Αρτέμης Μάτσας
Ο Αρτέμης Μάτσας (1930-7 Σεπτεμβρίου 2003) ήταν γνωστός Έλληνας ηθοποιός, κριτικός κινηματογράφου και σκηνοθέτης. Έπαιξε στο θέατρο και σε σημαντικό αριθμό κινηματογραφικών ταινιών και στην τηλεόραση από το 1949 μέχρι και το 1988. Έχει μείνει στη μνήμη των θεατών λόγω της ερμηνείας του σε ρόλους καταδότη - δωσίλογου σε έργα που διαδραματίζονταν κατά την Κατοχή της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο[1][2]. Αδελφός του ήταν ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Νέστορας Μάτσας. Χαρακτηριστική είναι η χρήση του ονόματός του σε δημοσιεύματα αρκετά χρόνια μετά την ενεργό του δράση, για να υποδηλώσει τον προδότη ή τον καταδότη.[3]
| Αρτέμης Μάτσας | |
|---|---|
.jpg) Ο Αρτέμης Μάτσας σε σκηνή από την ταινία Αθώα ή ένοχη (1963) | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Αρτέμης Μάτσας (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 1930 Αθήνα |
| Θάνατος | 7 Σεπτεμβρίου 2003 (73 ετών) Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Σπουδές | Δραματική Σχολή Ωδείου Αθηνών |
| Ιδιότητα | ηθοποιός |
| Αδέλφια | Νέστορας Μάτσας |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΟ πατέρας του πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο λόγω της εβραϊκής του καταγωγής. Ο Αρτέμης Μάτσας είχε σπουδάσει στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και εργάστηκε με την ιδιότητα του κινηματογραφικού και καλλιτεχνικού συντάκτη σε εφημερίδες και περιοδικά. Οι πρώτες ταινίες στις οποίες έπαιξε στον κινηματογράφο ήταν το Ερωτικό ταξίδι (1949) και τα Αρραβωνιάσματα (1950). Ως σκηνοθέτης είχε τον θίασο «Στούντιο Ονείρων»[4][5].
Πέθανε σε ηλικία 73 ετών στην Αθήνα. Οι νεκρολογίες για τον Μάτσα έκαναν αντιπαραβολή του ρόλου του «κακού» που είχε παίξει και λόγω των οποίων ήταν γνωστός, με το γεγονός ότι ο ίδιος ήταν καλόκαρδος[1] και «χρυσή καρδιά», «ένας πραγματικά καλός, ένας σπάνιος άνθρωπος»[6].
Φιλμογραφία
Επεξεργασία| Έτος | Τίτλος | Ρόλος |
|---|---|---|
| 1950 | Τα αρραβωνιάσματα | |
| 1955 | Καταδικασμένη κι απ’ το παιδί της | φίλος Πέτρου |
| Γλέντι, λεφτά κι αγάπη | Ραμόν | |
| 1956 | Γραφείο συνοικεσίων | πατέρας Άρτεμης |
| 1957 | Της τύχης τα γραμμένα | |
| 1959 | Μπουμπουλίνα | Θανασός |
| Ταξίδι με τον έρωτα | Αρτέμης | |
| Το νησί των γενναίων | χαφιές [7] | |
| Όσο υπάρχουν γυναίκες | ||
| 1960 | Μαλάμω | |
| Στην πόρτα της κολάσεως | ||
| Το νησί της αγάπης | συμβολαιογράφος | |
| Ματωμένο πέπλο | ||
| Το χαμίνι - Ένας άντρας με φιλότιμο | Τριαντάφυλλος | |
| Το αγρίμι | Φλωράκης | |
| Ποτέ την Κυριακή | δικηγόρος | |
| Καλημέρα, Αθήνα | Τζόρτζιο | |
| 1961 | Η απολύτρωση | |
| Ήρθες αργά | ενεχειροδανειστής | |
| 1962 | Λαφίνα | Θανασός |
| Πρέπει να ζήσεις τίμια | ||
| Τα σκαλοπάτια της ζωής | Τζίμης | |
| Η Ελληνίδα και ο έρωτας | Μίλτος | |
| Αμαρτωλές | ||
| 1963 | Λίγο πριν ξημερώσει | Ιταλός ναυτικός |
| Πρώτο καρδιοκτύπι | Παυλής | |
| Το μεροκάματο του πόνου | Χρήστος | |
| Οι σκανδαλιάρηδες | Σίμπα | |
| Συντρίμμια της ζωής | μαστροπός | |
| Τα παλιόπαιδα | Τζέρι | |
| Αθώα ή ένοχη; | ένορκος | |
| 1964 | Χωρίς γονείς κι αδέλφια | |
| Νυχτοπερπατήματα | θαμώνας κέντρου | |
| Δρόμος χωρίς σύνορα | ||
| 1965 | Δύσκολοι δρόμοι | |
| Καημοί στη φτωχογειτονιά | Αρμάνδος [8] | |
| Ο επαναστάτης | ||
| Όταν σημάνουν οι καμπάνες [9] | επιστάτης εργοστασίου | |
| 1966 | Γεύση από έρωτα | υπαίθριος πωλητής |
| Μια σφαίρα στην καρδιά | Τασάρα | |
| 1967 | Ο δρόμος της Κορίνθου [10] | |
| Εις θάνατον | ||
| Δρόσω η αρχοντοπούλα | ||
| Αν όλες οι γυναίκες του κόσμου | ||
| 1968 | Μια μέρα ο πατέρας μου | |
| Η λυγερή [11] | Παναγής | |
| Κατηγορουμένη, απολογήσου | ||
| Κατάσκοποι στον Σαρωνικό | Στένγκερ | |
| 1969 | Η θυσία μιας γυναίκας | |
| Θέλω πίσω το παιδί μου | ||
| Ας με κρίνουν οι ένορκοι | ενεχειροδανειστής | |
| Όταν η πόλη πεθαίνει | μπράβος | |
| 1970 | Οι γενναίοι του Βορρά | διερμηνέας |
| 1971 | Υποβρύχιο Παπανικολής | Ιταλός μηχανικός |
| 1972 | Ο Πατούχας | Τερερές |
| Ο Ιπποκράτης και η δημοκρατία | αστυνόμος | |
| 1973 | Ο άνθρωπος που έτρεχε πολύ | Μελέτης |
| Γυναικοκρατία | χαφιές | |
| 1974 | Παύλος Μελάς | |
| 1975 | Συνωμοσία στη Μεσόγειο | Νταβίντ Αζαρία |
| 1980 | Θανάση σφίξε κι άλλο το ζωνάρι | Αλέξανδρος Τσεκούρας |
| Στόχος των εκτελεστών | αρχιβασανιστής | |
| 1982 | Φυλακές ανηλίκων | διευθυντής φυλακών |
| 1986 | Τηλεκανίβαλοι | Σάκης |
| Ψηλός, λιγνός και ψεύταρος | πατέρας Βιργινίας | |
| 1987 | Made in Greece |
Εργογραφία
ΕπεξεργασίαΒιβλία που έγραψε:[12]
- Μεγάλες θεατρικές οικογένειες, Αρτέμης Μάτσας, 1978
- Θεατρικές μνήμες, Αρτέμης Μάτσας, Εκδ. Πιτσιλός, 1986
- Το άλλο πρόσωπο του θεάτρου, Αρτέμης Μάτσας, Εκδ. Πιτσιλός, 1988
- Έλλη Ζουρούδη, μια ζωή χορός, Αρτέμης Μάτσας, Δήμος Λεβιθόπουλος, Αθήνα, Σμυρνιωτάκης 1992
Θεατρικές παραστάσεις
ΕπεξεργασίαΌλες οι πληροφορίες προέρχονται από το έντυπο πρόγραμμα της κάθε παράστασης ή/και από σχετικά δελτία τύπου.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Αρτέμης Μάτσας Αρχειοθετήθηκε 2011-10-17 στο Wayback Machine. (ιστοσελίδα 90 λεπτά), φιλμογραφία
- Συντελεστές - Φιλμογραφία: Μάτσας, Αρτέμης
- Artemis Matsas, IMDb
- ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ - Αρτέμης Μάτσας: Ο ηθοποιός που έγινε γνωστός από τους ρόλους ως δωσίλογος.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 «Έφυγε» ο καλόκαρδος «κακός», Ριζοσπάστης, 9 Σεπτέμβρη 2003
- ↑ Οι “καλύτεροι” προδότες της Ιστορίας! εφημ. ΠΑΤΡΙΣ «Ο Αρτέμης Μάτσας έμεινε στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου ως ο καλύτερος…προδότης. Στα περισσότερα από τα «πολεμικά» ή «κατοχικά» αυτά δράματα, σκηνοθετημένα συχνά από σημαντικούς σκηνοθέτες ο Αρτέμης Μάτσας ήταν στον ρόλο του κακού ή του δωσίλογου»
- ↑ «Αρτέμης Μάτσας» το ΔΝΤ, newsbomb.gr
- ↑ Αρτέμης Μάτσας, Ατάκα, Διμηνιαία Εφημερίδα του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, φύλλο 25, Σεπτ.-Οκτ. 2003, σελ. 13
- ↑ Πίνακας παραστάσεων ρωσικών έργων στην ελληνική σκηνή (1893-2005)[νεκρός σύνδεσμος] σελ. 235 «Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού, Α. Τσέχοφ «Στούντιο Ονείρων» Αρτέμης Μάτσας, 1967»
- ↑ Χωρίς τον «κακό» με τη χρυσή καρδιά (Κηδεύεται σήμερα στις 6 μ.μ. ο Αρτέμης Μάτσας)[νεκρός σύνδεσμος], ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 08/09/2003 «Ο αναμφισβήτητος «κακός» του ελληνικού κινηματογράφου, ο ηθοποιός Αρτέμης Μάτσας, ... ήταν όμως ένας πραγματικά καλός, ένας σπάνιος άνθρωπος.»
- ↑ Εξάρχου, Καλλιόπη (2021). Δωσίλογοι και μαυραγορίτες στον ελληνικό κινηματογράφο από τη δεκαετία του 1940 έως και τη δεκαετία του 1970. Αθήνα: ΕΑΠ. σελ. 42.
- ↑ Kassaveti, Ursula-Helen (2018). «Ρένα Γαλάνη: Μία πρώιμη γυναικεία κινηματογραφική γραφή τη δεκαετία του 1960». Google Scholar.
- ↑ Σολδάτος, Γιάννης (1991). Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου, τομ. Β. Αθήνα: Αιγόκερως. σελ. 78.
- ↑ Γκίκα, Γεωργία (2010). Η προβολή των ελληνικών τουριστικών περιοχών µέσω των ξένων κινηµατογραφικών ταινιών. Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. σελ. 22.
- ↑ Μαυροειδής, Γεώργιος (2022). Αναπαραστάσεις της Κοινωνικής Ληστείας στον Μεταπολεμικό Ελληνικό Κινηματογράφο (1950-1980). Αθήνα: ΕΑΠ. σελ. 43.
- ↑ «Συλλογικός Κατάλογος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών - 9η έκδοση 2013 Αποτέλεσμα από : Συγγραφέας= Μάτσας Αρτέμης». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2014.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τον κινηματογράφο χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |