Ισλαμική Δημοκρατία του Αφγανιστάν

σελίδα αποσαφήνισης εγχειρημάτων Wikimedia

Η Ισλαμική Δημοκρατία του Αφγανιστάν ήταν Ισλαμικού τύπου δημοκρατία που κυβέρνησε Αφγανιστάν από το 2004 έως και τον Αύγουστο 2021, κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Αφγανιστάν. Ιδρύθηκε ως μεταβατικό κράτος, μετά την εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών στο Αφγανιστάν το 2001, ανατρέποντας το Ισλαμικό Εμιράτο των Ταλιμπάν. Η επίσημη ίδρυση της Ι.Δ. του Αφγανιστάν, έγινε στις 26 Ιανουαρίου του 2004.

Ισλαμική Δημοκρατία του Αφγανιστάν
جمهوری اسلامی افغانستان
(Jomhūrī-ye Eslāmī-ye Afġānistān)
د افغانستان اسلامي جمهوریت
(Da Afġānistān Islāmī Jomhoriyat')

2004 – 2021


Σημαία

Σύνθημα
Shahadah
(Δεν υπάρχει άλλος θεός από τον Αλλάχ. Ο Μωάμεθ είναι ο Αγγελιοφόρος του Θεού.)
Ύμνος
Soroud-e Melli (Millī Surūd)
Ο Εθνικός Ύμνος
Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}}
Πρωτεύουσα Καμπούλ
Γλώσσες Παστού
Νταρί
και άλλες γλώσσες του Αφγανιστάν
Θρησκεία Σουνιτικό Ισλάμ
Πολίτευμα Προεδρική Ισλαμική Δημοκρατία
Πρόεδρος
 -  2004-2014
2014-2021
Χαμίντ Καρζάι
Ασράφ Γκάνι
Νομοθετικό Σώμα Εθνοσυνέλευση
Ιστορική εποχή Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας
 -  Σύνταγμα 26 Ιανουαρίου 2004
 -  Πτώση της Καμπούλ 15 Αυγούστου 2021
Έκταση
 -  2021 652,864 km²
Πληθυσμός
 -  2020 εκτ. 31,390,200 
Νόμισμα Αφγάνι
Σήμερα Αφγανιστάν

Το κράτος της Ισλαμικής δημοκρατίας διαλύθηκε στην πράξη τον Αύγουστο του 2021, μετά την επιχείρηση ανακατάληψης της χώρας από τους Ταλιμπάν. Η επιχείρηση ξεκίνησε τον Μάιο του 2021, ταυτόχρονα με την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων, και ολοκληρώθηκε στις 15 Αυγούστου με την κατάληψη και της πρωτεύουσας, Καμπούλ, και την φυγή του Προέδρου Ασράφ Γκάνι. Στις 19 Αυγούστου οι Ταλιμπάν ανακήρυξαν την επανίδρυση του Ισλαμικού Εμιράτου του Αφγανιστάν.[1]

Ο Αντιπρόεδρος της χώρας, Αμρουλάχ Σαλέχ κατέφυγε στην κοιλάδα του Παντζίρ για να συνεχίσει την αντίσταση στους Ταλιμπάν και ανακήρυξε τον εαυτό του, προσωρινό Πρόεδρο της Ισλαμικής Δημοκρατίας.[2] Ωστόσο, στις αρχές του Σεπτεμβρίου του 2021, οι Ταλιμπάν προέλασαν στην κοιλάδα και την κατέλαβαν, με τους αντάρτες να καταφεύγουν στα βουνά, και τον Σαλέχ να αυτοεξορίζεται στο Τατζικιστάν.

Η Ι.Δ. του Αφγανιστάν, ήταν μέλος των Ηνωμένων Εθνών, του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, της Νότιας Ασιατικής Ένωσης, της Ομάδας των 77, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και του Κινήματος των Αδεσμεύτων.

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Στις 9 Σεπτεμβρίου 2001, ο στρατιωτικός ηγέτης της Βόρειας Συμμαχίας Αχμάντ Σαχ Μασούντ, δολοφονήθηκε από δύο Άραβες καμικάζι στο Αφγανιστάν. Δύο μέρες αργότερα, περίπου 3.000 άνθρωποι έπεσαν θύματα των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν βομβιστές αυτοκτονίας της Αλ Κάιντα έκαναν αεροπειρατεία σε αεροπλάνα και τα έριξαν σε τέσσερις στόχους στις Βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες . Τότε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους, κατηγόρησε τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και τον Χαλίντ Σέιχ Μοχάμεντ ως τα πρόσωπα πίσω από τις επιθέσεις. Όταν οι Ταλιμπάν αρνήθηκαν να παραδώσουν τον Μπιν Λάντεν στις αμερικανικές αρχές και να διαλύσουν τις βάσεις της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν, ξεκίνησε η Επιχείρηση Διαρκής Ελευθερία στην οποία ομάδες αμερικανικών και βρετανικών ειδικών δυνάμεων συνεργάστηκαν με διοικητές της Βόρειας Συμμαχίας εναντίον των Ταλιμπάν[3]. Την ίδια στιγμή οι δυνάμεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ βομβαρδίζουν στόχους των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα παντού μέσα στο Αφγανιστάν με πυραύλους κρουζ . Αυτές οι ενέργειες οδήγησαν στην πτώση του Μαζάρ-Σαρίφ στα βόρεια, ακολουθούμενη από όλες τις άλλες πόλεις, με αποτέλεσμα την πτώση των Ταλιμπάν και τη δημιουργία της νέας αφγανικής κυβέρνησης υπό τον Χαμίντ Καρζάι, υπό το Μεταβατικό Ισλαμικό Κράτος του Αφγανιστάν. Η Διεθνής Δύναμη Αρωγής για την Ασφάλεια (ISAF) ιδρύθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για να βοηθήσει την κυβέρνηση Καρζάι και να παρέχει βασική ασφάλεια στον Αφγανικό λαό.[4][5]

Η ανοικοδόμηση του πληγέντος από τον πόλεμο Αφγανιστάν ξεκίνησε το 2002, όμως οι Ταλιμπάν ανασυγκροτήθηκαν με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ένας πολυετής εμφύλιος πόλεμος[6]. Παρόλα αυτά, το αφγανικό έθνος κατάφερε να χτίσει δημοκρατικές δομές με την πάροδο των ετών, με τη δημιουργία σύγχρονης αφγανικής κυβέρνησης και σημειώθηκε κάποια πρόοδος σε βασικούς τομείς όπως η διακυβέρνηση, η οικονομία, η υγεία, η εκπαίδευση, οι μεταφορές και η γεωργία. Με το ΝΑΤΟ να εκπαιδεύει τις ένοπλες δυνάμεις του Αφγανιστάν καθώς και την αστυνομία, τα αφγανικά στρατεύματα έκαναν πολλές επιθέσεις εναντίον των Ταλιμπάν, αλλά δεν κατάφεραν να τους νικήσουν πλήρως. Μέχρι το 2009, μια σκιώδης κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Ταλιμπάν άρχισε να σχηματίζεται σε πολλά μέρη της χώρας με τη δική τους έκδοση δικαστηρίου διαμεσολάβησης. [7] Ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε την ανάπτυξη άλλων 30.000 στρατιωτών το 2010 για περίοδο δύο ετών, το Der Spiegel δημοσίευσε εικόνες όπου Αμερικανοί φαίνεται να δολοφονούν άοπλους Αφγανούς πολίτες[8].

Με τον Εμφύλιο να συνεχίζεται, ο Αφγανός πρόεδρος Χαμίντ Καρζάι είπε στους παγκόσμιους ηγέτες κατά τη διάρκεια της διάσκεψης του Λονδίνου ότι σκοπεύει να προσεγγίσει τα κορυφαία κλιμάκια των Ταλιμπάν μέσα σε λίγες εβδομάδες με μια ειρηνευτική πρωτοβουλία. [9] Ο Καρζάι έθεσε το πλαίσιο διαλόγου με τους ηγέτες των Ταλιμπάν όταν κάλεσε την ηγεσία της ομάδας να συμμετάσχει σε μια "Λόγια Τζίργκα " (ή μεγάλη συνέλευση πρεσβυτέρων) για την έναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών.[10] Ο Καρζάι ζήτησε επίσης τη δημιουργία μιας νέας οργάνωσης, που θα ονομαζόταν Εθνικό Συμβούλιο Ειρήνης, Συμφιλίωσης και Επανένταξης.[9] Ο κορυφαίος σύμβουλος του Καρζάι για τη διαδικασία συμφιλίωσης με τους αντάρτες, είπε ότι η χώρα πρέπει να μάθει να συγχωρεί τους Ταλιμπάν.[11] Τον Μάρτιο του 2010, η κυβέρνηση Καρζάι πραγματοποίησε προκαταρκτικές συνομιλίες με το ακροδεξιό κόμμα Χεζμπ-ισλάμι, που παρουσίασε ένα σχέδιο που περιελάμβανε την απόσυρση όλων των ξένων στρατευμάτων μέχρι το τέλος του 2010. Οι Ταλιμπάν αρνήθηκαν να συμμετάσχουν, λέγοντας: «Το Ισλαμικό Εμιράτο έχει σαφή θέση. Το έχουμε πει πολλές, πολλές φορές. Δεν θα υπάρξουν συνομιλίες όταν υπάρχουν ξένα στρατεύματα στο έδαφος του Αφγανιστάν που σκοτώνουν καθημερινά αθώους Αφγανούς». [12] Τον Ιούνιο του 2010, ραγματοποιήθηκε η Αφγανική ειρήνη Jirga 2010. Τον Σεπτέμβριο του 2010 ο στρατηγός Ντέιβιντ Πετρέους σχολίασε την πρόοδο των ειρηνευτικών συνομιλιών μέχρι σήμερα, δηλώνοντας: «Η προοπτική συμφιλίωσης με τους ανώτερους ηγέτες των Ταλιμπάν σίγουρα διαφαίνεται»[13].

Μετά τον θάνατο του Οσάμα Μπιν Λάντεν στο Πακιστάν το Μάιο του 2011, άρχισαν να δολοφονούνται πολλές εξέχουσες αφγανικές προσωπικότητες, συμπεριλαμβανομένων των Μοχάμεντ Νταούντ Νταούντ, Αχμάντ Γουάλι Καρζάι, Γιαν Μοχάμεντ Χαν, Γκουλάμ Χάιντερ Χαμίντι, Μπουρχανουντίν Ραμπάνι και άλλοι. [14] Επίσης την ίδια χρονιά, οι συμπλοκές Πακιστάν-Αφγανιστάν εντάθηκαν και πολλές επιθέσεις μεγάλης κλίμακας από την πακιστανική φανατική οργάνωση "δίκτυο Χακκάνι" πραγματοποιήθηκαν σε όλο το Αφγανιστάν. Αυτό οδήγησε τις Ηνωμένες Πολιτείες να προειδοποιήσουν το Πακιστάν για μια πιθανή στρατιωτική δράση εναντίον των Χακκάνι στις φυλετικές περιοχές που στα σύνορα Αφγανιστάν-Πακιστάν[15]. Οι ΗΠΑ κατηγόρησαν την κυβέρνηση του Πακιστάν, κυρίως τον Πακιστανικό Στρατό και το κατασκοπευτικό δίκτυο ISI, ως τους εγκέφαλους πίσω από όλα αυτά[16].

Το 2021, οι αμερικανικές δυνάμεις και σύμμαχοι αποχώρησαν από το Αφγανιστάν. Αυτό το γεγονός επέτρεψε στους Ταλιμπάν να εντείνουν την εξέγερσή τους . Στις 15 Αυγούστου 2021, οι Ταλιμπάν εισήλθαν στην Καμπούλ και ο μέχρι τότε πρόεδρος Ασράφ Γκάνι διέφυγε στο Τατζικιστάν. Η αφγανική κυβέρνηση που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ κατέρρευσε στα τέλη Αυγούστου του 2021[17]. Οι δυνάμεις κατά των Ταλιμπάν, δημιούργησαν το Εθνικό Μέτωπο Αντίστασης του Αφγανιστάν και ξεκίνησαν εξέγερση από την κοιλάδα Παντζσίρ[18], η οποία όμως δεν είχε αίσιο τέλος, καθώς στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2021 οι Ταλιμπάν εισέβαλαν στην κοιλάδα και ανάγκασαν τους αντάρτες να καταφύγουν στα γύρω βουνά.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. https://www.aljazeera.com/news/2021/8/16/kabul-near-standstill-on-day-one-the-talibans-emirate
  2. https://www.reuters.com/world/india/afghan-vice-president-says-he-is-caretaker-president-2021-08-17/
  3. Tyler, Patrick (October 8, 2001). «A Nation challenged: The attack; U.S. and Britain strike Afghanistan, aiming at bases and terrorist camps; Bush warns 'Taliban will pay a price'». New York Times. https://www.nytimes.com/2001/10/08/world/nation-challenged-attack-us-britain-strike-afghanistan-aiming-bases-terrorist.html?scp=2&sq=Afghanistan+&st=nyt. Ανακτήθηκε στις 28 February 2010. 
  4. Πρότυπο:UN document – (UNSCR 1386)
  5. «United States Mission to Afghanistan». Nato.usmission.gov. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2010. 
  6. «Canada's Engagement in Afghanistan: Backgrounder». Afghanistan.gc.ca. 9 Ιουλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2010. 
  7. Witte, Griff (December 8, 2009). «Taliban shadow officials offer concrete alternative». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/12/07/AR2009120704127.html. Ανακτήθηκε στις March 30, 2010. 
  8. «Photo Gallery: The 'Kill Team' in Afghanistan». Der Spiegel. March 21, 2010. http://www.spiegel.de/fotostrecke/fotostrecke-65981.html. Ανακτήθηκε στις October 17, 2011. 
  9. 9,0 9,1 Richter, Paul (29 January 2010). «U.S. cool to Karzai plan on Taliban». Los Angeles Times. http://www.latimes.com/news/nation-and-world/la-fg-afghan-meeting-29-2010jan29,0,7474629.story. Ανακτήθηκε στις 9 February 2010. 
  10. Hamid Shalizi and Abdul Malek (29 January 2010). «Taliban say no decision yet on Karzai offer of talks». Reuters. https://www.reuters.com/article/idUSTRE60Q3IW20100129. Ανακτήθηκε στις 9 February 2010. 
  11. Shah, Saeed. «Afghan government pursues talks with Taliban leaders – World AP». MiamiHerald.com. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2010. [νεκρός σύνδεσμος]
  12. «Taliban say not involved in Kabul peace talks». Reuters. 23 March 2010. https://www.reuters.com/article/idUSTRE62L0PT20100323. Ανακτήθηκε στις 25 March 2010. 
  13. «Gates Says U.S. Forces in Afghanistan for 'Years' to Come». Fox News. 2 September 2010. http://www.foxnews.com/politics/2010/09/02/gates-start-afghanistan-troop-pullout-debate/. Ανακτήθηκε στις 4 September 2010. 
  14. «President Karzai Address to the Nation on Afghanistan's Peace Efforts». The Embassy of Afghanistan in Washington, DC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2011. 
  15. «Panetta: U.S. will pursue Pakistan-based militants». USA Today. September 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-05. https://web.archive.org/web/20160305092328/http://www.usatoday.com/news/washington/story/2011-09-15/panetta-pakistan/50410770/1?csp=34news. Ανακτήθηκε στις 2011-09-21. 
  16. «U.S. blames Pakistan agency in Kabul attack». Reuters. September 22, 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-09-25. https://web.archive.org/web/20110925075845/http://news.yahoo.com/pakistan-isi-urged-attacks-u-targets-officials-002201562.html. Ανακτήθηκε στις 2011-09-22. 
  17. Gall, Carlotta; Khapalwak, Ruhullah (2021-08-15). «Afghanistan Live Updates: Government Collapses as President Flees, and Taliban Enter Kabul» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/live/2021/08/15/world/taliban-afghanistan-news. Ανακτήθηκε στις 2021-08-15. 
  18. «Anti-Taliban resistance group says it has thousands of fighters» (στα αγγλικά). BBC News. 2021-08-23. https://www.bbc.com/news/world-asia-58239156. Ανακτήθηκε στις 2021-08-29.