Βομβίνος

Βόμβος (Bombus); Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:; Ηώκαινη εποχή
	; Βομβίνος Bombus terrestris
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Συνομοταξία:	Αρθρόποδα (Arthropoda);
Ομοταξία:	Έντομα (Insecta);
Τάξη:	Υμενόπτερα (Hymenoptera);
Οικογένεια:	Απίδες (Apidae);
Ομοιογένεια:	Βομβίνοι;
Γένος:	Βόμβος Bombus; Latreille, 1802
Ποικιλομορφία
	> 250 είδη και υποείδη
	; Η διασπορά του είδους με κόκκινο χρώμα (επίσης στη Νέα Ζηλανδία και Τασμανία, παρότι δεν υπάρχει χρωματισμός)

Ο βομβίνος, (επιστημονικό όνομα: Βόμβος - Bombus) γνωστός κατά τόπους στην Ελλάδα και ως βομβίνι, βομβυλιός, βόμβος, μπούσμπουρος, μπούσμπουρας, μπούμπουρας, μπάρμπουνας, μπόμπος, μπάμπουρας, μπούρμπουλας, αγριοκούμπανος, κουρκούμπανος, ντάβανος ή βούγκουρας, ή σβούρος στα κρητικά, είναι ημι-κοινωνικά έντομα και κατατάσσονται στο γένος Bombus. Οι βομβίνοι οφείλουν την ονομασία του στην ελληνική λέξη βόμβος (= θόρυβος), δηλαδή το χαρακτηριστικό "βόμβο" που παράγεται κατά την πτήση τους. Είναι οι φυσικοί επικονιαστές για πολλά φυτά και ανήκουν στην κατηγορία των ωφέλιμων εντόμων.

Ως έντομα, έχουν προσελκύσει το ερευνητικό ενδιαφέρον πολλών επιστημόνων για τη μελέτη της βιολογίας τους, της κοινωνικής τους συμπεριφοράς και δομή, της οικολογίας τους, της συστηματικής τους κατάταξη και άλλα. Παγκοσμίως είναι γνωστά περίπου 250 είδη βομβίνων τα οποία ανήκουν σε ένα γένος, το Bombus Latreille 1802, με 38 υπογένη^[1]. Στην Ευρώπη έχουν αναγνωριστεί περίπου 70 είδη Bombus, από τα οποία στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί έως τώρα 34 είδη.^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]

Ο βιολογικός κύκλος των βομβίνων είναι ο τυπικός των ημικοινωνικών υμενοπτέρων, με τις νέες βασίλισσες να εισέρχονται σε χειμέρια διάπαυση και η αποικία να χάνεται. Δηλαδή οι αποικίες τους είναι ετήσιες και αναπτύσσονται σε φωλιές που ανάλογα με το είδος είναι επιφανειακές ή υπόγειες. Σε κάθε αποικία παράγονται πλήρη ανεπτυγμένα θηλυκά (βασίλισσες), ατελή θηλυκά (εργάτριες) και αρσενικά (κηφήνες). Προς το τέλος του κύκλου της κάθε αποικίας παράγονται τα αναπαραγωγικά άτομα, τα οποία θα συζευχθούν έξω στη ύπαιθρο. Σε όλα τα είδη Bombus μόνο οι νέες συζευγμένες βασίλισσες διαχειμάζουν, ενώ όλα τα άλλα μέλη της αποικίας, μαζί και η παλιά βασίλισσα με τους κηφήνες, χάνονται πριν το χειμώνα^[1]. Γενικά σε ένα περίπατο στην ελληνική ύπαιθρο, κυρίως κατά τους μήνες Μάρτιο έως Ιούλιο, οι βομβίνοι θα είναι ανάμεσα στα έντομα που θα συναντήσει κανείς.

Παραπομπές

↑ ^1,0 ^1,1 Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1996. Η συστηματική κατάταξη ορισμένων θηλυκών βομβίνων (Hymenoptera: Apidae) του γένους Bombus Latreille. Πτυχιακή Διατριβή για ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α.. Τμήμα Γεωπονίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Φλώρινα, 57 σελίδες.
↑ Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1999. Καταγραφή βομβίνων (Hymenortera, Apidae) στον Ελλαδικό χώρο: πρώτη κατάσταση των ειδών. Πρακτικά 7ο Πανελλήνιο Εντομολογικό Συνέδριο, Καβάλα 21-24/10/1997. Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος, Θεσσαλονίκη, σελίδες 117-124.
↑ Anagnostopoulos, Ioannis Th. (2005). «The bumblebee fauna of Greece: An annotated species list including new records for Greece.». Linzer Biologische Beitrage 37(2):1013-1026. http://www.landesmuseum.at/pdf_frei_remote/LBB_0037_2_1013-1026.pdf. Ανακτήθηκε στις 03.11.2015.
↑ Anagnostopoulos, Ioannis Th. (2009). «New records of bumble bees from the Northwestern mountainous region of Greece (Hymenoptera, Apidae).». Entomofauna 30: 445-449. http://www.landesmuseum.at/pdf_frei_remote/ENT_0030_0445-0452.pdf. Ανακτήθηκε στις 03.11.2015.
↑ Anagnostopoulos, Ioannis Th. (2009). «New Balkan records of Bombus subterraneus (Linnaeus, 1758) and Bombus cryptarum (Fabricius, 1775) from Greece.». Entomologia Hellenica 18:56-61. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304140458/http://www.entsoc.gr/volume%2018/56-61-Anagnostopoulos.pdf. Ανακτήθηκε στις 03.11.2015.
↑ Minachilis, Konstantinos; Kantsa, Aphrodite; Devalez, Jelle; Trigas, Panayiotis; Tscheulin, Thomas; Petanidou, Theodora (2020). «Bumblebee diversity and pollination networks along the elevation gradient of Mount Olympus, Greece» (στα αγγλικά). Diversity and Distributions 26 (11): 1566–1581. doi:10.1111/ddi.13138. ISSN 1472-4642. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ddi.13138.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[:0-1] 1,0 ^1,1 Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1996. Η συστηματική κατάταξη ορισμένων θηλυκών βομβίνων (Hymenoptera: Apidae) του γένους Bombus Latreille. Πτυχιακή Διατριβή για ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α.. Τμήμα Γεωπονίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Φλώρινα, 57 σελίδες.

[2] Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1999. Καταγραφή βομβίνων (Hymenortera, Apidae) στον Ελλαδικό χώρο: πρώτη κατάσταση των ειδών. Πρακτικά 7ο Πανελλήνιο Εντομολογικό Συνέδριο, Καβάλα 21-24/10/1997. Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος, Θεσσαλονίκη, σελίδες 117-124.

[3] Anagnostopoulos, Ioannis Th. (2005). «The bumblebee fauna of Greece: An annotated species list including new records for Greece.». Linzer Biologische Beitrage 37(2):1013-1026. http://www.landesmuseum.at/pdf_frei_remote/LBB_0037_2_1013-1026.pdf. Ανακτήθηκε στις 03.11.2015.

[4] Anagnostopoulos, Ioannis Th. (2009). «New records of bumble bees from the Northwestern mountainous region of Greece (Hymenoptera, Apidae).». Entomofauna 30: 445-449. http://www.landesmuseum.at/pdf_frei_remote/ENT_0030_0445-0452.pdf. Ανακτήθηκε στις 03.11.2015.

[5] Anagnostopoulos, Ioannis Th. (2009). «New Balkan records of Bombus subterraneus (Linnaeus, 1758) and Bombus cryptarum (Fabricius, 1775) from Greece.». Entomologia Hellenica 18:56-61. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304140458/http://www.entsoc.gr/volume%2018/56-61-Anagnostopoulos.pdf. Ανακτήθηκε στις 03.11.2015.

[6] Minachilis, Konstantinos; Kantsa, Aphrodite; Devalez, Jelle; Trigas, Panayiotis; Tscheulin, Thomas; Petanidou, Theodora (2020). «Bumblebee diversity and pollination networks along the elevation gradient of Mount Olympus, Greece» (στα αγγλικά). Diversity and Distributions 26 (11): 1566–1581. doi:10.1111/ddi.13138. ISSN 1472-4642. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ddi.13138.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]