Βασίλειο του Λάος
Το Βασίλειο του Λάος ήταν μια συνταγματική μοναρχία που κυβέρνησε το Λάος ξεκινώντας από την ανεξαρτητοποίησή του στις 9 Νοεμβρίου 1953. Η μοναρχία επέζησε μέχρι τον δεκέμβριο του 1975, όταν ο τελευταίος βασιλιάς, ο Σισαβάνγκ Βατθανά, παρέδωσε τον θρόνο του στους Παθέτ Λάο, οι οποίοι κατήργησαν την μοναρχία και έστησαν Μαρξιστικό-λενινιστικό κράτος, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος, το οποίο ελέγχει το Λάος μέχρι σήμερα.[1]
| Βασίλειο του Λάος | |||
|---|---|---|---|
| 1947–1975 | |||
| |||
.svg) | |||
| Πρωτεύουσα | Βιεντιάν και Λουάνγκ Πραμπάνγκ | ||
| Ίδρυση | 1947 | ||
| Γλώσσες | Λαοτινά | ||
| Πολίτευμα | συνταγματική μοναρχία | ||
| Έκταση | 236.800 km² | ||
| Πληθυσμός | 3.100.000 | ||
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 17°58′0″N 102°36′0″E | ||
 Σχετικά πολυμέσα | |||
| δεδομένα () | |||
.svg)
Το 1947 παραχωρήθηκε καθεστώς αυτοδιακυβέρνησης στο Λάος ως μέρος της Γαλλικής Ένωσης και μιας ομοσπονδίας μαζί με την υπόλοιπη Γαλλική Ινδοκίνα.[2] Η Γαλλολαοτινή συνθήκη του 1953 ίδρυσε ένα κυρίαρχο, ανεξάρτητο Λάος αλλά δεν διευκρίνισε το ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα. Στα χρόνια που ακολούθησαν, τρεις ομάδες με ηγέτες τους λεγόμενους Τρεις Πρίγκιπες, συγκρούστηκαν για την εξουσία: από τη μια ήταν οι ουδέτεροι υπό τον Πρίγκιπα Σουβάνα Φουμά, απ'την άλλη ήταν οι δεξιοί υπό τον Πρίγκιπα Μπουν Ουμ του Τσαμπασάκ, και τέλος οι αριστεροί Παθέτ Λάο υπό τον πρίγκιπα Σουφανουβόνγκ και τον μετέπειτα πρωθυπουργό Καϊσόν Φομβιχάν, στηριζόμενοι από το Βόρειο Βιετνάμ.
Οι Παθέτ Λάο νίκησαν στον εμφύλιο πόλεμο του Λάος και ίδρυσαν μια λαϊκή δημοκρατία στο Λάος το 1975.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΤο Βασίλειο του Λάος ανακηρύχθηκε επίσημα όταν ψηφίστηκε το νέο σύνταγμα το 1947 (ως μέρος της αποικιοκρατικής Γαλλικής Ένωσης)[2] και απέκτησε πλήρη ανεξαρτησία το 1953.
Κυβέρνηση
ΕπεξεργασίαΜετά την Γαλλολαοτινή συνθήκη του 1953, η οποία έδωσε ανεξαρτησία στο Λάος, η Βασιλική Κυβέρνηση ανέλαβε τον έλεγχο της χώρας. Η συνθήκη αυτή εγκαθίδρυσε τη συνταγματική μοναρχία, με βασιλιά τον Σισαβάνγκ Βονγκ και πρωθυπουργό τον πρίγκιπα Σουβάνα Φουμά.
Από τους τρεις πρίγκιπες και τον βασιλιά Σισαβάνγκ Βατθανά έγιναν πολλές προσπάθειες ώστε να συσταθεί κυβέρνηση συνασπισμού. Η Πρώτη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ιδρύθηκε το 1958 υπό τον Πρίγκιπα Σουβάνα Φουμά, αλλά κατέρρευσε μετά από δύο μήνες. Ο Πρωθυπουργός, ο οποίος σύμφωνα με το σύνταγμα όρισε τους υπουργούς του και έλαβε συμβουλές από τον Βασιλιά, έκανε μια συμφωνία με τον αδελφό του Πρίγκιπα Σουφανουβόνγκ.
Ο Φουμά έδωσε στους Κομμουνιστές δύο θέσεις στο Υπουργικό συμβούλιο, και σε αντάλλαγμα ο Σουφανουβόνγκ θα ενσωμάτωνε 1.500 από τους 6.000 Κομμουνιστές στρατιώτες του στον εθνικό στρατό. Στον Σουφανουβόνγκ δόθηκε η θέση του Υπουργού Χωροταξίας, Ανασυγκρότησης και Αστικοποίησης, ενώ ένα άλλο μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος ονομάστηκε Υπουργός Θρησκείας και Καλών Τεχνών.
Στρατός
ΕπεξεργασίαΤο Βασίλειο του Λάος διαιρούταν σε πέντε στρατιωτικές περιφέρειες. Οι Βασιλικές Λαοτινές Ένοπλες Δυνάμεις ήταν υπεύθυνες για την άμυνα της χώρας. Αποτελούνταν από τον Βασιλικό Λαοτινό Στρατό, το Βασιλικό Λαοτινό Ναυτικό (αν και η χώρα δεν έχει πρόσβαση στη θάλασσα) και την Βασιλική Λαοτινή Αεροπορία, η οποία ήταν υπό τον έλεγχο του υπουργείου άμυνας της Βιεντιάν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέδωσαν είκοσι ποτάμια περιπολικά σκάφη και δεκαέξι αμφίβια σκάφη για χρήση από το Βασιλικό Λαοτινό Ναυτικό. Από το 1962 έως το 1971, οι ΗΠΑ κατέβαλαν στρατιωτική βοήθεια στο Λάος ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων περίπου.
Εξωτερικές σχέσεις
ΕπεξεργασίαΗ Βασιλική Κυβέρνηση είχε στενές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία βοήθησε οικονομικά τη χώρα και την βοήθησε να αντιμετωπίσει το κίνημα Παθέτ Λάο και το κομμουνιστικό κίνημα του Βορείου Βιετνάμ. Κατά τη διάρκεια του 1957, οι Ηνωμένες Πολιτείες έδωσαν περισσότερη οικονομική βοήθεια στο Λάος σε σχέση με κάθε άλλη χώρα. Αυτό ισοδυναμούσε με 150 δολάρια για κάθε Λαοτινό, ποσό ισοδύναμο με το εισόδημα ενός Λαοτινού για δύο χρόνια. Μερικά από τα χρήματα πήγαν στην υποστήριξη φιλοαμερικανών υποψηφίων σε εκλογές, ενώ άλλα χρήματα πήγαν σε ένα πρόγραμμα στήριξης του τοπικού νομίσματος, του κιπ.[3]
Ο βασιλιάς Σαβάνγκ Βατθανά επισκέφθηκε τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1963, για να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Κένεντι.
Το Λάος υποστηρίχθηκε επίσης από τη Γαλλία, την Αυστραλία, τη Βιρμανία, την Ταϊλάνδη και την Ιαπωνία.
Εισβολή των Βόρειων Βιετναμέζων στο Λάος, εμφύλιος πόλεμος
Επεξεργασία
Το 1960, μέσα σε μια σειρά από εξεγέρσεις, ξέσπασε σύγκρουση μεταξύ του Βασιλικού Λαοτινού Στρατού και του υποστηριζόμενου από τη Σοβιετική Ένωση κομμουνιστικού Παθέτ Λάο. Μια δεύτερη Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας που σχηματίστηκε από τον Πρίγκιπα Σουβάνα Φουμά το 1962 απέτυχε. Η κατάσταση επιδεινωνόταν συνεχώς και στη συνέχεια η σύγκρουση στο Λάος έγινε επίκεντρο της αντιπαλότητας των υπερδυνάμεων. Κατά τη διάρκεια της εισβολής του Βόρειου Βιετνάμ στο Λάος, οι Παθέτ Λάο υποστηρίζονταν από τον Στρατό του Βόρειου Βιετνάμ και τους Βιετκόνγκ.
Το Λάος σύρθηκε στον Πόλεμο του Βιετνάμ καθώς το Βόρειο Βιετνάμ εισέβαλε και κατέλαβε τμήματα του Λάος για να τα χρησιμοποιήσει ως οδός ανεφοδιασμού για τον πόλεμο εναντίον του Νότου. Σε απάντηση, οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν μια εκστρατεία βομβαρδισμών κατά θέσεων του Βόρειου Βιετνάμ, υποστηρίζεται τακτικές και άτακτες αντικομμουνιστικές δυνάμεις στο Λάος, συμπεριλαμβανομένων των ομάδων που ηγούταν ο στρατηγός Βανγκ Πάο (εθνότητας Χμονγκ), ενώ υποστήριξε τις εισβολές του Νοτίου Βιετνάμ στο Λάος. Παρείχε επίσης προμήθειες, εκπαίδευση και χρηματοδότηση στη κεντρική κυβέρνηση.
Το 1968 ο Στρατός του Βορείου Βιετνάμ ξεκίνησε μια πολυμεραρχιακή επίθεση για να βοηθήσει τους Παθέτ Λάο στον αγώνα του κατά του βασιλικού λαοτινού στρατού. Η επίθεση οδήγησε σε μεγάλη αποστράτευση του στρατού, αφήνοντας το πάνω χέρι στη σύγκρουση σε άτακτες ομάδες που εκπαιδεύθηκαν από τους Αμερικανούς και τους Ταϊλανδούς.
Οι Αμερικανοί προέβησαν σε μαζικούς βομβαρδισμούς κατά των δυνάμεων των Παθέτ Λάο και του Βόρειου Βιετναμέζικου Στρατού. Έχει αναφερθεί ότι κάθε οχτώ λεπτά το Λάος χτυπιόταν από ένα Β-52 φορτωμένο με βόμβες, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, από το 1964 μέχρι το 1973. Τα αμερικανικά βομβαρδιστικά έριξαν περισσότερα πυρομαχικά στο Λάος απ'ότι στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τα 260 εκατομμύρια βόμβες που ρίχτηκαν, περίπου 80 εκατομμύρια απέτυχαν να εκραγούν, ιδιαίτερα στην Κοιλάδα των Αγγείων της επαρχίας Σιανγκχουάνγκ, αφήνοντας μια θανάσιμη κληρονομιά.[4]
Το Λάος είναι η πιο βαριά βομβαρδισμένη χώρα ανά κάτοικο. Επειδή επλήγη πολύ σοβαρά από βόμβες θρυμματισμού κατά τον πόλεμο, το Λάος ήταν ισχυρός υποστηρικτής της σχετικής σύμβασης για τα πυρομαχικά θρυμματισμού, με στόχο την απαγόρευση τους και την παροχή βοήθειας στα θύματα, φιλοξενώντας την πρώτη συνάντηση των κρατών μελών στη σύμβαση τον Νοέμβριο του 2010.
Το 1975, οι Παθέτ Λάο, μαζί με τον Λαϊκό Στρατό του Βιετνάμ και τη Σοβιετική Ένωση, ανέτρεψαν τη βασιλική κυβέρνηση, αναγκάζοντας τον Βασιλιά Σαβάνγκ Βατθανά να παραιτηθεί στις 2 Δεκεμβρίου 1975. Αργότερα πέθανε στην αιχμαλωσία.
Πτώση της κυβέρνησης
ΕπεξεργασίαΗ κατάπαυση του πυρός επετεύχθη τον Φεβρουάριο του 1973, μετά τις Ειρηνευτικές Συμφωνίες των Παρισίων μεταξύ ΗΠΑ και Βορείου Βιετνάμ. Τον Απρίλιο του 1974 ιδρύθηκε μια ακόμη Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον πρίγκιπα Σουβάνα Φουμά. Ωστόσο, από αυτή τη φορά, οι δυνάμεις των Παθέτ Λάο ήλεγχαν μεγάλες περιοχές της χώρας και μετά την πτώση της Σαϊγκόν και της Πνομ Πεν σε κομμουνιστικές δυνάμεις τον Απρίλιο του 1975, εξανεμίστηκαν οι όποιες πιθανότητες για τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης συνασπισμού που διαμορφώνει στο Λάος.[5] Μετά τις νίκες των κομμουνιστών στις δύο χώρες, σειρά είχε η Βιεντιάν.
Στις 2 Δεκεμβρίου 1975 ο πρίγκιπας Βονγκ Σαβάνγκ υπέβαλε την επιστολή της παραίτησης του Βασιλιά Σαβάνγκ Βατθανά στους Παθέτ Λάο. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος ιδρύθηκε με τον Πρίγκιπα Σουφανουβόνγκ ως Πρόεδρος. Ο Καϊσόν Φομβιχάν ενήργησε ως Πρωθυπουργός και Γενικός Γραμματέας του Επαναστατικού Κόμματος του Λάος.
Επακόλουθα
ΕπεξεργασίαΠερίπου 30.000-40.000[6] πολίτες και μέλη της παλιάς κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της βασιλικής οικογένειας, στάλθηκαν σε στρατόπεδα αναμόρφωσης σε απομακρυσμένες περιοχές του Λάος μετά το πραξικόπημα. Πολλοί από τους κρατούμενους, συμπεριλαμβανομένης της βασιλικής οικογένειας, δεν κατάφεραν να επιβιώσουν.
Δείτε επίσης
Επεξεργασία- Ιστορία του Λάος από το 1945
- Λαοτινοί Βετεράνοι της Αμερικής
- Βασιλική Οικογένεια του Λάος
- Μνημείο του Λάος
- Χμονγκ (αποσαφήνιση)
- Ινστιτούτο Λαοτινών Βετεράνων της Αμερικής
- Βανγκ Πάο
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «About this Collection - Country Studies». loc.gov. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2018.
- ↑ 2,0 2,1 «Library of Congress - Laos - The Kingdom of Laos». loc.gov. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2018.
- ↑ John Holt (2009).
- ↑ MacKinnon, Ian (3 December 2008). «Forty years on, Laos reaps bitter harvest of the secret war». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/world/2008/dec/03/laos-cluster-bombs-uxo-deaths. Ανακτήθηκε στις 7 May 2010.
- ↑ «Laos». state.gov. Ανακτήθηκε στις 21 Μαρτίου 2018.
- ↑ «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2012.