Ευκάλυπτος
Ο ευκάλυπτος είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, ιθαγενές φυτό και ανήκει στην τάξη Μυρτώδη και στην οικογένεια των Μυρτίδων. Περιλαμβάνει 550 περίπου είδη μεγάλων ως επί το πλείστον δέντρων που καλλιεργούνται στις εύκρατες περιοχές για εμπορική εκμετάλλευση και για τη σκιά τους.
| Ευκάλυπτος | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Είδη | ||||||||||||
|
700 είδη | ||||||||||||
Τα φύλλα του είναι μακριά , δερματώδη και κρέμονται από το δέντρο. Ο καρπός είναι κάψα που περιβάλλεται από μία θήκη και περιέχει πολλά μικρά σπόρια ενώ τα άνθη όταν ανοίγουν ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας ένα μικρό δοχείο. Τα φύλλα πολλών ειδών περιέχουν ένα έλαιο γνωστό και ως ευκαλυπτέλαιο που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική σε διάφορα σπρέι κατά της ρινικής καταρροής. Από τον κορμό κάποιων άλλων ειδών λαμβάνεται η ρητίνη, χρήσιμη στη βυρσοδεψία και στη φαρμακευτική. Τα δέντρα είναι ψηλά και μπορούν να φτάσουν σε ύψος και τα 90 μέτρα και η περιφέρεια του κορμού τα 8 μέτρα. Είναι τα ψηλότερα ανθοφόρα φυτά.
Ο φλοιός του ευκαλύπτου έχει χρήσεις στη βυρσοδεψία, ενώ το ξύλο του, επειδή έχει την ιδιότητα να είναι σκληρό και στερεό, έχει χρήσεις στη ναυπηγική σε βαριές και ελαφριές κατασκευές, στην κατασκευή αποβάθρων, στη γεφυροποιία, σε τηλεγραφικούς στύλους και σε οικοδομές. Στην Αυστραλία χρησιμοποιείται ως καύσιμο. Επίσης χρησιμοποιείται πολύ σε αναδασώσεις γιατί αναπτύσσεται πολύ γρήγορα ενώ παράλληλα δεν είναι ευαίσθητος στις διάφορες ασθένειες. Έχει ξερό φλοιό που μαδάει βγάζοντας μακριές ταινίες αφήνοντας τον κορμό λείο και το χρώμα του σταχτίλευκο. Καλλιεργείται κυρίως στη νότια Ελλάδα και στη Χαλκιδική και βρίσκεται σε δάση και κήπους.
Στην Ελλάδα βρίσκουμε το είδος Ευκάλυπτος ο σφαιρικός (Eucalyptus globulus) που φτάνει σε ύψος τα 80 μέτρα. Ο ευκάλυπτος εισήχθη στην Ελλάδα από τον βοτανολόγο και λόγιο Θεόδωρο Ορφανίδη το 1862. Φυτεύθηκαν αρχικά για να απορροφήσει το νερό.
Στην Κύπρο διάφορα είδη ευκαλύπτου, κυρίως έυκαμπτου και σφαιρικού, εισήχθησαν το 1894 από την Αυστραλία από την Βρετανική αποικιακή κυβέρνηση στο πλαίσιο προσπάθειας αποξήρανσης των ελών, λόγω της μεγάλης απορρόφησης νερού που κάνει ο ευκάλυπτος, με αρκετά μεγάλη επιτυχία. Το πρώτο έλος που αποξηράνθηκε με αυτόν τον τρόπο ήταν στο χώρο που βρίσκεται το Δάσος Άλσος την Αγλαντζιά. Έτσι μείωσαν την διάβρωση και υπερχείλιση που υπήρχε σε ορισμένα σημεία τα οποία μπορούσαν πλέον να αξιοποιηθούν γεωργικά, αλλά κυρίως περιόρισαν δραστικά την εξάπλωση της ελονοσίας. Στην συνέχεια δάσωσαν και αλλά έλη σε ολόκληρη την Κύπρο αλλά και στις όχθες χειμάρρων, ποταμών και λιμνών. Επίσης οι ευκάλυπτοι φυτεύονταν σε μεγάλους κήπους λόγω της ταχείας ανάπτυξής τους, αλλά και κατά μήκος του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου του νησιού για καλλωπιστικούς αλλά και σταθεροποιητικούς σκοπούς, λόγω του μεγάλου ριζικού τους συστήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο παλιός δρόμος Λευκωσίας- Αμμοχώστου που καλύπτεται, σχεδόν εξολοκλήρου, από σκιώδεις συστάδες ευκαλύπτων. Μικρά δασάκια φυτεύτηκαν αργότερα από φαρμακευτικές βιομηχανίες, για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.
Μερικοί τον φυτεύουν στον κήπο του σπιτιού τους αφού εκτός της σκιάς και της δροσιάς που παρέχει έχει τη δυνατότητα να απομακρύνει και τα κουνούπια.
Ο γενετικός κώδικας του ευκαλύπτου έχει περισσότερα από 36000 γονίδια.[1]
Τα πιο γνωστά είδη είναι
Επεξεργασία.jpg)
- Ευκάλυπτος ο προσεγγίζων(Eucalyptus accedens)
- Ευκάλυπτος ο λευκός (Eucalyptus albens)
- Ευκάλυπτος ο Μπαουεριανός (Eucalyptus baueriana)
- Ευκάλυπτος του Μπάξτερ (Eucalyptus baxteri)
- Ευκάλυπτος ο βοτρυοειδής (Eucalyptus botryoides)
- Ευκάλυπτος ο γαλάζιος (Eucalyptus caesia)
- Eucalyptus caliginosa
- Ευκάλυπτος ο Καμαλvτόλικος (Eucalyptus camaldulensis)
- Eucalyptus capitellata
- Ευκάλυπτος ο Τσαπμανιανός (Eucalyptus chapmaniana) - κοιν. ευκάλυπτος του Μπόγκονγκ (Bogong gum)
- Ευκάλυπτος ο σταχτόχρωμος (Eucalyptus cinerea)
- Ευκάλυπτος ο κλαδοκάλυξ (Eucalyptus cladocalyx)
- Ευκάλυπτος ο κνεωρόφυλλος (Eucalyptus cneorifolia)
- Ευκάλυπτος ο κερατοφόρος (Eucalyptus cornuta) - κοιν. γιέιτ (yate)
- Eucalyptus conferruminata
- Eucalyptus crenulata - κοιν. ευκάλυπτος του Μπάξτον - (Buxton gum)
- Ευκάλυπτος του Κέρτις (Eucalyptus curtisii)
- Ευκάλυπτος ο κυπελλόκαρπος (Eucalyptus cypellocarpa)
- Ευκάλυπτος ο Νταλριμπλεανός (Eucalyptus dalrympleana)
- Eucalyptus delegatensis
- Ευκάλυπτος ο πολύχρωμος (Eucalyptus diversicolor) - κοιν. κάρι (karri)
- Ευκάλυπτος ο πλούσιος (Eucalyptus dives)
- Eucalyptus dumosa
- Eucalyptus elata
- Ευκάλυπτος ο ερημόφιλος (Eucalyptus eremophila)
- Eucalyptus fastigata
- Ευκάλυπτος ο ινώδης (Eucalyptus fibrosa)
- Ευκάλυπτος ο φικόφυλλος (Eucalyptus ficifolia)
- Ευκάλυπτος ο σφαιροειδής (Eucalyptus globoidea)
- Ευκάλυπτος ο σφαιρικός (Eucalyptus globulus)
- Ευκάλυπτος ο γομφοκέφαλος (Eucalyptus gomphocephala)
- Ευκάλυπτος ο γονιοκάλυξ (Eucalyptus goniocalyx)
- Ευκάλυπτος ο κομμιοφόρος (Eucalyptus gummifera)
- Ευκάλυπτος του Γκανν (Eucalyptus gunnii) - κοιν. ευκάλυπτος-μηλίτης (cider gum)
- Ευκάλυπτος του Τζάκσον (Eucalyptus jacksonii)
- Ευκάλυπτος του Κοχ (Eucalyptus kochii)
- Ευκάλυπτος της Λαίλια (Eucalyptus laeliae)
- Ευκάλυπτος ο Λανστvταουνεανός (Eucalyptus lansdowneana)
- Eucalyptus largiflorens
- Ευκάλυπτος ο λευκόξυλος (Eucalyptus leucoxylon)
- Ευκάλυπτος ο μακρόκαρπος (Eucalyptus macrocarpa)
- Ευκάλυπτος ο κηλιδωτός (Eucalyptus maculata)
- Ευκάλυπτος του Μέιντεν (Eucalyptus maidenii)
- Ευκάλυπτος ο μαννοφόρος (Eucalyptus mannifera)
- Ευκάλυπτος ο κρασπεδωτός (Eucalyptus marginata) - κοιν. τζάρα (jarrah)
- Ευκάλυπτος ο μεγάκαρπος (Eucalyptus megacarpa)
- Ευκάλυπτος ο μελανόφλοιος (Eucalyptus melanophloia)
- Ευκάλυπτος ο μελίτοσμος (Eucalyptus melliodora)
- Ευκάλυπτος ο Μαϊκλιανός (Eucalyptus michaeliana)
- Ευκάλυπτος ο μικρόκαρπος (Eucalyptus microcarpa)
- Ευκάλυπτος ο μικροθήκη (Eucalyptus microtheca)
- Ευκάλυπτος ο Μυλεριανός (Eucalyptus muelleriana)
- Ευκάλυπτος του Νίκολ (Eucalyptus nicholii)
- Ευκάλυπτος ο λάμψη (Eucalyptus nitens)
- Ευκάλυπτος ο Νέο-αγγλικός (Eucalyptus nova-anglica)
- Ευκάλυπτος ο λοξός, Ευκάλυπτος ο πλάγιος? (Eucalyptus obliqua)
- Ευκάλυπτος ο ελαιώδης (Eucalyptus oleosa)
- Ευκάλυπτος ο βρωμερός (Eucalyptus olida) - κοιν. ευκάλυπτος-φράουλα (strawberry gum)
- Ευκάλυπτος του Όλσεν (Eucalyptus olsenii) κοιν. ευκάλυπτος του Ουόιλα (Woila gum)
- Ευκάλυπτος ο ωοειδής (Eucalyptus ovata)
- Ευκάλυπτος ο φοβοειδής (Eucalyptus paniculata)
- Ευκάλυπτος ο ανοικτός (Eucalyptus patens)- κοιν. γιάρι (yarri)
- Ευκάλυπτος ο ολιγανθής (Eucalyptus pauciflora) - κοιν. ευκάλυπτος του χιονιού
- Ευκάλυπτος ο περρινιανός (Eucalyptus perriniana)
- Ευκάλυπτος ο πιπερώδης (Eucalyptus piperita)
- Ευκάλυπτος ο πλατύπους (Eucalyptus platypus)
- Ευκάλυπτος ο πολυάνθεμος (Eucalyptus polyanthemos)
- Ευκάλυπτος ο πολυβράκτιος (Eucalyptus polybractea)
- Ευκάλυπτος ο λευκαδίσιος (Eucalyptus populnea)
- Ευκάλυπτος ο κονιορτόδης (Eucalyptus pulverulenta)
- Ευκάλυπτος ο στικτός (Eucalyptus punctata)
- Ευκάλυπτος ο ακτινωτός (Eucalyptus radiata)
- Ευκάλυπτος ο βασιλεύων (Eucalyptus regnans)
- Ευκάλυπτος ο εύρωστος (Eucalyptus robusta)
- Eucalyptus rubida
- Eucalyptus rudis
- Ευκάλυπτος ο υγιής (Eucalyptus salubris)
- Ευκάλυπτος ο ιτεόμορφος (Eucalyptus saligna)
- Ευκάλυπτος ο σκουπώδης (Eucalyptus scoparia)
- Ευκάλυπτος ο σιδηρόξυλος (Eucalyptus sideroxylon)
- Ευκάλυπτος ο Στεϊγκεριανός (Eucalyptus staigeriana)
- Ευκάλυπτος ο στρογγυλόκερως ( Eucalyptus tereticornis)
- Ευκάλυπτος ο Τοντιανός (Eucalyptus todtiana)
- Ευκάλυπτος ο τρίκαρπος (Eucalyptus tricarpa)
- Ευκάλυπτος ο πλόκιμος (Eucalyptus viminalis)
- Ευκάλυπτος ο ουαντού (Eucalyptus wandoo) - ουαντού (wandoo)
Εικόνες
Επεξεργασία-
Ευκάλυπτος ο σιδηρόξυλος, showing fruit (capsules) & buds with Operculum present. -
-
-
Ευκάλυπτος ο Βριδγεσιανός στην Επικράτεια Αυστραλιανής Πρωτεύουσας. -
Ευκάλυπτος του Γκανν, ένα φυτευμένο δέντρο στη νότια Αγγλία. Το κατώτερο τμήμα του κορμού καλύπτεται με κισσό. -
Ευκάλυπτος ο σταχτόχρωμος x κονιορτόδης - National Botanical Gardens Canberra -
Κηκίδες του ευκαλύπτου -
-
Ένας Ευκάλυπτος του χιονιού (Ευκάλυπτος ο ολιγανθής), το χειμώνα στις αυστραλιανές Άλπεις -
-
Ευκάλυπτοι δυτικά της Port Macquarie, Νέα Νότια Ουαλία -
Ευκάλυπτος ο τσαπμανιανός στο Royal Botanic Gardens, Λονδίνο -
Δέντρα των Ευκάλυπτος ο βασιλεύων στην Βικτώρια -
Παραπομπές
Επεξεργασία- Boland, D.J. (2006). Forest Trees of Australia. Collingwood, Victoria: CSIRO Publishing. Unknown parameter
|coauthors=ignored (|author=suggested) (βοήθεια) 5th edition. ISBN 0-643-06969-0 - Brooker, M.I.H. (2006). Field Guide to Eucalyptus. Melbourne: Bloomings. Unknown parameter
|coauthors=ignored (|author=suggested) (βοήθεια) Third edition. ISBN 1-876473-52-5 vol. 1. South-eastern Australia.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- «Ευκάλυπτοι από τις νότιες περιοχές της Αυστραλίας». ΕUCLID (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2010.
- «Ευκάλυπτοι». GIT-Forestry. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2010.