Βικιπαίδεια

Γιάκομπ Μίκαελ Ράινχολντ Λεντς

Γερμανός συγγραφέας

Ο Γιάκομπ Μίκαελ Ράινχολντ Λεντς (γερμανικά: Jakob Michael Reinhold Lenz‎‎, 23 Ιανουαρίου 1751 ή 12 Ιανουαρίου κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο - 4 Ιουνίου 1792 ή 24 Μαΐου) ήταν Γερμανός της Βαλτικής θεατρικός συγγραφέας και ποιητής, ένας από τους κύριους εκπροσώπους του λογοτεχνικού κινήματος Θύελλα και ορμή.[9]

Γιάκομπ Μίκαελ Ράινχολντ Λεντς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Jakob Michael Reinhold Lenz (Γερμανικά)
Γέννηση12  Ιανουαρίου 1751[1][2][3]
Cesvaine
Θάνατος4ιουλ. / 15  Ιουνίου 1792γρηγ.[2]
Μόσχα[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓερμανικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[5][6]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμεταφραστής
ποιητής
θεατρικός συγγραφέας
λαουτίστας
συγγραφέας[7]
Οικογένεια
ΓονείςChristian David Lenz[8]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Στα θεατρικά έργα του, ο Λεντς σατιρίζει τη γερμανική κοινωνία του 18ου αιώνα, υιοθετώντας τη φιλοσοφία του Διαφωτισμού. Τα πιο γνωστά του θεατρικά έργα Ο παιδαγωγός (1774) και Οι στρατιώτες (1776) ανεβαίνουν στη σκηνή έως την εποχή μας. [10]

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Ο Γιάκομπ Λεντς γεννήθηκε το 1751 στο Κυβερνείο της Λιβονίας, Ρωσική Αυτοκρατορία, τώρα Λετονία και Εσθονία, ο νεότερος γιος πάστορα, μετέπειτα επισκόπου της Ρίγας. Όταν ήταν 9 ετών, η οικογένεια μετακόμισε στο Ντόρπατ, τώρα Τάρτου, όπου στον πατέρα του είχε προσφερθεί θέση πάστορα. Το πρώτο του δημοσιευμένο ποίημα, μια θρησκευτική ωδή, εμφανίστηκε όταν ήταν 15 ετών. Από το 1768 έως το 1770 σπούδασε θεολογία με υποτροφία, πρώτα στο Ντόρπατ και μετά στο Κένινγκσμπεργκ. Εκεί, παρακολούθησε διαλέξεις του Ιμμάνουελ Καντ, ο οποίος τον ενθάρρυνε να διαβάσει τον Ζαν-Ζακ Ρουσώ. Άρχισε να ακολουθεί όλο και περισσότερο τα λογοτεχνικά του ενδιαφέροντα και να παραμελεί τη θεολογία. Το ποίημα Τα βάσανα του κόσμου εμφανίστηκε το 1769. Σπούδασε επίσης μουσική.

Το 1771 εγκατέλειψε τις σπουδές του. Ενάντια στη θέληση του πατέρα του, ο οποίος διέκοψε κάθε επαφή μαζί του, πήρε μια θέση παιδαγωγού, λίγο καλύτερη από αυτή ενός υπηρέτη, των δύο γιων της οικογένειας του βαρόνου φον Κλάιστ από την Κουρλάνδη, τους οποίους συνόδευσε στο Στρασβούργο για να ξεκινήσουν τη στρατιωτική τους θητεία σαν δόκιμοι αξιωματικοί στην Αλσατία. Μόλις έφτασε εκεί, ήρθε σε επαφή με μια λογοτεχνική ομάδα στην οποία συμμετείχε και ο νεαρός Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε. Ο Γκαίτε έγινε πλέον το λογοτεχνικό είδωλο του Λεντς και μέσω αυτού ήρθε σε επαφή με τον Γιόχαν Γκότφριντ Χέρντερ, τον Γιόχαν Κάσπαρ Λαβάτερ και τη Σόφι φον Λα Ρος, με τους οποίους αλληλογραφούσε, και συνδέθηκε με τους συγγραφείς του κινήματος Θύελλα και ορμή που επηρέασαν έντονα το έργο του.[9]

Το επόμενο έτος, 1772, συνόδευσε τους δύο κυρίους του στις φρουρές τους. Ερωτεύτηκε επίσης τη Φριντερίκε Μπριόν, πρώην αγαπημένη του Γκαίτε, αλλά τα συναισθήματά του δεν ανταποκρίθηκαν.

Το 1773 ο Λεντς επέστρεψε στο Στρασβούργο και συνέχισε τις σπουδές του. Την επόμενη χρονιά εγκατέλειψε τη θέση του παιδαγωγού και αφοσιώθηκε στη συγγραφή, ζώντας από ιδιωτικά μαθήματα. Οι σχέσεις του με τον Γκαίτε έγιναν πιο φιλικές: οι δυο τους επισκέφθηκαν το Εμέντινγκεν και ο Γκαίτε τον σύστησε στην αδερφή του Κορνήλια και τον σύζυγό της Γιόχαν Γκέοργκ Σλόσερ.

Τον Απρίλιο του 1776 ο Λεντς ακολούθησε τον Γκαίτε στην αυλή της Βαϊμάρης, όπου τον υποδέχτηκαν αρχικά φιλικά. Όμως στις αρχές Δεκεμβρίου, μετά από παρότρυνση του Γκαίτε, εκδιώχθηκε. Οι ακριβείς συνθήκες δεν καταγράφονται. Ο Γκαίτε, ο οποίος διέκοψε κάθε προσωπική επαφή μαζί του μετά από αυτό, αναφέρεται μόνο αόριστα στο ημερολόγιό του για έλλειψη σεβασμού στην εθιμοτυπία της αυλής της Βαϊμάρης, παρόλο που ήταν το πιο φιλελεύθερο δουκάτο στη Γερμανία εκείνη την εποχή.[11]

Σχιζοφρένεια, περιπλάνηση και θάνατος

Επεξεργασία

Στη συνέχεια, επέστρεψε στο Εμέντινγκεν, όπου έμεινε στους Σλόσερ. Από εκεί έκανε μια σειρά από ταξίδια στην Αλσατία και την Ελβετία. Η είδηση του θανάτου της Κορνέλιας έφτασε εκεί τον Ιούνιο του 1777 και είχε ισχυρή επίδραση πάνω του. Τον Νοέμβριο, ενώ έμενε στον φιλόσοφο και γιατρό Κρίστοφ Κάουφμαν στο Βίντερτουρ, υπέστη μια κρίση σχιζοφρένειας. Τον Ιανουάριο του 1778 ο Κάουφμαν τον έστειλε στον φιλάνθρωπο, κοινωνικό μεταρρυθμιστή κληρικό Γιόχαν Όμπερλιν στην Αλσατία, όπου έμεινε από τις 20 Ιανουαρίου έως τις 8 Φεβρουαρίου. Παρά τη φροντίδα του Όμπερλιν και της συζύγου του, η ψυχική του κατάσταση χειροτέρευε. Επέστρεψε στο Εμέντινγκεν, όπου φιλοξενήθηκε σε έναν τσαγκάρη και στη συνέχεια έναν δασολόγο. Ο μικρότερος αδερφός του Καρλ τον παρέλαβε τον Ιούνιο του 1779 από το Χέρτινγκεν, όπου νοσηλευόταν από γιατρό, και τον έφερε στη Ρίγα, όπου ο πατέρας τους είχε ανέλθει στη θέση του επισκόπου.

Δεν κατάφερε να σταδιοδρομήσει επαγγελματικά στη Ρίγα. Μια προσπάθεια να τον κάνουν διευθυντή της σχολής του καθεδρικού ναού απέτυχε, καθώς ο Χέρντερ αρνήθηκε να του δώσει συστατική επιστολή. Ούτε είχε μεγαλύτερη επιτυχία στην Αγία Πετρούπολη, όπου έζησε από τον Φεβρουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 1780. Έπειτα πήρε θέση ως παιδαγωγός σε ένα κτήμα κοντά στο Ντόρπατ και, μετά από άλλη μια παραμονή στην Αγία Πετρούπολη, πήγε στη Μόσχα το 1781.

Στη Μόσχα έμαθε ρωσικά, εργάστηκε ως παιδαγωγός, αναμείχτηκε στους κύκλους των Ρώσων Ελευθεροτεκτόνων και συγγραφέων, ανέπτυξε μια σειρά μεταρρυθμιστικών σχεδίων και μετέφρασε βιβλία για τη ρωσική ιστορία στα γερμανικά. Ωστόσο, η ψυχική του κατάσταση επιδεινωνόταν σταθερά όλο αυτό το διάστημα, και τελικά, πάμφτωχος και διαταραγμένος, εξαρτήθηκε πλήρως από την καλή θέληση των Ρώσων προστατών του.

Τα ξημερώματα της 4ης Ιουνίου 1792 (24 Μαΐου κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο) σε ηλικία 41 ετών βρέθηκε νεκρός σε έναν δρόμο της Μόσχας. Ο τόπος της ταφής του είναι άγνωστος.[12]

Λογοτεχνικό έργο

Επεξεργασία

Ο Γιάκομπ Λεντς έγραψε ποιήματα, δοκίμια για το θέατρο και θεατρικά έργα. Έγινε διάσημος με τα έργα από τα χρόνια του Στρασβούργου: μια εκκεντρική διδακτική τραγικωμωδία Ο παιδαγωγός ή Τα πλεονεκτήματα της ιδιωτικής εκπαίδευσης (1774), στο οποίο ο ήρωας αποπλανεί τη μαθήτριά του, μια κοπέλα της αριστοκρατίας που ζει σε έναν φανταστικό λογοτεχνικό κόσμο, και το καλύτερο θεατρικό του έργο Οι στρατιώτες (1776), που περιγράφει ανήθικες δραστηριότητες των αξιωματικών. Τα έργα του έχουν δραματικά και κωμικά στοιχεία που προκύπτουν από την παρουσία δυνατών χαρακτήρων και τη γρήγορη εναλλαγή και αντιπαράθεση αντίθετων καταστάσεων. Το δοκίμιο Παρατηρήσεις για το Θέατρο (1774) περιέχει μια μετάφραση του Αγάπης Αγώνας Άγονος του Σαίξπηρ και σκιαγραφεί τις δραματουργικές θεωρίες του, συνοψίζοντας αντιλήψεις για το θέατρο που συμμερίζονταν και άλλα μέλη του κινήματος Θύελλα και ορμή. Αυτές περιλαμβάνουν την απόρριψη των ενοτήτων του κλασικού θεάτρου, ιδιαίτερα τις ενότητες του χρόνου και του τόπου, και την αναζήτηση της απόλυτα ρεαλιστικής απεικόνισης των χαρακτήρων.[13]

Μεταγενέστερα

Επεξεργασία

Η ζωή και το έργο του Γιάκομπ Λεντς έχουν εμπνεύσει αρκετούς δημιουργούς:

  • Ο Γκέοργκ Μπύχνερ έγραψε τη νουβέλα Λεντς (1835), με στοιχεία από το ημερολόγιο του πάστορα Γιόχαν Όμπερλιν, ο οποίος φιλοξένησε τον συγγραφέα στο σπίτι του από τις 20 Ιανουαρίου έως τις 8 Φεβρουαρίου 1778.
  • Θεατρική διασκευή της νουβέλας του Μπύχνερ σε σκηνοθεσία Γιώργου Λιβανού.[14]
  • Ο Βόλφγκνγκ Ριμ συνέθεσε την όπερα δωματίου Γιάκομπ Λεντς (1978), βασισμένη στο διήγημα του Μπύχνερ.
  • Ο Μπερντ Αλοΐσιους Τσίμερμαν συνέθεσε την όπερα Οι στρατιώτες (1964), βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Λεντς.[15]
  • Η επιστροφή του ασώτου υιού στη Ρίγα (1981), διήγημα του Γερμανού συγγραφέα Γκερτ Χόφμαν: ιστορία της επιστροφής του ποιητή στη γενέτειρά του Λιβονία, τον Ιούλιο του 1779, μετά από μήνες περιπλάνησης και κρίσεων.
  • Η συνθέτρια Μισέλ Ρεβερντί εμπνεύστηκε την όπερα Ο παιδαγωγός (1990). [16]
  • Lenz Escaped (2003), γαλλική ταινία μικρού μήκους σε σκηνοθεσία Ντομινίκ Μαρσαί.
  • Lenz, τραγούδι από το άλμπουμ Good (2017) του Ροντόλφ Μπερζέ, εμπνευσμένο από το διήγημα του Γκέοργκ Μπύχνερ. [17]
  • Ο Λεντς είναι επίσης ένας χαρακτήρας στην οπερέτα Φριντερίκε του Φραντς Λέχαρ, στην οποία αναφέρεται η σχέση του Γκαίτε με τη Φριντερίκε Μπριόν.
  • Ο Πατρίς Σερώ σκηνοθέτησε το Στρατιώτες τον Ιούνιο του 1967 (για τον διαγωνισμό Young Companies, τον οποίο κέρδισε).
  • Το τελευταίο κεφάλαιο του μυθιστορήματος Άγνωστα γράμματα (2017) του Ρώσου συγγραφέα Oleg Yuriev περιέχει μια μακρά (φανταστική) επιστολή του Λεντς, την οποία υποτίθεται ότι έγραψε την ημέρα του θανάτου του και ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι βρήκε στο Αρχεία της αστυνομίας της Μόσχας.

Έργα (επιλογή)

Επεξεργασία
  • Die Landplagen, 1769 (Τα βάσανα του κόσμου) ποίημα στο οποίο εκφράζει τις απόψεις του για τα δεινά του πολέμου: αναφέρεται στις συνέπειες του Μεγάλου Βόρειου Πολέμου (1700–1721), την πείνα, την πανούκλα, τις πυρκαγιές, την έλλειψη νερού και άλλες φυσικές καταστροφές.
  • Der Hofmeister oder Vortheile der Privaterziehung, 1774 (Ο παιδαγωγός ή Τα πλεονεκτήματα της ιδιωτικής εκπαίδευσης)
  • Der neue Menoza oder eine Geschichte des cumbanischen Prinzen Tandi, 1774 (Ο Νέος Μενόζα ή Ιστορία του Πρίγκιπα Κούμπα Τάντι)
  • Anmerkungen übers Theater, 1774 (Παρατηρήσεις για το Θέατρο)
  • Meinungen eines Laien, den Geistlichen zugeeignet, 1775 (Απόψεις ενός λαϊκού, αφιερωμένες στον Κλήρο) θεολογικό δοκίμιο
  • Pandaemonium Germanicum, 1775
  • Die Soldaten, 1776 (Οι στρατιώτες) [18]
  • Die Freunde machen den Philosophen, 1776 (Οι φίλοι κάνουν τον φιλόσοφο, κωμωδία)
  • Zerbin, 1776
  • Der Engländer – Eine dramatische Phantasey, 1777 (Ο Άγγλος - Μια δραματική φαντασίωση)
  • Der Waldbruder, Ο ερημίτης, ημιτελές μυθιστόρημα, εκδόθηκε μεταθανάτια το 1882.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Ленц, Яков-Михаил-Рейнгольд» (Ρωσικά)
  3. ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Jakob-Michael-Reinhold-Lenz. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ «Ленц, Яков-Михаил-Рейнгольд» (Ρωσικά)
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12081875f. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. ↑ CONOR.SI. 86783331.
  7. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  8. ↑ 8,0 8,1 Joseph Girgensohn: «Lenz, Christian David» (Γερμανικά) 1883. σελ. 270–271.
  9. ↑ 9,0 9,1 . «inhaltsangabe.de/autoren/jmr-lenz/». 
  10. ↑ . «nt-archive.gr/Εθνικό Θέατρο: Νέα Σκηνή/Οι στρατιώτες». 
  11. ↑ . «deutsche-biographie.de/jakob michael reinhold lenz». 
  12. ↑ . «greek_greek.en-academic.com/Λεντς, Γιάκομπ Μίκαελ Ράινχολντ». 
  13. ↑ . «britannica.com/biography/Jakob-Michael-Reinhold-Lenz». 
  14. ↑ . «koukidaki.gr/2016/Λεντς». 
  15. ↑ . «imdb.com/Bernd Alois Zimmermann: Die Soldaten - Salzburger Festspiele». 
  16. ↑ . «michelereverdy.com/pages/oeuvres_detail». 
  17. ↑ . «youtube.com/Lenz · Rodolphe Burger». 
  18. ↑ . «mcf.gr/el/jakob-michael-reinhold-lenz-Οι στρατιώτες». 
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Γιάκομπ_Μίκαελ_Ράινχολντ_Λεντς&oldid=10837437"