Ο Αμπούλ-Φαντλ Τζαφάρ ιμπν Aχμάντ αλ-Mουταντίντ (αραβικά: أبو الفضل جعفر بن أحمد المعتضد}‎‎ (895 - Οκτωβρίου 31 τού 932), γνωστός περισσότερο με το βασιλικό του όνομα αλ-Μουκταντίρ μπι-λάχ (αραβικά: المقتدر بالله, "ισχυρός στον Θεό"[2]), ήταν ο 18ος χαλίφης των Αββασιδών από το 908 έως το 932 (295 ΕΕ - 320 ΕΕ), με εξαίρεση μια σύντομη εκτόπισή του από τον Αλ-Καχίρ το 929.

αλ-Μουκταντίρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
المقتدر (Αραβικά)
Γέννηση13  Νοεμβρίου 895
Βαγδάτη
Θάνατος1  Νοεμβρίου 932
Βαγδάτη
Αιτία θανάτουπεσών σε μάχη
Συνθήκες θανάτουθάνατος στη μάχη
ΘρησκείαΙσλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑραβικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Χαλίφης
Οικογένεια
ΣύζυγοςHurra bint Badr
Τέκνααλ-Ραντί
αλ-Μουτακί
αλ-Μουτί
Ισάκ ιμπν αλ-Μουκταντίρ
ΓονείςΑλ-Μουταντίντ και Shaghab
ΑδέλφιαΑλ-Μουκταφί
αλ-Καχίρ
Συγγενείςαλ-Καντίρ (εγγονός)
ΟικογένειαΑββασίδες
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςBattle of Baghdad
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΑββασίδης χαλίφης (908–932)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ήρθε στον θρόνο στην ηλικία των 13 ετών, ο νεότερος χαλίφης στην ιστορία των Αββασιδών, ως αποτέλεσμα των δολοπλοκιών τού παλατιού. Η ανάρρισή του σύντομα αμφισβητήθηκε από τους υποστηρικτές τού μεγαλύτερου και πιο έμπειρου Αμπνταλάχ ιμπν αλ-Μουτάζ (εξάδελφο τού πατέρα του, γιο τού 13ου χαλίφη αλ-Μουτάζ), αλλά η απόπειρα πραξικοπήματός τους τον Δεκέμβριο του 908 καταρρίφθηκε γρήγορα και αποφασιστικά. Ο Αλ-Μουκταντίρ απόλαυσε μεγαλύτερη διάρκεια εξουσίας (24 έτη) από οποιονδήποτε από τους προκατόχους του, αλλά δεν ενδιαφερόταν για τη διακυβέρνηση. Για τις υποθέσεις μεριμνούσαν οι αξιωματούχοι του, αν και η συχνή αλλαγή των βεζίριδων -14 αλλαγές του αρχηγού της κυβέρνησης καταγράφονται για την βασιλεία του- εμπόδισε την αποτελεσματικότητα της διοίκησης. Το χαρέμι των Αββασιδών -όπου η μητέρα του, Σαγκάμπ, ασκούσε πλήρη έλεγχο- ασκούσε επίσης συχνά αποφασιστική επιρροή στις υποθέσεις, και ειδικά στην προώθηση ή την απομάκρυνση των αξιωματούχων. Μετά από μια περίοδο σταθεροποίησης και αποκατάστασης από τον πατέρα του αλ-Μουταντίτ (16ο χαλίφη), και τον μεγαλύτερο ετεροθαλή αδελφό του αλ-Μουκταφί (17ο χαλίφη), η βασιλεία του αλ-Μουταντίρ σηματοδοτεί την έναρξη της ταχείας πτώσης. Το γεμάτο θησαυροφυλάκιο που είχε κληρονομήσει ο αλ-Μουκταντίρ άδειασε γρήγορα, και οι οικονομικές δυσκολίες έγιναν ένα επίμονο χαρακτηριστικό της χαλιφικής διακυβέρνησης. Η Iφρικίγια περιέπεσε στους Φατιμίδες, αν και ο αρχηγός του Mουνίς αλ-Μουζαφάρ ήταν σε θέση να αποτρέψει τις προσπάθειες των χαλιφών να κατακτήσουν την Αίγυπτο. Πιο κοντά στο Ιράκ, οι Χαμδανίδες έγιναν αυτόνομοι κύριοι της Τζαζίρα και οι Καρματιανοί εμφανίστηκαν ξανά ως μεγάλη απειλή, που κορυφώθηκε με την κατάληψη της Μέκκας το 929. Οι δυνάμεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, υπό τον Ιωάννη Κουρκούα, άρχισαν την ανάκτηση των εδαφών της, επιτιθέμενες συνεχώς στις μεταξύ τους συνοριακές περιοχές (Τουγκούρ) και την Αρμενία. Ως αποτέλεσμα, τον Φεβρουάριο του 929, μια εξέγερση του παλατιού αντικατέστησε για λίγο τον αλ-Μουκταντίρ με τον αδελφό του τον αλ-Καχίρ (ως 19ο χαλίφη). Ωστόσο το νέο καθεστώς δεν κατάφερε να εδραιωθεί, και μετά από λίγες ημέρες ο αλ-Μουκταντίρ αποκαταστάθηκε. Ο αρχηγός του, Μουνίς αλ-Μουζαφάρ, έγινε από τότε ένας εικονικός δικτάτορας. Με την πίεση των εχθρών τού Μουνίς, ο αλ-Μουκταντίρ προσπάθησε να τον ξεφορτωθεί το 932, αλλά ο Μουνίς πορεύτηκε με τα στρατεύματά του στη Βαγδάτη, και στη συνεχόμενη μάχη στις 31 Οκτωβρίου 932 ο αλ-Μουκταντίρ σκοτώθηκε.

Αργυρό ντιράμ με το όνομα τού Αββασίδη χαλίφη αλ-Μουκταντίντ (βασ: 908-932) γραμμένο. Σχεδιασμένο με βάση το μοντέλο τού νομίσματος των Ινδών σαχών.[3][4]
Η εκτέλεση του Μανσούρ αλ-Χαλάτζ με εντολή του αλ-Μουκταντίντ στις 26 Μαρτίου 922, όπως απεικονίζεται σε μια Ινδική ζωγραφική του 17ου αι.
Αργυρό ντιράμ του αλ-Μουκταντίτν (βασ. 908-932).

Οικογένεια

Επεξεργασία

Οι γιοι του αλ-Μουκταντίντ είναι:

  • αλ-Ραντί γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 909 (βασ. 908-932) από μια Ελληνίδα παλλακίδα σκλάβα με το όνομα Ζαλούμ.[5][6] Ο πατέρας του τον όρισε διάδοχο (20ό χαλίφη).
  • αλ-Μουτακί, γνωστός και ως Αμπού Ισάκ Ιμπραχίμ (21ος χαλίφης).
  • αλ-Μουτί, 23ος χαλίφης. Γεννήθηκε το 913/14 ως αλ-Φαντλ, γιος του από μια Σλάβα παλλακίδα, τη Μασαλά. [7][8]
  • Χαρούν ιμπν αλ-Mουκταντίρ, ήταν ο νεότερος γιος του από τη Zαλούμ.
  • Ισάκ ιμπν αλ-Μουκταντίρ, ένας από τους νεότερους γιους του. Απεβίωσε τον Μάρτιο του 988.
  • Ισά ιμπν αλ-Μουκταντίρ.
  • Ιμπραχίμ ιμπν αλ-Mουκταντίρ, νεότερος γιος του.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία
  • Ο Aχμάντ ιμπν Φαντλάν, Άραβος Μουσουλμάνος ταξιδιώτης που έγραψε μια αφήγηση της πρεσβείας τού αλ-Mουκταντίρ στον βασιλιά των Βουλγάρων τού Βόλγα.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 198594976. Ανακτήθηκε στις 11  Μαΐου 2020.
  2. Bowen 1928, σελ. 88.
  3. Flood, Finbarr B. (2018). Objects of Translation: Material Culture and Medieval "Hindu-Muslim" Encounter (στα Αγγλικά). Princeton University Press. σελίδες 25–26. ISBN 978-0-691-18074-8. 
  4. Walker, John (1946). «Islamic Coins With Hindu Types». The Numismatic Chronicle and Journal of the Royal Numismatic Society 6 (3/4): 121–128. ISSN 0267-7504. https://www.jstor.org/stable/42663246. 
  5. Zetterstéen 1995, σελ. 368.
  6. Özaydın 2007, σελ. 489.
  7. Zetterstéen & Bosworth 1993b, σελ. 799.
  8. Güner 2006, σελ. 401.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Al-Muqtadir στο Wikimedia Commons