Αυτόχθονες πληθυσμοί

Αυτόχθονες ή ιθαγενείς ονομάζονται στις μέρες μας οι μειονοτικοί πληθυσμοί ενός κράτους, στην περίπτωση που κατοικούσαν στο έδαφός του πριν την έλευση του μετέπειτα κυρίαρχου πληθυσμού.

Το Γλωσσάρι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τούς ορίζει ως πληθυσμούς που:

1. κατοικούσαν σε μία περιοχή όταν κάποιος άλλος πολιτισμός έφθασε εκεί και κυριάρχησε μέσω κατάκτησης, εποικισμού ή με άλλον τρόπο
2. διατηρούν έναν τρόπο ζωής εγγύτερο στις κοινωνικές / οικονομικές / πολιτισμικές παραδόσεις τους, σε σύγκριση με τον τρόπο ζωής του κράτους όπου ανήκουν.

Όταν γίνεται λόγος για αυτοχθονία, πρέπει πάντα να γίνεται αναφορά στην ιστορική στιγμή κατά την οποία χαρακτηρίζονται ως τέτοιοι. Δεδομένου ότι η ιστορία της ανθρωπότητας χαρακτηρίζεται από την αδιάκοπη μετακίνηση ανθρωπίνων μαζών, είτε με ειρηνικό είτε με βίαιο τρόπο, δεν υπάρχει σχεδόν κανείς απόλυτα αυτόχθων πληθυσμός. Κάποιος που σήμερα θεωρείται αυτόχθων, πιθανότατα εγκαταστάθηκε στο σημερινό τόπο διαμονής τους εις βάρος ενός προηγούμενου.

Με βάση τη σημερινή εκπροσώπησή τους, οι αυτόχθονες πληθυσμοί μπορούν να χωρισθούν σε τρεις κατηγορίες:

Ενεργοί

Όσοι συμπεριλαμβάνουν έναν αξιόλογο αριθμό μελών και διατηρούν κάποιες βασικές παραδόσεις τους όπως η γλώσσα, η θρησκεία, ιδιαίτερες μορφές κοινωνικής οργάνωσης ή έθιμα.

Εξαφανισμένοι

Μερικοί αυτόχθονες είναι εξαφανισμένοι μέχρι και σήμερα λόγω των βίαιων συνθηκών (γενοκτονίες, εκτοπίσεις) ή επειδή τα μέλη τους αφομοιώθηκαν από την κυρίαρχη κουλτούρα του κράτους στο οποίο ανήκαν.

Υπό απειλή

Όσοι υπήρξαν ενεργοί στο πρόσφατο παρελθόν αλλά κινδυνεύουν με εξαφάνιση.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Διακήρυξη του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Αυτοχθόνων Πληθυσμών (Αγγλικά)
• Διαρκές Φόρουμ του ΟΗΕ για τους Αυτόχθονες Πληθυσμούς στα αγγλικά | γαλλικά | ισπανικά | ρωσικά
• DoCip: Κέντρο Τεκμηρίωσης, Έρευνας και Πληροφόρησης των Αυτοχθόνων Λαών στα αγγλικά | γαλλικά | ισπανικά | ρωσικά
• Κέντρο για τις Μελέτες των Αυτοχθόνων Λαών