Αντίπαπας Βενέδικτος ΙΓ΄
Ο Αντίπαπας Βενέδικτος ΙΓ΄ (25 Νοεμβρίου 1328 - 23 Μαΐου 1423), που γεννήθηκε ως Πέδρο Μαρτίνεθ ντε Λούνα υ Πέρεθ ντε Γοτόρ, ήταν ένας Αραγωνέζος ευγενής και εξελέγη ποντίφικας στην Αβινιόν κατά τη διάρκεια του Δυτικού Σχίσματος (1378 - 1417).
| Βενέδικτος ΙΓ΄ | |
|---|---|
 | |
| Από | 11 Οκτωβρίου 1394 |
| Έως | 23 Μαΐου 1423 |
| Προκάτοχος | Κλήμης Ζ΄ |
| Διάδοχος | Κλήμης Η΄ |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Θυρεός | .svg) |
Πρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΟ Πέδρο Μαρτίνεθ ντε Λούνα υ Πέρεθ ντε Γοτόρ γεννήθηκε στο Βασίλειο της Αραγωνίας, σημερινή Ισπανία (1328), ήταν μέλος της Οικογένειας Λούνα που ανήκε στην Αραγωνέζικη αριστοκρατία. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Μονπελιέ όπου απέκτησε διδακτορικό στο Νομικό Δίκαιο. Οι γνώσεις του και ο αυστηρός τρόπος της ζωής του οδήγησαν τον πάπα Γρηγόριο ΙΑ΄ να τον διορίσει Καρδινάλιο Διάκονο στο Σάντα Μαρία ιν Κοσμεντίν (20 Δεκεμβρίου 1375).[1] Ο Πέδρο ντε Λούνα και οι υπόλοιποι Καρδινάλιοι επέστρεψαν στην Ρώμη με τον πάπα Γρηγόριο ΙΑ΄ όταν εγκατέλειψαν την βάση του Αντίπαπα στην Αβινιόν.[2] Με τον θάνατο του Γρηγόριου ΙΑ΄ (27 Μαρτίου 1378) ο λαός της Ρώμης φοβήθηκε ότι θα εκλέξουν Γάλλο πάπα ο οποίος θα επιστρέψει στην Αβινιόν, πολιόρκησαν σκληρά τους Καρδιναλίους με απαίτηση να εκλέξουν έναν Ιταλό πάπα. Το Κονκλάβιο επέλεξε τον Μπαρτολομέο Πρινιάνο που εξελέγη ως Πάπας Ουρβανός ΣΤ΄ (9 Απριλίου 1378) αλλά ο νέος πάπας ήταν εξαιρετικά επιθετικός απέναντι στους Καρδιναλίους. Τον Σεπτέμβριο του 1378 συγκεντρώθηκαν στο Φοντί, ο Ροβέρτος της Γένοβας εξελέγη ως Αντίπαπας Κλήμης Ζ΄ και επέστρεψε στην Αβινιόν.[1] Ο Κλήμης Ζ΄ έστειλε τον ντε Λούνα Λεγάτο στην Ισπανία για τα βασίλεια της Καστίλης, της Αραγωνίας, της Ναβάρρας και της Πορτογαλίας, η εντολή ήταν να τους εξασφαλίσει την πίστη στον Αντίπαπα της Αβινιόν. Η επίδραση του στο Βασίλειο της Αραγωνίας λόγω των ισχυρών σχέσεων που είχε ήταν πολύ μεγάλη. Αργότερα (1393) ο Κλήμης Ζ΄ διόρισε τον ντε Λούνα Λεγάτο στην Γαλλία, την Βραβάντη, την Φλάνδρα, την Σκωτία, την Αγγλία και την Ιρλανδία.
Εκλογή
ΕπεξεργασίαΤην εποχή που παρέμεινε στο Παρίσι δεν περιόρισε την δραστηριότητα του μόνο στις συνοικίες που ανήκαν στην δικαιοδοσία της Αβινιόν.[1] Με τον θάνατο του Κλήμη Ζ΄ (16 Σεπτεμβρίου 1394) οι Καρδινάλιοι συναντήθηκαν στην Αβινιόν, το Κονκλάβιο περιείχε 11 Γάλλους Καρδιναλίους, 8 Ιταλούς, 4 Ισπανούς και έναν από την Κομητεία της Σαβοΐας, υποσχέθηκαν όλοι να ενώσουν την εκκλησία. Το κονκλάβιο επέλεξε τον ντε Λούνα ως πάπα Βενέδικτο ΙΓ΄ με εντολή να ενώσει την εκκλησία, θα έπρεπε να παραιτηθεί αν έκανε το ίδιο και ο πάπας της Ρώμης.
Προσπάθειες για λύση του Σχίσματος
Επεξεργασία
Με τον θάνατο του Ουρβανού ΣΤ΄ (1389) το Κολλέγιο των Καρδιναλίων επέλεξε νέο πάπα τον Βονιφάτιο Θ΄ από την Οικογένεια Κύβο Ελληνικής καταγωγής, η εκλογή του έφερε επέκταση του Σχίσματος. Την ίδια εποχή ο ντε Λούνα αναγνωρίστηκε ως πάπας από την Γαλλία, την Σκωτία, την Σικελία, την Αραγωνία και την Ναβάρρα. Ο Βενέδικτος ΙΓ΄ έστειλε έναν από τα πιο πιστά μέλη της Κουρίας της Αβινιόν τον Σάντσεθ Μουνιόθ στον επίσκοπο της Βαλένθια με στόχο το Στέμμα της Αραγωνίας να υποστηρίξει τον Αντίπαπα της Αβινιόν (1396). Το βασίλειο της Γαλλίας απέσυρε την στήριξη του από τους Αντίπαπες του Αβινιόν (1398).[3] Οι 17 Καρδανάλιοι απέσυραν την στήριξη τους από τον Βενέδικτο ΙΓ΄, του έμειναν πιστοί μόνο οι πέντε. Ο Βενέδικτος ΙΓ΄ εξακολουθούσε να ισχυρίζεται ότι ήταν ο τελευταίος Καρδινάλιος που διόρισε ο Γρηγόριος ΙΑ΄, συνεπώς ο μοναδικός νόμιμος διεκδικητής του παπικού θρόνου της Ρώμης. Στο Συμβούλιο της Κωνστάντιας η γνώμη του Βενέδικτου ΙΓ΄ εξαπλώθηκε σημαντικά. Ο κληρικός Ζοφρέ Μπουσικώ αδελφός του ιππότη Ζαν Β΄ Λε Μενγκρ πολιορκούσε με τον στρατό του τα Αντιπαπικά ανάκτορα της Αβινιόν για πέντε χρόνια. Ο Βενέδικτος ΙΓ΄ υποχρεώθηκε στο τέλος να δραπετεύσει από την Αβινιόν, του παρείχε προσωρινά άσυλο ο Λουδοβίκος Β΄ του Ανζού.
Η Αβινιόν ωστόσο μετά την αναχώρηση των πολιορκητών υποτάχθηκε ξανά στον Βενέδικτο ΙΓ΄, εξακολουθούσε να λατρεύεται από το λαικό αίσθημα ως πραγματικός πάπας στην Γαλλία, την Σκωτία, την Καστίλη και την Σικελία. Όταν πέθανε ο πάπας της Ρώμης Ιννοκέντιος Ζ΄ (1406) ο διάδοχος του Γρηγόριος ΙΒ΄ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τον Βενέδικτο ΙΓ΄, ο στόχος ήταν να παραιτηθούν και οι δύο και να εκλεγεί ένας νέος πάπας που θα ενώσει την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Όταν τελείωσαν οι συνομιλίες (1408) ο Κάρολος ΣΤ΄ της Γαλλίας δήλωσε ότι θα παραμείνει ουδέτερος απέναντι στους δυο διεκδικητές, είχε την ελπίδα ότι θα λύσει το πρόβλημα το Συμβούλιο της Πίζας (1409). Το Συμβούλιο της Πίζας είχε σοβαρές ελπίδες να εξαναγκάσει τον Γρηγόριο ΙΒ΄ και τον Βενέδικτο ΙΓ΄ σε παραίτηση ώστε να λυθεί το Σχίσμα. Ο Βενέδικτος ΙΓ΄ αντέδρασε και συγκάλεσε το Συμβούλιο της Περπινιάν αλλά με μικρή επιτυχία, τόσο ο Βενέδικτος όσο και ο Γρηγόριος αρνήθηκαν να παραιτηθούν και το πρόβλημα του Σχίσματος παρέμεινε. Το μοναδικό επίτευγμα στην Σύνοδο της Πίζας ήταν ότι ένας τρίτος επιφανής ανεξάρτητος Καρδινάλιος στην Αγία Έδρα, ο Πέτρος Φιλάργης από την Κρήτη εξελέγη ως Αντίπαπας Αλέξανδρος Ε΄, θα είναι ο άνθρωπος που θα ενώσει την Δυτική εκκλησία.[4]
Η ίδρυση του Πανεπιστημίου του Αγίου Ανδρέα
ΕπεξεργασίαΣτην διάρκεια του Σχίσματος μιά ομάδα Αυγουστινιανών μοναχών από το Πανεπιστήμιο του Παρισιού, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ δημιούργησαν μια ισχυρή επιστημονική ομάδα στον Άγιο Ανδρέα που βρισκόταν στο Φάιφ της Σκωτίας (1410). Ο επίσκοπος του Αγίου Ανδρέα ζήτησε την άδεια από τον Βενέδικτο ΙΓ΄ για την ίδρυση Πανεπιστημίου στην πόλη του, το πέτυχε με μια σειρά από Παπικές Βούλες που ακολούθησαν (28 Αυγούστου 1413).[5] Ο Βενέδικτος ΙΓ΄ είχε φύγει από την Αβινιόν επειδή έχασε την υποστήριξη των Γάλλων και ζούσε στην Περπινιάν που βρισκόταν στα σύνορα με το Στέμμα της Αραγωνίας, οι Σκωτσέζοι ωστόσο εξακολουθούσαν να είναι πιστοί σε αυτόν. Με την χορηγεία του ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο του Σαιντ Άντριους, το Πανεπιστήμιο έφερε τα εμβλήματα του Βενέδικτου ΙΓ΄ ώστε να τον τιμήσει για την συνεισφορά του.
Διωγμοί των Εβραίων
Επεξεργασία
Με στόχο να ενισχύσει το κύρος του παπισμού του ο Βενέδικτος ΙΓ΄ ξεκίνησε την Διάσκεψη της Τορτόζα (1413) που θα εξελιχθεί σε έναν από τους σκληρότερους αντι-Εβραϊκούς διωγμούς του Μεσαίωνα.[6] Δύο χρόνια αργότερα ο Βενέδικτος ΙΓ΄ εξέδωσε μια Παπική βούλα που αποτελεί την πληρέστερη συλλογή αντί-Εβραϊκών νόμων.[7] Η Συναγωγή έκλεισε και οι Εβραίοι χρυσοχόοι δεν μπορούσαν να παράγουν ιερά κειμήλια όπως το Άγιο Ποτήριο και το Τίμιο Ξύλο.[8] Στους Εβραίους απαγόρευσαν την βιβλιοδεσία κειμένων που αναφέρονταν στον Ιησού και την Θεοτόκο.[9] Ο Πάπας Μαρτίνος Ε΄ κατήργησε αργότερα αυτή την αδικία αφού δέχτηκε μια αποστολή από την Σύνοδο που είχαν πραγματοποιήσει οι Εβραίοι στην Φορλί (1418).
Το Συμβούλιο της Κωνστάντιας
ΕπεξεργασίαΤο Συμβούλιο της Κωνστάντιας προσπάθησε να θέσει οριστικό τέρμα στο Δυτικό Σχίσμα. Ο Κρητικός αντίπαπας διεκδικητής της Πίζας Πέτρος Φιλάργης πέθανε, ο διάδοχος του διεκδικητής Μπαλτασάρε Κόσα που εξελέγη ως Αντίπαπας Ιωάννης ΚΓ΄ προσπάθησε να δραπετεύσει και εκθρονίστηκε στην διάρκεια της απουσίας του. Ο Βενέδικτος ΙΓ΄ αρνήθηκε ωστόσο μέχρι το τέλος να παραιτηθεί. Ο Σιγισμούνδος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας συγκάλεσε ένα παν-Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στην Περπινιάν, κάλεσε τον Βενέδικτο ΙΓ΄ να παραιτηθεί για να λήξει το Δυτικό Σχίσμα. Ο αυτοκράτορας συνάντησε τον Βενέδικτο ΙΓ΄ στο Παλάτι των Βασιλέων της Μαγιόρκας (20 Σεπτεμβρίου 1415), τον συνόδευαν ο Φερδινάνδος Α΄ της Αραγωνίας μαζί με εκπροσώπους όλων των υπόλοιπων βασιλείων. Ο Βενέδικτος αρνήθηκε για άλλη μια φορά να παραιτηθεί, συγκρούστηκε ακόμα και με τον αυτοκράτορα Σιγισμούνδο που αναγκάστηκε να αποχωρήσει (5 Νοεμβρίου 1415).[10] Το Συμβούλιο της Κωνστάντιας κήρυξε τον Βενέδικτο ΙΓ΄ Σχισματικό και αφορίστηκε από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (27 Ιουλίου 1417). Το επόμενο Κονκλάβιο συνεστήθη και εξελέγη διάδοχος του ο Πάπας Μαρτίνος Ε΄ (11 Νοεμβρίου 1417). Ο Βενέδικτος ΙΓ΄ που ζούσε την περίοδο 1408 - 1417 στην Περπινιάν δραπέτευσε στην Τορτόζα που βρισκόταν στο Βασίλειο της Αραγωνίας, ήταν το μοναδικό που εξακολουθούσε να τον υποστηρίζει σαν τον αληθινό πάπα. Ο βασιλιάς Αλφόνσος Ε΄ της Αραγωνίας τον ανέλαβε υπό την προστασία του και παρέμεινε εκεί τα υπόλοιπα χρόνια μέχρι τον θάνατο του (23 Μάϊου 1423).[4]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.newadvent.org/cathen/09431c.htm
- ↑ McGinn, Bernard The Varieties of Vernacular Mysticism, (Herder & Herder, 2012), σ. 561
- ↑ McBrien, Richard P., Lives of the Popes, (HarperCollins, 1997), σ. 250
- ↑ 4,0 4,1 https://www.hyperhistory.com/online_n2/civil_n2/histscript5_n2/schism1.html
- ↑ Great Britain. Commission for Visiting the Universities and Colleges of Scotland (1837). University of St. Andrews. W. Clowes and Sons. σ. 173
- ↑ https://www.jewishvirtuallibrary.org/tortosa-disputation-of
- ↑ https://www.jewishvirtuallibrary.org/papal-bulls
- ↑ https://www.jewishvirtuallibrary.org/goldsmiths-and-silversmiths
- ↑ https://www.jewishvirtuallibrary.org/books
- ↑ Cárdenas, Fabricio (2014). 66 petites histoires du Pays Catalan [66 Little Stories of Catalan Country] (in French). Perpignan: Ultima Necat
Πηγές
Επεξεργασία- "Luna, Pedro de" . The American Cyclopædia. 1879.
- Herbermann, Charles, ed. (1913). "Pedro de Luna" . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
- Chow, Gabriel. "Antipope Benedict XIII (1394–1423)". GCatholic.org. Toronto. Retrieved 6 December 2010.
- Hughes, Philip E. (1 January 1947). A History of the Church:Volume 3: The Revolt Against the Church: Aquinas to Luther. London: Continuum International Publishing Group.