Εκπαιδευτικός Όμιλος

Ο Εκπαιδευτικός Όμιλος ήταν σωματείο που ιδρύθηκε το 1910 στην Αθήνα από λογοτέχνες, εκπαιδευτικούς και πολιτευόμενους. Στους ιδρυτές περιλαμβάνονταν, ανάμεσα σε άλλους, οι Βλάσης Γαβριηλίδης, Ίων Δραγούμης, Αλέξανδρος Δελμούζος, Αλέξανδρος Διομήδης, Νίκος Καζαντζάκης, Γεώργιος Καφαντάρης, Ανδρέας Καρκαβίτσας, Λορέντζος Μαβίλης, Αλέξανδρος Παπαναστασίου, Δημήτριος Πετροκόκκινος, Μάρκος Τσιριμώκος (Στ. Ραμάς) και Φώτος Φωτιάδης.^[1] Ο αρχικός κύκλος των ιδρυτών προερχόταν από το δημοτικιστικό σωματείο με την επωνυμία «Εταιρία "Εθνική Γλώσσα"».^[2]

Ιστορικό

Σκοπός

Ο αρχικός στόχος του Εκπαιδευτικού Ομίλου συνίστατο στη συγγραφή διδακτικών βιβλίων στη δημοτική γλώσσα και στη σύσταση ενός Πρότυπου Δημοτικού Σχολείου, με άμεσο σκοπό την εφαρμογή των παιδαγωγικών ιδεών του δημοτικιστικού κινήματος στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό θεωρούταν το πρώτο βήμα στην προσπάθεια συνολικής αναμόρφωσης της ελληνικής εκπαίδευσης "με τον καιρό", δηλαδή όταν θα το επέτρεπαν οι περιστάσεις.^[3] Κατά την άποψη του Ομίλου, η εκπαίδευση θα βελτιωνόταν εάν εφαρμοζόταν η διδασκαλία της δημοτικής γλώσσας κι εφόσον καταπολεμούταν ο σχολαστικισμός.

Δράση

Από το 1911, εξέδιδαν μερικά διδακτικά και εκπαιδευτικά βιβλία. Οι προσπάθειές τους στηρίχθηκαν στις εργασίες του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, του Αλέξανδρου Δελμούζου και του Δημήτρη Γληνού. Το 1917, η κυβέρνηση Βενιζέλου ζήτησε από τον Εκπαιδευτικό Όμιλο να συνεργαστεί μαζί της για την εφαρμογή της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Με νομοθετικό διάταγμα καθιερώθηκε η δημοτική γλώσσα στο δημοτικό σχολείο και γράφτηκαν νέα αναγνωστικά (Τα ψηλά βουνά)^[4]. Αυτά αποσύρθηκαν το 1920, όταν έπεσε η κυβέρνηση Βενιζέλου και τερματίστηκε η μεταρρύθμιση. Άλλη προσπάθεια εφαρμογής της μεταρρύθμισης πραγματοποιήθηκε την περίοδο 1922-1925, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Οι μη ταυτισμένες τάσεις και πολιτικές απόψεις των στελεχών του Εκπαιδευτικού Ομίλου, η ταύτιση της εφαρμογής του προγράμματός του με τις τύχες ενός πολιτικού κόμματος, αλλά κι η χροιά που προσέλαβε ο ίδιος ο Όμιλος ως κόμμα των διδασκάλων, οδήγησαν τελικά στη διάσπασή του το 1927 σε δυο τάσεις, τις οποίες εκπροσωπούσαν ο Γληνός και ο Δελμούζος.

Παραπομπές

↑ Χαραλάμπους (1987), σ.53-54.
↑ «Τσιριμώκος (1927), σ.402». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2015.
↑ Χαραλάμπους (1987), σ.43-54.
↑ N.827, ΦΕΚ Α/188/5-9-1917 Αρχειοθετήθηκε 2021-02-06 στο Wayback Machine..

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Δημαράς, Αλέξης (1994). Εκπαιδευτικός Όμιλος. Κατάλογος μελών, 1910-1927. Αθήνα: Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας.
Κακαβάνης, Ηρακλής (2009). «Σελίδες από την ιστορία του Εκπαιδευτικού Ομίλου». Θέματα Παιδείας (35-36, 39): 101-117, 117-132.
Θεογιάννη, Παρασκευή (2010). «Δελτίο του Εκπαιδευτικού Ομίλου (1911-1924)». Δελτίο Εκπαιδευτικής Αρθρογραφίας (34-35): 7-9.
Χαραλάμπους, Δημήτρης (1987). Ο Εκπαιδευτικός Όμιλος: η δράση του για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και η διάσπασή του. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.

Πηγές

Τσιριμώκος, Μάρκος (1927). «Ιστορία του Εκπαιδευτικού Ομίλου (γραμμένη από έναν ιδρυτή)». Νέα Εστία (7 και 8): 401-410 και 468-478.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αρχείο Εκπαιδευτικού Ομίλου [τμήμα], στο Αρχείο Δ. Γληνού, Ίδρυμα Γληνού^{[νεκρός σύνδεσμος]}.

[1] Χαραλάμπους (1987), σ.53-54.

[2] «Τσιριμώκος (1927), σ.402». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2015.

[3] Χαραλάμπους (1987), σ.43-54.

[4] N.827, ΦΕΚ Α/188/5-9-1917 Αρχειοθετήθηκε 2021-02-06 στο Wayback Machine..

[1]

[2]

[3]

[4]