Ο Γιάκοπο Ντόντουλο (πέθανε το 1288) ήταν ναυτικός, αξιωματούχος και πολιτικός από την Δημοκρατία της Βενετίας τον 13ο αιώνα. Ο ρόλος του ήταν πρωταγωνιστικός στις ναυτικές συγκρούσεις με την Δημοκρατία της Γένοβας γνωστές ως "Πόλεμοι του Αγίου Σάββα", οδήγησε τον Βενετσιάνικο στόλο σε μια συντριπτική νίκη στην "μάχη του Τράπανι" (1266). Υπηρέτησε σε ανώτατες θέσεις της Δημοκρατίας όπως μέλος του Μεγάλου Συμβουλίου της Βενετίας, Μπάιλος του Νεγκρεπόντε (1277-1279) και Δούκας της Κάνδιας (1281-1283) όπου αντιμετώπισε την επανάσταση του Αλεξίου Καλλέργη. Ο Γιάκοπο Ντόντουλο ήταν το μόνο γνωστό μέλος της οικογένειας του που διέμενε στην συνοικία των Αγίων Αποστόλων, για αυτός πολλές καταγράφεται εσφαλμένα ως "Ντάντολο".[1]

Γιάκοπο Ντόντουλο
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση13ος αιώνας
Βενετία
Θάνατος1288
Χώρα πολιτογράφησηςΒενετική Δημοκρατία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςναύαρχος

Μάχες με Γένοβα και Μπολόνια

Επεξεργασία
 
Απεικόνιση του Βενετικού στόλου του 13ου αιώνα σε έργο του 19ου αιώνα

Ο Γιάκοπο Ντόντουλο γεννήθηκε στην Βενετία την δεκαετία του 1210 ή του 1220.[1] Συμμετείχε σε εκστρατεία στην Ανατολή υπό την ηγεσία του Δόγη Λορέντσο Τιέπολο σαν Καπετάνιος γαλέρας (1257). Την πρώτη χρονιά ήταν διακριτικός αλλά την επόμενη (24 Ιουνίου 1258) συνέτριψε τους Γενοβέζους στην Μάχη της Άκρας, οι Γενοβέζοι εκδιώχθηκαν από την Άκρα.[1] Με την επιστροφή του στην Βενετία εξελέγη μέλος του Μεγάλου Συμβουλίου (1261, 1264).[1] Αργότερα (1266) επελέγη καπετάνιος ενός στόλου γαλέρων με στόχο να αντιμετωπίσει τους Γενοβέζους. Με 15 πλοία εξέπλευσε για την Τύνιδα, έφτασε στο Στενό της Μεσσήνης και περίμενε τον Γενοβέζικο στόλο, δεν ερχόταν και επέστρεψε στην Βενετία. Όταν έμαθε ότι ο Γενοβέζικος στόλος έφτασε στην Ραγκούζα εξέπλευσε ξανά, ήταν ενισχυμένος με 10 γαλέρες υπό την ηγεσία του Μάρκο Γκραντενίγκο.[1] Οι δύο στόλο συναντήθηκαν στην "μάχη του Τράπανι" (28 Ιουνίου 1266), οι Γενοβέζοι είχαν αμυντική στάση με αποτέλεσμα να συντριβούν, ολόκληρος ο στόλος των πληρωμάτων τους αιχμαλωτίστηκε.[1] Ο Ντόντουλο επέστρεψε στην Βενετία και δέχθηκε υποδοχή εθνικού ήρωα, η Δημοκρατία τον ανακήρυξε Αρχιναύαρχο της Θάλασσας. Σύντομα ήρθε σε σύγκρουση με τον Δόγη Ρενιέρ Τζεν, ο ίδιος ήθελε να παραμείνουν τα εμπορικά πλοία στην θάλασσα αναμένοντας νέα σύγκρουση με τους Γενοβέζους, ο δόγης ήθελε αντίθετα να επιστρέψουν στην Βενετία. Η διαφωνία κατέληξε τελικά σε ρήξη με αποτέλεσμα ο Γιάκοπο Ντόντουλο να αντικατασταθεί με τον Μάρκο Ζένο.[1]

Ο στόλος του Ζένο άφησε τις θάλασσες αφύλακτες, οι Γενοβέζοι ξεκίνησαν πάλι τις επιδρομές και την άνοιξη του 1267 ο Γιάκοπο Ντόντουλο κλήθηκε να επιστρέψει ξανά. Η στρατηγική του να παραμείνει ο στόλος στην θάλασσα αποδείχτηκε πετυχημένη και τον Αύγουστο επιτέθηκε στους Γενοβέζους στην Άκρα. Οι Γενοβέζοι δραπέτευσαν και οι Βενετοί αιχμαλώτισαν μόνο τα πέντε από τα πλοία τους, οι δύο στόλοι συναντήθηκαν ξανά στην Τύρο αλλά οι Γενοβέζοι για άλλη μια φορά δραπέτευσαν.[1] Με την επιστροφή του στην Βενετία ο Γιάκοπο Ντόντουλο εξελέγη πάλι στο Μεγάλο Συμβούλιο (1 Οκτωβρίου 1267, 1270).[1] Την επόμενη χρονιά (1271) εξελέγη σαν ένας από τους στρατηγούς στον πόλεμο εναντίον της Μπολόνια, διακρίθηκε ως επικεφαλής ενός σώματος Βενετσιάνων πολιτών από την Συνοικία του Αγίου Μάρκου.[1] Μετά από μια συντριβή των Βενετών (1 Σεπτεμβρίου 1271) ο Ντόντουλο και ο πιστός σε αυτόν διακεκριμένος στρατηγός Μάρκο Γκραντενίγκο που είχε διατελέσει Ποντεστά της Κωνσταντινούπολης ανέλαβαν την διοίκηση των Βενετικών δυνάμεων. Ο Γιάκοπο Ντόντουλο θα διοικούσε τον στόλο του ποταμού Πάδου και ο Μάρκο Γκραντενίγκο τον στρατό της ξηράς, μετά από βαριές απώλειες από της επιθέσεις της Μπολόνιας αναγκάστηκαν να δραπετεύσουν.[1] Ο Γιάκοπο Ντόντουλο εξελέγη Δουκικός Σύμβουλος (1274) και συμμετείχε στην υπογραφή της Συνθήκης με την Μάντοβα.[1] Την επόμενη χρονιά (1275) ήταν ένας από τους εκλέκτορες του νέου Δόγη Γιάκοπο Κονταρίνι.[1]

Δούκας του Νεγκρεπόντε

Επεξεργασία
 
Απεικόνιση της νότιας Ελλάδας (1278)

Διορίστηκε (1277) Βάιλος του Νεγκρεπόντε (Χαλκίδας), στην διάρκεια της ηγεμονίας του η Δημοκρατία της Βενετίας σύναψε ειρήνη με την Βυζαντινή αυτοκρατορία η οποία άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο έναρξης νέων εχθροπραξιών στην Εύβοια και από τις δύο πλευρές.[1] Μετά την συντριβή των Λομβαρδών Βαρόνων του Νεγκρεπόντε από τους Βυζαντινούς στην Ναυμαχία της Δημητριάδος (1275) ο μαχητικός ναύαρχος Λικάριος κατέλαβε όλη την Εύβοια εκτός από την Χαλκίδα.[2][3][4] Στην διάρκεια της θητείας του Γιάκοπο Ντόντουλο δεν τόλμησε ο Λικάριος να κάνει νέες επιθέσεις αλλά τις ξεκίνησε πάλι αμέσως μετά την αναχώρηση του.[1] Ο Λικάριος νίκησε ξανά τους Λατίνους στην "μάχη της Βατώνας" όπου συνελήφθη αιχμάλωτος ο Δούκας των Αθηνών Ιωάννης ντε Λα Ρος.[5][6]

Δούκας της Κάντιας

Επεξεργασία

Μετά την νέα σύντομη θητεία στο Μεγάλο Συμβούλιο (1280) εξελέγη Δούκας του Χάνδακα (1281-1283) δηλαδή διοικητής της κορυφαίας επαρχίας των Βενετών στο νησί της Κρήτης.[1] Την εποχή αυτή ο Γιάκοπο Ντόντουλο αντιμετώπισε την τελευταία και μεγαλύτερη αντι-Βενετική εξέγερση από όσες έγιναν υπό την ηγεσία των 12 Αρχοντόπουλων που κυβερνούσαν το νησί πριν την έλευση των Βενετών, του Αλεξίου Καλλέργη.[1] Η επανάσταση του Καλλέργη θα είναι πολύ σκληρή και θα λήξει πολλά χρόνια μετά την ολοκλήρωση της θητείας του Γιάκοπο Ντόντουλο (1299).[1][7] Ο Αλέξιος Καλλέργης ήταν ανένδοτος και αρνήθηκε κάθε συνεννόηση με τους Βενετούς, ο Γιάκοπο Ντόντουλο έστειλε τον Τζιάκομο Ντόλφιν να τον αντιμετωπίσει αλλά χωρίς επιτυχία. Οι Βενετοί εκκένωσαν τις περιοχές που είχαν καταληφθεί από τους επαναστάτες και ο ίδιος ο Ντόντουλο απέτυχε να τους υποτάξει στο πεδίο της μάχης.[1] Μετά την ολοκλήρωση της θητείας του επέστρεψε στην Βενετία, το τελευταίο του αξίωμα ήταν Ποντεστά του Τρεβίζο (19 Σεπτεμβρίου 1288), δεν υπάρχει άλλη καταγραφή με το όνομα του, πιθανότατα πέθανε λίγο μετά.[1]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 Pozza 1992
  2. Fine 1994, σ. 190
  3. Geanakoplos 1959, σ. 295
  4. Setton 1976, σ. 426
  5. Geanakoplos 1959, σ. 296
  6. Setton 1976, σσ. 426-427
  7. Detorakis 1986, σσ. 180–182
  • Detorakis, Theocharis E. (1986). Ιστορία της Κρήτης [History of Crete] (in Greek). Athens.
  • Fine, John V. A. Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press.
  • Geanakoplos, Deno John (1959). Emperor Michael Palaeologus and the West, 1258–1282: A Study in Byzantine-Latin Relations. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
  • Pozza, Marco (1992). "DONDULO, Giacomo". Dizionario Biografico degli Italiani, Volume 41: Donaggio–Dugnani (in Italian). Rome: Istituto dell'Enciclopedia Italiana.
  • Setton, Kenneth M. (1976). The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume I: The Thirteenth and Fourteenth Centuries. Philadelphia: The American Philosophical Society.


Γιάκοπο Ντόντουλο
 Θάνατος: 1288
Προκάτοχος
Μαρίνο Γκραντενίγκο
Δούκας της Κρήτης
1281 - 1283
Διάδοχος
Επόμενος κάτοχος:Αλμπερτίνο Μοροζίνι