Ιογενής αιμορραγικός πυρετός

Οι ιογενείς αιμορραγικοί πυρετοί είναι μια ετερογενής ομάδα ασθενειών των ζώων και των ανθρώπων στις οποίες ο πυρετός και η αιμορραγία προκαλούνται από ιογενή λοίμωξη. Οι αιμορραγικοί πυρετοί μπορεί να προκληθούν από πέντε διακριτές οικογένειες ιών RNA: τις οικογένειες Filoviridae, Flaviviridae, Rhabdoviridae και αρκετές οικογένειες μέλη της τάξης Bunyavirales όπως οι Arenaviridae και Hantaviridae. Όλοι οι τύποι αιμορραγικού πυρετού χαρακτηρίζονται από πυρετό και αιμορραγικές διαταραχές και όλοι μπορούν να εξελιχθούν με υψηλό πυρετό, καταπληξία και θάνατο σε πολλές περιπτώσεις. Μερικοί από τους υπαίτιους ιούς προκαλούν σχετικά ήπιες ασθένειες, όπως η επιδημία της σκανδιναβικής νεφροπάθειας (ένας χανταϊός), ενώ άλλοι, όπως ο ιός Έμπολα, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή, απειλητική για τη ζωή ασθένεια.

Σημεία και συμπτώματα

Τα σημεία και τα συμπτώματα των αιμορραγικών πυρετών περιλαμβάνουν (εξ ορισμού) πυρετό και αιμορραγία:

Έξαψη στο πρόσωπο και στο στήθος, μικρές κόκκινες ή μοβ κηλίδες (πετέχειες), αιμορραγία, οίδημα, χαμηλή αρτηριακή πίεση (υπόταση) και κυκλοφορική καταπληξία.
Αδιαθεσία, μυϊκός πόνος, πονοκέφαλος, έμετος και διάρροια εμφανίζονται συχνά.

Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του ιού. Το «σύνδρομο αιμορραγικού πυρετού» (διαρροή τριχοειδών, αιμορραγική διάθεση και κυκλοφορικός ανταπόκριση που οδηγεί σε πτώση της πίεσης) εμφανίζεται στην πλειονότητα των ατόμων με αιμορραγικούς πυρετούς από φιλοϊό (π.χ. Έμπολα και ιό Μάρμπουργκ), αιμορραγικό πυρετό Κριμαίας-Κονγκό (CCHF) και στους Νοτιοαμερικανικούς αιμορραγικούς πυρετούς που προκαλούνται από αρεναϊούς, αλλά μόνο σε μια μικρή μειοψηφία ασθενών με δάγγειο πυρετό ή πυρετό της ρηξιγενούς κοιλάδας.

Αίτια

Πέντε οικογένειες ιών RNA έχουν αναγνωριστεί ότι μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγικούς πυρετούς.

Η τάξη Bunyavirales περιλαμβάνει τις οικογένειες αρεναϊοί (Arenaviridae), φιμοϊοί (Fimoviridae) και όλα τα μέλη της πρώην οικογένειας μπουνιαϊοί (Bunyaviridae), ιδιαίτερα τους περιμπουνιαΐούς (Peribunyaviridae).
- Η οικογένεια Arenaviridae περιλαμβάνει τους ιούς που ευθύνονται για τον πυρετό Λάσα, ο ιός Λούζο, ο αργεντίνικος αιμορραγικός πυρετός (ιός Χουνίν), ο βολιβιανός (ιός Ματσούπο), ο βραζιλιάνος (ιός Σαμπιά), ο αιμορραγικός πυρετός Τσαπάρε, ο ιός της Βενεζουέλας (ιός Χουαναρίτο) και Αιμορραγικοί πυρετοί του ιού Γουάιτγουότερ Αρόγιο.
- Στην πρώην οικογένεια Bunyaviridae περιλαμβάνονται:
  - οι αιτιολογικοί παράγοντες του αιμορραγικού πυρετού χανταϊού με νεφρικό σύνδρομο (HV-HFRS) (Χανταϊοί),
  - ο ιός του αιμορραγικού πυρετού Κριμαίας-Κονγκό (CCHF) από το γένος Ορθοναϊροϊός,
  - Ιός Γκαρίσα και ιός Ιλέσα από το γένος Ορθομπουνιαϊός (Peribunyaviridae), και
  - ο ιός του πυρετού της ρηξιγενούς κοιλάδας (RVF) από το γένος Φλεβοϊός (Phenuiviridae).
Η οικογένεια Φιλοϊοί (τάξη Μονομεγαλοϊοί) περιλαμβάνει τον ιό Έμπολα και τον ιό Μάρμπουργκ.
Η οικογένεια Φλαβοϊοί περιλαμβάνει τον δάγγειο πυρετό, τον κίτρινο πυρετό και δύο ιούς στην ομάδα της εγκεφαλίτιδας που μεταδίδεται από κρότωνες που προκαλούν αιμορραγικό πυρετό: τον ιό του αιμορραγικού πυρετού του Ομσκ και τον ιό της νόσου του δάσους Κιασανούρ.
Η οικογένεια Τογκαϊοί περιλαμβάνει τον ιό Τσικουνγκούνια που προκαλεί τον πυρετό Τσικουνγκούνια.
Οικογένεια ραβδοϊοί (τάξη μονονεγαϊοί): Τον Σεπτέμβριο του 2012 επιστήμονες που έγραφαν στο περιοδικό PLOS Pathogens ανέφεραν την απομόνωση ενός μέλους των Ραβδοϊών που ευθύνεται για 2 θανατηφόρες και 2 μη θανατηφόρες περιπτώσεις αιμορραγικού πυρετού στην περιοχή του Κάτω Κονγκό της Δημοκρατίας της Λαϊκής Δημοκρατίας Κογκό. Ο ιός ονομάστηκε ιός Κάτω-Κονγκό.^[1]

Πρόληψη

Με εξαίρεση το εμβόλιο για τον κίτρινο πυρετό και τα εμβόλια για τον Έμπολα, τα εμβόλια για ιούς που προκαλούν αιμορραγικούς πυρετούς γενικά δεν είναι διαθέσιμα. Η προφυλακτική (προληπτική) ριμπαβιρίνη μετά την έκθεση μπορεί να είναι αποτελεσματική για ορισμένες λοιμώξεις από μπουνιαϊούς και αρεναϊούς.^[2]^[3]

Οι οδηγίες απομόνωσης των αιμορραγικών πυρετών υπαγορεύουν ότι όλοι οι ασθενείς με ιογενή αιμορραγικό πυρετό (με εξαίρεση τους ασθενείς με δάγκειο πυρετό) πρέπει να φροντίζονται χρησιμοποιώντας αυστηρές προφυλάξεις επαφής, όπως υγιεινή των χεριών, διπλά γάντια, ρόμπες, καλύμματα παπουτσιών και ποδιών και ασπίδα προσώπου ή γυαλιά. Οι ιοί Λάσσα, CCHF, Έμπολα και Μάρμπουγκ μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε ενδονοσοκομειακή εξάπλωση. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται προφυλάξεις για αερομεταφερόμενες λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένου, τουλάχιστον, μιας δοκιμασμένης αναπνευστικής συσκευής με φίλτρο HEPA (όπως μια μάσκα N-95), μιας αναπνευστικής συσκευής καθαρισμού αέρα που λειτουργεί με μπαταρία ή ενός αναπνευστήρα αέρα με θετική πίεση που φοριέται από προσωπικό που βρίσκεται σε απόσταση 1,8 μέτρων (έξι πόδια) από έναν ασθενή με αιμορραγικό πυρετό. Ομάδες ασθενών θα πρέπει να συγκεντρώνονται (απομονώνονται) σε ξεχωριστό κτίριο ή θάλαμο με απομονωμένο σύστημα διαχείρισης αέρα. Η απολύμανση του περιβάλλοντος συνήθως πραγματοποιείται με υποχλωριώδη (π.χ. χλωρίνα) ή φαινολικά απολυμαντικά.^[4]

Παραπομπές

↑ «A novel rhabdovirus associated with acute hemorrhagic fever in central Africa». PLOS Pathog. 8 (9): e1002924. September 2012. doi:10.1371/journal.ppat.1002924. PMID 23028323.
↑ Ergönül Ö, Keske Ş, Çeldir MG, Kara İA, Pshenichnaya N, Abuova G (2018). «Systematic Review and Meta-analysis of Postexposure Prophylaxis for Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus among Healthcare Workers.». Emerg Infect Dis 24 (9): 1642-1648. doi:10.3201/eid2409.171709. PMID 30124196. PMC 6106438. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/eutils/elink.fcgi?dbfrom=pubmed&tool=sumsearch.org/cite&retmode=ref&cmd=prlinks&id=30124196.
↑ Hadi CM, Goba A, Khan SH, Bangura J, Sankoh M, Koroma S (2010). «Ribavirin for Lassa fever postexposure prophylaxis.». Emerg Infect Dis 16 (12): 2009-11. doi:10.3201/eid1612.100994. PMID 21122249. PMC 3294560. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/eutils/elink.fcgi?dbfrom=pubmed&tool=sumsearch.org/cite&retmode=ref&cmd=prlinks&id=21122249.
↑ Woods, Lt Col Jon B., επιμ. (2005). USAMRIID's Medical Management of Biological Casualties Handbook (PDF) (6th έκδοση). Fort Detrick MA: U.S. Army Medical Institute of Infectious Diseases. σελίδες 143–44. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2007.

[Grard2012-1] «A novel rhabdovirus associated with acute hemorrhagic fever in central Africa». PLOS Pathog. 8 (9): e1002924. September 2012. doi:10.1371/journal.ppat.1002924. PMID 23028323.

[pmid30124196-2] Ergönül Ö, Keske Ş, Çeldir MG, Kara İA, Pshenichnaya N, Abuova G (2018). «Systematic Review and Meta-analysis of Postexposure Prophylaxis for Crimean-Congo Hemorrhagic Fever Virus among Healthcare Workers.». Emerg Infect Dis 24 (9): 1642-1648. doi:10.3201/eid2409.171709. PMID 30124196. PMC 6106438. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/eutils/elink.fcgi?dbfrom=pubmed&tool=sumsearch.org/cite&retmode=ref&cmd=prlinks&id=30124196.

[pmid21122249-3] Hadi CM, Goba A, Khan SH, Bangura J, Sankoh M, Koroma S (2010). «Ribavirin for Lassa fever postexposure prophylaxis.». Emerg Infect Dis 16 (12): 2009-11. doi:10.3201/eid1612.100994. PMID 21122249. PMC 3294560. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/eutils/elink.fcgi?dbfrom=pubmed&tool=sumsearch.org/cite&retmode=ref&cmd=prlinks&id=21122249.

[4] Woods, Lt Col Jon B., επιμ. (2005). USAMRIID's Medical Management of Biological Casualties Handbook (PDF) (6th έκδοση). Fort Detrick MA: U.S. Army Medical Institute of Infectious Diseases. σελίδες 143–44. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]