τη στάση του επέτρεψε σε αυτούς και τον βασιλιά τους Ερρίκο Ε΄ να καταλάβουν σχεδόν όλη τη βόρεια Γαλλία. Ο δελφίνος πανικόβλητος προσπάθησε να συμφιλιωθεί με τον Ιωάννη, συναντήθηκε μαζί του στη γέφυρα του ποταμού Πουιγί, κοντά στο Μελίν. Η πρώτη συνάντηση δεν έφερε ικανοποιητικά αποτελέσματα και ο δελφίνος ζήτησε νέα συνάντηση στις 10 Σεπτεμβρίου 1419 στη γέφυρα του Μοντερώ, εκεί ο Ιωάννης δολοφονήθηκε από τους άνδρες του δελφίνου.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε το 1385 τη Μαργαρίτα των Βίττελσμπαχ, κόρη τού Αλβέρτου Α΄ δούκα της Βαυαρίας και απέκτησαν:

• Αικατερίνη 1391-1414, απεβ. 23 ετών.
• Μαρία 1393-1463, παντρεύτηκε τον Αδόλφο Α΄ των Λα Μαρκ δούκα της Κλέβης.
• Μαργαρίτα 1394-1441, παντρεύτηκε πρώτα τον Λουδοβίκο των Βαλουά δελφίνο της Γαλλίας και μετά τον Αρθούρο Γ΄ δούκα της Βρετάνης
• Φίλιππος Γ΄ 1396-1467, δούκας της Βουργουνδίας.
• Ισαβέλλα απεβ. 1412, παντρεύτηκε τον Ολιβιέ των Σατιγιόν-Μπλουά, κόμη του Παντιέβρ & Περιγκόρ.
• Άννα 1404-1432, παντρεύτηκε τον Ιωάννη των Λάνκαστερ 1ο δούκα του Μπέντφορντ.
• Αγνή 1407-1476, παντρεύτηκε τον Κάρολο Α΄ δούκα της Βουρβόνης.

Από τη μη νόμιμη σχέση του με την Αγνή του Κροΰ, κόρη του Ιωάννη Α΄ κυρίου του Κροΰ, είχε φυσικό τέκνο:

• (νόθος) Ιωάννης 1404-1479, αρχιεπίσκοπος του Τρηρ, επίσκοπος του Καμμπραί και πρωθιερέας (provost) στη Λιλ.

Από την ερωμένη του Μαργαρίτα ντε Μπορσέλ είχε τέκνα:

• (νόθος) Γκυ, κύριος του Κουυμπέκε. Νυμφεύτηκε την Ιωάννα των Βίττελσμπαχ, νόθη κόρη του Αλβέρτου Α΄ δούκα της Βαυαρίας.
• (νόθος) Αντώνιος.
• (νόθη) Φιλιππότη, κυρία του Ζονσύ, παντρεύτηκε τον θείο της Αντώνιο του Ποσμπαρόν, βαρόνο του Μπερζ-λε-Σατέλ.

Πηγές

• Poupardin, René (1911). "John, Duke of Burgundy". In Chisholm, Hugh. Encyclopædia Britannica. 15 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 445–446.
• Kasten, Brigitte (2008). Herrscher- und Fürstentestamente im westeuropäischen Mittelalter. Böhlau Verlag Köln Weimar. p. 478.
• Kerrebrouck, Patrick van (1990). Nouvelle histoire généalogique de l'auguste maison de France Les Valois. 3. Villeneuve-d'Arcy. p. 517.
• Library of Congress staff (16 December 2014) [2011]. "Library of Congress Name Authority File: Anne, of Burgundy, Duchess of Bedford, 1404?-1432".
• Smith, Robert Douglas; DeVries, Kelly (2005). The artillery of the Dukes of Burgundy, 1363-1477. pp. 71–73.
• Sommé, Monique (1998). Isabelle de Portugal, duchesse de Bourgogne une femme au pouvoir au XVe siècle. Presses universitaires du Septentrion. p. 69.
• Vaughan, Richard (2005). John the Fearless The Growth of Burgundian Power. 2. Boydell Press.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• http://id.loc.gov/authorities/names/no2011017757.html