Βικιπαίδεια

Ιζαμπέλλα Μπασμακόβα

Ρωσίδα ιστορικός των μαθηματικών
(Ανακατεύθυνση από Ιζαμπέλα Μπασμάκοβα)

Η Ιζαμπέλλα Γκριγκόριεβνα Μπασμακόβα (ρωσικά: Изабелла Григорьевна Башмакова‎‎, 1921–2005) ήταν Ρωσίδα ιστορικός μαθηματικών.

Ιζαμπέλα Μπασμακόβα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3  Ιανουαρίου 1921[1]
Ροστόφ επί του Ντον
Θάνατος17  Ιουλίου 2005[2]
Ζβενίγκοροντ
Χώρα πολιτογράφησηςΈνωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Ρωσία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΡωσικά
ΕκπαίδευσηΔιδάκτωρ των Επιστημών στη Φυσική και τα Μαθηματικά
ΣπουδέςΣχολή Μηχανικής και Μαθηματικών του Πανεπιστημίου της Μόσχας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιστορικός των μαθηματικών[2]
καθηγήτρια πανεπιστημίου[2]
μαθηματικός[3]
ΕργοδότηςΚρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας[2]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςKoyré Medal (2001)[4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Εκπαίδευση και σταδιοδρομία

Επεξεργασία

Η Μπασμακόβα γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 1921, στο Ροστόφ επί του Ντον (παραποτάμια πόλη στη βορειοανατολική άκρη της Μαύρης Θάλασσας, στην Αζοφική Θάλασσα, στις εκβολές του ποταμού Ντον), σε μια οικογένεια αρμενικής καταγωγής. Ο πατέρας της, Γκριγκόρι Γκεόργκεβιτς Μπασμακόφ, ήταν δικηγόρος. Η οικογένειά της μετακόμισε στη Μόσχα το 1932. Ξεκίνησε σπουδές στη Σχολή Μηχανικής και Μαθηματικών στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας το 1938, αλλά η πόλη εκκενώθηκε κατά τη διάρκεια του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου υπηρέτησε ως νοσοκόμα στη Σαμαρκάνδη.[5][6] Ολοκλήρωσε το διδακτορικό της το 1948, υπό την επίβλεψη της Σοφίας Α. Γιανόβσκαγια.[7]

Συνέχισε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας ως βοηθός καθηγήτρια και το 1949 προήχθη σε αναπληρώτρια καθηγήτρια. Το 1950, ο σύζυγός της, μαθηματικός Αντρέι Ι. Λάπιν, συνελήφθη για την κριτική του στον Λυσενκοϊσμό, αλλά εν μέρει λόγω των προσπαθειών της Μπασμακόβα απελευθερώθηκε το 1952.[8] Υποστήριξε διατριβή Υφηγεσίας (Doctor of Science) το 1961 και έγινε πρωτοβάθμια καθηγήτρια το 1968.[5][6]

Έγινε ομότιμη καθηγήτρια το 1999. Πέθανε στις 17 Ιουλίου 2005 στη διάρκεια των διακοπών της στο Ζβενίγκοροντ (μια παλιά πόλη στο Όμπλαστ της Μόσχας).[9]

Επιστημονικό έργο

Επεξεργασία

Η διδακτορική διατριβή της Μπασμακόβα αφορά στην ιστορία των ορισμών των ακέραιων και ρητών αριθμών, από τον Ευκλείδη και τον Εύδοξο έως τον Ζολοτάρεφ, τον Ντέντεκιντ και τον Κρόνεκερ.[5][6]

Το μεταγενέστερο ερευνητικό της έργο περιλαμβάνει την μελέτη των μεθόδων που χρησιμοποίησε ο Διόφαντος για την επίλυση διοφαντικών εξισώσεων, με τη βοήθεια των σύγχρονων μεθόδων. Ακολουθώντας την πορεία της σκέψης που πρότεινε ο Γιακόμπι, συμπέρανε ότι «οι μέθοδοι του Διόφαντου ήταν πιο περίπλοκες από ό,τι πίστευαν προηγουμένως οι ιστορικοί των μαθηματικών, γεγονός που είχε μείνει στην αφάνεια επειδή οι ιστορικοί επικεντρώνονταν στην μελέτη των συγκεκριμένων μεθόδων επίλυσης προβλημάτων στο έργο του Διόφαντου.». Η Μπασμακόβα πρότεινε μια νέα ερμηνεία των γεωμετρικών μετασχηματισμών που μελέτησε ο Φρανσουά Βιέτ με χρήση μιγαδικών αριθμών.[5][6] Μελέτησε επίσης την ιστορία των αλγεβρικών καμπυλών και μετέφρασε τα έργα του Φερμά στα Ρωσικά.[10]

Βιβλία

Επεξεργασία

Τα βιβλία της Μπασμακόβα περιλαμβάνουν:

  • Διαλέξεις στην ιστορία των μαθηματικών στην αρχαία Ελλάδα (Лекции по истории математики в Древней Греции). 1958. Μετάφραση στα ελληνικά: Ιστορία των αρχαίων ελληνικών μαθηματικών, Μετάφραση, επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια και επιλογή βιβλιογραφίας Ιωάννης Μ. Βανδουλάκης, Αθήνα: εκδόσεις Παπασωτηρίου, 2013.
  • Ο Διόφαντος και οι Διοφαντικές εξισώσεις (Диофант и диофантовы уравнения), Nauka, 1972; Γερμανική μετάφραση:Diophant und diophantische Gleichungen, Birkhäuser, 1974; Αγγλική μετάφραση: Diophantus and Diophantine Equations, Mathematical Association of America, 1997.[11]
  • Η γένεση της άλγεβρας: από την ιστορία των μαθηματικών εννοιών (Становление алгебры: Из истории математических идей) [The development of algebra: From the history of mathematical ideas], Znanie, 1979.
  • Ιστορία της Διοφαντικής Ανάλυσης: από τον Διόφαντο στον Φερμά (История диофантова анализа: От Диофанта до Ферма) [History of Diophantine analysis: From Diophantus to Fermat, Nauka, 1984.[12]
  • The beginnings and evolution of algebra (with Galina Smirnova, Mathematical Association of America, 2000)[13]

Αναγνώριση

Επεξεργασία

Το 1986, το Διεθνές Συνέδριο Μαθηματικών δημοσίευσε αρχικά μια λίστα ομιλητών που δεν περιελάμβαναν γυναίκες. Μετά από διαμαρτυρίες, η εκτελεστική επιτροπή του συνεδρίου κάλεσε έξι γυναίκες να μιλήσουν στο συνέδριο. Η Μπασμακόβα ήταν μία από αυτές τις έξι. Αν και δεν μπόρεσε να ταξιδέψει στο συνέδριο, η εργασία της εκδόθηκε στα Πρακτικά του.[14]

Η Διεθνής Ακαδημία Ιστορίας της Επιστήμης την εξέλεξε ως αντεπιστέλλον μέλος το 1966 και ως πλήρες μέλος το 1971.[5][6] Της απονεμήθηκαν τιμητικά διπλώματα το 1971, το 1976 και το 1980. Το 2001, της απονεμήθηκε το Μετάλλιο Αλεξάντερ Κοϋρέ της Διεθνούς Ακαδημίας Ιστορίας της Επιστήμης. Το 2011, αφιερώθηκε ένα συνέδριο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών προς τιμήν της.[8][15]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 core.ac.uk/download/pdf/81165636.pdf.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «Isabella Grigoryevna Bashmakova (1921–2005)» Μαΐου 2007. σελ. 137-139.
  3. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2010565100. Ανακτήθηκε στις 17  Νοεμβρίου 2024.
  4. ↑ www.aihs-iahs.org/en/prizes.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Aleksandrov, P. S.; Gnedenko, B. V.; Demidov, S. S.; Kolmogorov, A. N.; Petrova, S. S.; Rybnikov, K. A.; Yushkevich, A. P. (1981), «Izabella Grigor'evna Bashmakova (on the occasion of her sixtieth birthday)», Matematika v Shkole (1): 73–74, doi:10.1070/RM1981v036n05ABEH003060 .
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Demidov, S. S.; Petrova, S. S.; Yushkevich, A. P. (1981), «Isabella Grigoryevna Bashmakova: on the occasion of her 60th birthday», Historia Mathematica 8 (4): 389–392, doi:10.1016/0315-0860(81)90049-5 .
  7. ↑ Ιζαμπέλλα Μπασμακόβα στο Mathematics Genealogy Project
  8. ↑ 8,0 8,1 Demidov, Sergey S.; Parshin, Alexei N.; Shafarevich, Igor R.; Petrova, Svetlana S.; Smirnova, Galina S.; Tikhomirov, Vladimir M., Vandoulakis, Ioannis M. (2002), "Isabella Grigoryevna Bashmakova on the eightieth anniversary of her birth", Historia Mathematica, 29 (4): 370–382
  9. ↑ Demidov, Sergei S.; Vandoulakis, Ioannis M. (2007), "Isabella Grigoryevna Bashmakova (1921–2005)", Historia Mathematica, 34 (2): 137–139
  10. ↑ Demidov, S. S.; Petrova, S. S.; Yushkevich, A. P. (1991), "Isabella Grigoryevna Bashmakova on the 70th anniversary of her birth", Historia Mathematica, 18 (3): 209–211
  11. ↑ Reviews of Diophantus and Diophantine equations: R. Bölling,
    Zbl 0241.01003
    and R. Steiner, Alan Osborne, The Mathematics Teacher, David Graves, MAA Reviews, [1][νεκρός σύνδεσμος]; K.-B.Gundlach,
    Zbl 0883.11001
  12. ↑ Review of History of Diophantine analysis: L. Beran, K.-B.Gundlach,
    Zbl 0542.01001
  13. ↑ Review of The beginnings and evolution of algebra: Karl-Heinz Schlote, Steve Abbott, The Mathematical Gazette, Jeanne Ramirez Corpus Mather, The Mathematics Teacher, G. L. Alexanderson, MAA Reviews, [2][νεκρός σύνδεσμος]; W.Kaunzner,
    Zbl 0942.01001
  14. ↑ Case, Bettye Anne· Leggett, Anne M. (2005). Complexities: Women in Mathematics. Princeton University Press. σελ. 122. ISBN 978-0-691-11462-0. 
  15. ↑ Demidov, S. S. (2012), "A meeting of the mathematics section of the Central House of Scientists of the Russian Academy of Sciences dedicated to the 90th anniversary of the birth of I. G. Bashmakova", Voprosy Istorii Estestvoznaniya i Tekhniki (1): 195–198


Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Ιζαμπέλλα_Μπασμακόβα&oldid=10784427"