Ευδοκία Λασκαρίνα

Κόρη του βυζαντινού αυτοκράτορα Θεόδωρου Β΄ Λάσκαρη και σύζυγος του Γουλιέλμου Πιέτρο Α΄ της Βεντιμίλια

Η Ευδοκία Λασκαρίνα (Νικαία Βιθυνίας, 1245/1248 – Σαραγόσα, 1311) ήταν μέλος της Βυζαντινής Οικογένειας Βατάτζη, κόρη του Θεόδωρου Β΄ Λάσκαρη Βατάτζη Αυτοκράτορα των Ρωμαίων και σύζυγος του Γουλιέλμου-Πέτρου Α΄ ντι Τέντα, γενάρχη της οικογένειας Λάσκαρις-Βεντιμίλια. Όταν έφυγε για την Αραγωνία, σε μεγαλύτερη ηλικία, ήταν γνωστή ως Ειρήνη Λάσκαρη.

Ευδοκία Λασκαρίνα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ευδοκία Λασκαρίνα Aσανίνα (Ελληνικά)
Θάνατος1311[1]
Σαραγόσα
Τόπος ταφήςDominican Convent, Zaragoza
ΨευδώνυμοIrene Láscaris
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΓουλιέλμος Πιέτρο Α΄ της Βεντιμίλια
ΤέκναΛουκρητία Λάσκαρη της Βεντιμίλια[2]
Βατάτζα Λάσκαρη της Βεντιμίλια
Τζιοβάνι Λάσκαρης Α΄ ντι Βεντιμίλια, Κόμης της Βεντιμίλια και Τένντα[2]
ΓονείςΘεόδωρος Β΄ Βατάτζης και Έλενα Ασένινα της Βουλγαρίας
ΑδέλφιαΙωάννης Δ΄ Λάσκαρης
Ειρήνη Δούκαινα Λασκαρίνα
Θεοδώρα Λασκαρίνα
Θυρεός
Έμβλημα της οικογένειας Λάσκαρη-Βεντιμίλια, από το Palais Lascaris, στη Νίκαια της Γαλλίας

Οικογένεια

Επεξεργασία

Η Ευδοκία ήταν η τέταρτη κόρη του αυτοκράτορα της Νίκαιας Θεόδωρου Β΄ Λάσκαρη Βατάτζη και της Ελένας Ασανίνας, κόρης του Ιβάν Ασέν Γ΄ της Βουλγαρίας.[3] Η Ευδοκία μεγάλωσε σαν πριγκίπισσα στην αυλή της Νικαίας, όπου ζούσε και η (Κωνσταντία) Άννα των Χοενστάουφεν,[4] χήρα τού παππού της Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη. Ενώ ήταν μικρή, η οικογένειά της, είχε υποσχεθεί στη βασιλική οικογένεια της Αραγονίας, ότι θα την έδιναν για νύφη στον γιο τους, τον μελλοντικό βασιλιά Πέτρο Γ΄ της Αραγωνίας. Μετά τον σφετερισμό του θρόνου από τους Παλαιολόγους, και οι δύο κυρίες (η χήρα αυτοκράτειρα Κωνσταντία και η Ευδοκία) έφυγαν, ταξιδεύοντας στην ίδια διαδρομή από την Κωνσταντινούπολη στο Τένντε και τη Σικελία αντίστοιχα και χρόνια αργότερα και οι δύο αναζήτησαν προστασία στο βασίλειο της Αραγωνίας υπό τον βασιλιά Ιάκωβο Α΄.

Γάμος και απόγονοι

Επεξεργασία

Σύντομα μετά την εκ νέου κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1261, ο Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος, μέχρι τότε αντιβασιλέας και συν-αυτοκράτορας του ανήλικου Ιωάννη Δ΄ Λάσκαρη Βατάτζη, αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας. Για να σταθεροποιήσει τη θέση του έδωσε εντολή να τυφλωθεί και να φυλακιστεί ο Ιωάννης Δ΄. Τις τρεις αδελφές τού Ιωάννη, ανάμεσα στις οποίες και την Ευδοκία, τις πάντρεψε βιαστικά με ξένους, ώστε οι απόγονοί τους να μην μπορούν να θεωρηθούν διάδοχοι του αυτοκράτορα.

Η νεαρή Ευδοκία παντρεύτηκε πρώτα στην Κωνσταντινούπολη στις 28 Ιουλίου 1261 τον Κόμη Γουλιέλμο Πιέτρο Βεντιμίλια και Τένντε (Guglielmo Pietro - Ventimiglia e Tende) (1230-1283),[5] κόμη της Βεντιμίλια (Ventimiglia) και Τένντε (Tende),[6] μια περιοχή της Λιγυρίας, η οποία την εποχή εκείνη ήταν υποτελής της Γένοβας, συμμάχου του Μιχαήλ Γ΄. Από αυτό τον γάμο προήλθε ο Οίκος των Λάσκαρη της Βεντιμίλια (Lascaris de Vintimille), η οποία ήταν μια σημαντική γαλλική οικογένεια μέχρι τον 19ο αιώνα.

Η Ευδοκία και ο Πιέτρο έκαναν επτά παιδιά:

  • Λουκρητία Λάσκαρη ντι Βεντιμίλια (1264 – 1314), άγαμη και χωρίς απογόνους.
  • Τζιοβάνι Λάσκαρης ντι Βεντιμίλια, Κόμης της Βεντιμίλια και Τένντα (1264 – c. 1323), παντρεύτηκε τη Μέντσια ντι Μομφερράτο (Menzia di Montferrato) και έκαναν ένα γιο και τρεις κόρες. Απόγονος είναι η Βεατρίκη Λάσκαρις ντι Τέντα, σύζυγος του Φιλίππο Μαρία Βισκόντι δούκα του Μιλάνου.
  • Μπεατρίς Λάσκαρη ντι Βεντιμίλια, παντρεύτηκε τον Γκιγιέμ ντε Μοντκάντα (Guillem de Montcada).
  • Βατάτσα Λάσκαρις ντι Βεντιμίλια (Βεντιμίλια ή Αραγωνία, 1268 ή περίπου 1272 – Κοΐμπρα, περίπου 1336, ετάφη στον Παλαιό Καθεδρικό ναό της Κοΐμπρα), στην υπηρεσία της Βασίλισσας Ελισάβετ της Πορτογαλίας, Κυρία επί των Τιμών του βασιλιά Αλφόνσου Δ΄ της Πορτογαλίας, Κυρία των Εντολών του Santiago do Cacém και του Sines, κ.λ.π. Παντρεύτηκε πρώτα, το 1285 ή 1288, με τον Martim Anes de Soverosa, ο οποίος απεβίωσε στις 30 Μαΐου 1296, χωρίς να αποκτήσουν παιδιά· έπειτα, μετά το 1296 με τον Pedro Jordán de Urríes, Κύριο του Λοάρρε, ο οποίος απεβίωσε το 1350, που διακρίθηκε στην υπηρεσία του Στέμματος της Αραγωνίας στη Σικελία βοηθώντας τον Αλφόνσο Γ΄ της Αραγωνίας ενάντια στους ευγενείς της Ένωσης και είχαν ένα γιο.
  • Τζιάκομο Λάσκαρης ντι Βεντιμίλια.
  • Όττο Λάσκαρης ντι Βεντιμίλια.
  • Γιολάντα Λάσκαρη ντι Βεντιμίλια, παντρεύτηκε τον Πέδρο, Βαρόνο του Αϊέρβε, εγγονό του Ιακώβου Α΄ της Αραγωνίας από τρίτο γάμο.

Πριν φτάσει τα 30 έτη, η Ευδοκία έφυγε από τη Λιγυρία για την Αραγονία με τις κόρες της Μπεατρίς και Βατάτζα. Κάποιοι λένε ότι έφυγε κατά τον χρόνο του θανάτου του συζύγου της ή ότι την έδιωξε. Έζησε στη Σάτιβα, τη Σαραγόσα και την Castella και ταξίδεψε σε διπλωματικές αποστολές για τον βασιλιά Ιάκωβο Β΄ της Αραγωνίας.

Σε 1281 παντρεύτηκε για δεύτερη φορά τον Αρνώ Ροζέρ ντε Κομμίνγκ (Arnau Roger de Comminges), Κόμη του Παλιάρς -Σουμπιρά (Pallars-Subirà), ο οποίος απεβίωσε το 1288. Από αυτό τον γάμο έγιναν τέσσερα παιδιά:

  • Σιμπίλα του Παλιάρς (Sibilla de Pallars), Κόμισσα του Παλιάρς-Σουμπιρά (Pallars-Subirà), παντρεύτηκε το 1297 με τον Ούγο Η΄ ντε Ματαπλανά (Hugh VIII de Mataplana), Βαρόνο του Ματαπλανά και, ως σύζυγος της Σιμπίλα, Κόμη του Παλιάρς-Σουμπιρά, με τον οποίο έκαναν δύο γιους.
  • Μπεατρίου ντε Παλλάρ (Beatriu de Pallars), παντρεύτηκε γύρω στα 1300 τον Γκουιλλέν Δ΄ ντε Ανγκεσόλα (Guillèn IV de Anglesola), Κύριο των Μπελπουίγ (Bellpuig), που απεβίωσε στο 1333, και είχε μαζί του μία κόρη.
  • Βιολάν ντε Παλλάρ (Violent de Pallars) περίπου 1284 – 1311, παντρεύτηκε γύρω στα 1300 τη Χιμέν Κορνέλ (Ximen Cornell), χήρα, χωρίς παιδιά, του Μαρία Πέρεθ του Αϊέρβε (Maria Perez de Ayerbe) και έκαναν τρεις γιους και δύο κόρες.
  • άγνωστο τέκνο ντε Παλλάρ.

Στο τέλος της ζωής της

Επεξεργασία

Το 1296 ίδρυσε ένα μοναστήρι των Τάγμα των Πενήτων της Αγ. Κλάρας και το Ιερό της Μάρε ντε Ντιέ ντε λα Σέρρα στο Λευκό Όρος, στο οποίο μπήκε από το τέλος του 1306. Επίσης δώρισε στο μοναστήρι μια ιταλική εικόνα της Παναγίας, που υπάρχει ακόμα εκεί. Το σώμα της παραμένει στο Δομινικανό μοναστήρι στη Σαραγόσα.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003. I00049847.
  2. 2,0 2,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  3. Marek, Miroslav. «byzant/byzant7.html». Genealogy.EU. [χρειάζεται καλύτερη πηγή]
  4. Actas das II Jornadas Luso-Espanholas de História Medieval: Porto, 1985
  5. Dictionnaire de la noblesse, François-Alexandre Aubert de la Chesnaye des Bois, Badier - 1774
  6. The English Historical Review, Mandell Creighton, Justin Winsor, Samuel Rawson Gardiner, Reginald Lane Poole, John Goronwy Edwards, JSTOR, Longman, 1916

Αναφορές

Επεξεργασία
  • "Tres princesas griegas en la corte de Jaime II de Aragon", Joaquin Miret y Sans,in _Revue hispanique_ 15 (1906)
  • "Vataça: uma dona na vida e na morte" Revista da Faculdade de Letras – História, 3ª série, III (1986), pp. 159–193