Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών

Η Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών (αγγλικά: East India Company‎‎, EIC), γνωστή και ως Αγγλική ή Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών, ήταν οικονομικός οργανισμός που ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα.

East India Company

Σημαία της εταιρείας μετά το 1801
Νομική μορφή	Διεθνές εμπόριο
Ίδρυση	31 Δεκεμβρίου 1600
Διάλυση	1 Ιουνίου 1874
Έδρα	Λονδίνο, Αγγλία, Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
Προϊόντα	βαμβάκι, μετάξι, indigo, ζάχαρη, αλάτι, είδος, saltpeter, τσάι, slave trade και Όπιο
Πολυμέσα
δεδομένα ()

Η προϊστορία

Η σημαντική ανταλλακτική αξία του πιπεριού αλλά και το ότι χρησιμοποιείτο ως βασικό συστατικό για τη φαρμακευτική, αύξαναν τη ζήτησή του και την αξία του. Το 1580 ιδρύθηκε στο Λονδίνο μια Συντεχνία Πιπεριού με σκοπό τη ρύθμιση του εμπορίου. Τον 16ο αιώνα το εμπόριο αυτού του είδους διεξαγόταν από τους Πορτογάλους και τους Ολλανδούς. Η άνοδος της τιμής του στα χρηματιστήρια της Αμβέρσας έκανε τους Άγγλους να προσανατολιστούν προς τη λύση να προμηθευτούν οι ίδιοι το πολύτιμο αυτό μπαχαρικό.

Από τους Εμπορικούς τυχοδιώκτες στην Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών

Στα 1505 συστήνεται η εταιρεία Εμπορικοί Τυχοδιώκτες για την εμπορία του μαλλιού στην Εγγύς Ανατολή. Το 1527 εξασφαλίζει την έγκριση του Ερρίκου Η' να μεταβούν στις Ινδίες, μα αποτυγχάνουν. Το 1583 οι Άγγλοι έμποροι Τζων Νιούμπερυ, Ραλφ Φιτς, Τζαίημς Στόρρυ, Ουίλιαμ Λίντς ξεκινούν για να φτάσουν στις Ινδίες, εφοδιασμένοι μάλιστα με επιστολή από την Ελισάβετ Α΄ προς τον Μογγόλο αυτοκράτορα της Ινδίας Ακμπάρ. Όταν γύρισε μόνος του ο Φιτς, περιέγραψε τον πλούτο και τη χλιδή της αυλής του Ακμπάρ.

Το 1599 συστήνεται μια νέα εταιρεία από τους Εμπορικούς τυχοδιώκτες, αιτείται εμπορικών προνομίων από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Α΄ και τα λαμβάνει στις 31 Δεκεμβρίου του 1600.

Η ίδρυση της Εταιρείας

Η πρόσοψη του Leadenhall Street, όπως ζωγραφίστηκε από Henry Holland και Richard Jupp στα 1796–1800

Η ονομασία της Εταιρείας ήταν Ο Διοικητής και η Εταιρεία των εμπόρων του Λονδίνου των συναλλασσομένων με τις Ανατολικές Ινδίες. Για 15 χρόνια είχε το αποκλειστικό δικαίωμα του εμπορίου με τις Ανατολικές Ινδίες, χωρίς παρεμβάσεις του στέμματος.

Η Εταιρία αποτελείτο από έναν διοικητή και εικοσιτέσσερις διευθυντές. Πρώτος διοικητής ήταν ο σερ Τόμας Σμάιθ, στο σπίτι του οποίου εγκαταστάθηκαν αρχικά τα γραφεία της. Όμως στα 1621 νοικιάστηκε άλλο κτήριο, το Κρόσμπυ Χωλ, από τον λόρδο Νορθάμπτον και το 1647 εγκαταστάθηκαν μόνιμα στη Λήντενχωλ Στρητ.

Η αρχική Βασιλική εξουσιοδότηση επέτρεπε στην Εταιρεία να εμπορεύεται μεταξύ του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδος και του Πορθμού του Μαγγελάνου με έξι πλοία. Όμως το αρχικό κεφάλαιο της Εταιρείας, το οποίο ανερχόταν στο ποσό των 68.000 λιρών σε μετοχές των 50 λιρών, επαρκούσε μόνο για την αγορά, εξοπλισμό και επάνδρωση 4 πλοίων και για ένα ταξίδι.

Τα πρώτα ταξίδια

Ο Τζαίημς Λάνκαστερ υπό τη διοίκηση του οποίου απέπλευσε για τις Ινδίες ο πρώτος στόλος της EIC το 1601

Τα τέσσερα αυτά πλοία απέπλευσαν στις 13 Φεβρουαρίου του 1601 υπό τη διοίκηση του Τζαίημς Λάνκαστερ, ενώ πραγματοποιήθηκε και ένα δεύτερο ταξίδι. Το κέρδη που αποκόμισαν από τη μεταφορά συνολικά 1.000.000 λιβρών πιπεριού ήταν τεράστια. Το 1607 νέα αποστολή έφτασε στις Ινδίες και συγκεκριμένα στο λιμάνι Σουράτ, αυτή τη φορά με σχέδια για τη δημιουργία αποθήκης και εμπορικού σταθμού. Αν και βολιδοσκοπήθηκε σχετικά, αλλά και δωροδοκήθηκε ο τοπικός διοικητής, τελικά δεν επιτεύχθηκε κάτι. Το σχετικό αίτημα έπρεπε να διαβιβασθεί στον ίδιο τον αυτοκράτορα στην Άγκρα.

Ο Ουίλιαμ Χώκινς επικεφαλής της αποστολής, παρόλο που οι Πορτογάλοι τον απειλούσαν και του είχαν αιχμαλωτίσει ένα από τα πλοία του, τελικά συναντήθηκε με τον Τζαχανγκίρ στις 6 Απριλίου του 1609. Η γνώση της Τουρκικής γλώσσας εκ μέρους του Άγγλου εμπόρου κέρδισε την εμπιστοσύνη του ηγεμόνα, που τον διόρισε σε υψηλή θέση στην Αυτοκρατορία και τον έθεσε υπό την προστασία του, για να μην τον βλάψουν οι Πορτογάλοι. Παράλληλα ο Χώκινς έλαβε την περιπόθητη άδεια για τη δημιουργία εμπορικού σταθμού. «Αλλά οι αντιζηλίες και δολοπλοκίες μιας μεσαιωνικής Αυλής, μαζί με τη μακιαβελλική διπλωματία των Πορτογάλων» , τον έκαναν να άρει την προσφορά του και να απομακρύνει τον Άγγλο από την αυλή του. Τελικά ο Χώκινς απέτυχε στην αποστολή του, μα κέρδισε πολλές πληροφορίες.

To 1609 ο βασιλιάς Ιάκωβος Α' ανανεώνει τα προνόμια στην Εταιρεία.

Ο σερ Τόμας Ρόου

Ρουπία της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικής Ινδίας, 1840.

Στα 1615 ο σερ Τόμας Ρόου απεστάλη στις Ινδίες ως επίσημος διαπιστευμένος πρεσβευτής, εξασφαλίζοντας προνόμια για τη μικρή αγγλική παροικία στο Σουράτ.

Σύμβολα

Σημαίες

• 
  1600–1707
• 
  1707–1801
• 
  1801–1874

Έμβλημα

• 
  1600–1874

Πηγή

• William Seymour, «Η Εταιρία των Ανατολικών Ινδιών. Ένας παντοδύναμος οικονομικός οργανισμός που έφερε τις Ινδίες στο Αγγλικό στέμμα», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ. 76 (Οκτώβρης 1974), σελ. 72-77

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα British East India Company στο Wikimedia Commons