Αλφρέντ Κορτό

Γαλλοελβετός πιανίστας

Ο Αλφρέντ Ντενί Κορτό (γαλλικά: Alfred-Denis Cortot‎‎· 26 Σεπτεμβρίου 1877, Νιόν – 15 Ιουνίου 1962, Λωζάνη) ήταν Γάλλος πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας, ελβετικής καταγωγής, ένας από τους διασημότερους μουσικούς στον χώρο της κλασικής μουσικής κατά τον 20ό αιώνα. Διακρίθηκε στα έργα πιάνου της ρομαντικής περιόδου, ιδίως σε εκείνα των Σοπέν, Σεν-Σανς και Σούμαν.[4]

Αλφρέντ Κορτό
Γέννηση26 Σεπτεμβρίου 1877
Νιόν, Ελβετία
Θάνατος15 Ιουνίου 1962 (84 ετών)
Λωζάνη, Ελβετία
Τόπος ταφήςCimetière de Villars
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
ΣπουδέςΚονσερβατόριο του Παρισιού
Ιδιότηταπιανίστας[1], διευθυντής ορχήστρας και μουσικός παιδαγωγός
ΣύζυγοςClothilde Bréal (1903–1939) και Renée Chaine (1947–1962)
ΤέκναJean Cortot
Όργαναπιάνο
Είδος τέχνηςκλασική μουσική
ΒραβεύσειςΤάγμα Φρανσίσκ, Ταξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής και Ταξιάρχης του Τάγματος της Οράγγης-Νασάου[2][3]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οικογένεια και σπουδές

Επεξεργασία

Ο Κορτό γεννήθηκε στη Νιόν της Ελβετίας και ήταν γιος Γάλλου πατέρα και γαλλόφωνης Ελβετίδας μητέρας. Σπούδασε στο Κονσερβατόριο του Παρισιού με δασκάλους τον Εμίλ Ντεκόμπ (μαθητή του Σοπέν) και τον Λουί Ντιεμέρ. Εκεί πήρε ένα «πρώτο βραβείο» (premier prix) το 1896. Η πρώτη φορά που έπαιξε σε γενικό κοινό ήταν με την ορχήστρα του Κολόν (Colonne) το 1897, όταν έπαιξε το Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 3 του Μπετόβεν.

Από το 1898 ως το 1901 ο Κορτό ήταν προπονητής χορωδίας και μετά βοηθός μαέστρος στο Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ. Το 1902 διεύθυνε την παρισινή πρεμιέρα της όπερας του Βάγκνερ Το Λυκόφως των Θεών. Συγκρότησε μία «εταιρεία συναυλιών» για να παρουσιάσει τα έργα Πάρσιφαλ του Βάγκνερ, Missa solemnis, του Μπετόβεν, Γερμανικό Ρέκβιεμ του Μπραμς, καθώς και νέα έργα Γάλλων συνθετών.

Σταδιοδρομία

Επεξεργασία

Το 1905 ο Κορτό δημιούργησε ένα τρίο με τους Ζακ Τιμπώ και Πάμπλο Καζάλς, που σύντομα καθιερώθηκε ως το κορυφαίο τρίο πιάνου της εποχής του. Το 1907 ο Κορτό διορίσθηκε από τον Γκαμπριέλ Φωρέ καθηγητής στο Κονσερβατόριο των Παρισίων, αντικαθιστώντας τον Ραούλ Πυνό. Δίδαξε εκεί μέχρι το 1923 και μεταξύ των μαθητών του συγκαταλέγονταν και οι Ιβόν Λεφεμπίρ, Βλάντο Περλμούτερ, Simone Plé-Caussade και Μαργκερίτ Μονό.

Το 1919 ο Κορτό ίδρυσε την Παιδαγωγική Σχολή Μουσικής στο Παρίσι. Τα μαθήματά του στη μουσική ερμηνεία εκεί ήταν θρυλικά. Ακόμα περισσότεροι ήταν οι αξιοσημείωτοι μαθητές του στη νέα αυτή σχολή-ωδείο, ανάμεσά τους οι Τζίνα Μπαχάουερ, Ελέν Μπόσκι, Ντίνο Τσιάνι, Ζαν-Μισέλ Νταμάς, Λυκ Φεραρί, Σαμσόν Φρανσουά και Ντίνου Λιπάτι.

Ως κορυφαία μουσική φυσιογνωμία, ο Κορτό ταξίδεψε για συναυλίες και σε άλλες χώρες. Το γαλλικό κράτος χρηματοδότησε δύο περιοδείες του στις ΗΠΑ και μία στη Σοβιετική Ρωσία το 1920. Στη σταδιοδρομία του διεύθυνε πολλές ορχήστρες και συχνά τον προσκαλούσαν να συνοδεύσει στο πιάνο ξένους καλλιτέχνες που επισκέπτονταν το Παρίσι. Σε μεγάλη ηλικία, όπως και ο Φραντς Λιστ, παρέδιδε master classes στο πιάνο.

Στις 21 Μαρτίου 1925 ο Κορτό πραγματοποίησε, στις ΗΠΑ, με την εταιρεία Victor Records, την πρώτη στην ιστορία ηλεκτρική ηχογράφηση κλασικής μουσικής σε δίσκο γραμμοφώνου. Τα έργα που ηχογραφήθηκαν ήταν τις Εμπρομπτού του Σοπέν και η Λιτανεία του Σούμπερτ.[5]

Η στάση του στην Κατοχή

Επεξεργασία

Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Κορτό υποστήριξε την κατοχική γαλλική κυβέρνηση: Δέχθηκε τη θέση του Haut-Commissaire («Υπάτου Επιτρόπου») για τις Τέχνες στην κυβέρνηση του Βισύ και υπηρέτησε δύο φορές (το 1941 και το 1942) ως μέλος του «Εθνικού Συμβουλίου» της.[6][7] Συμμετέσχε σε επίσημες συναυλίες στο Παρίσι κατά την Κατοχή, καθώς και στη Γερμανία[6] το 1942. Μετά το τέλος του πολέμου ο Κορτό κρίθηκε ένοχος συνεργασίας με τον εχθρό από επιτροπή της γαλλικής κυβερνήσεως και του απαγορεύθηκε να διευθύνει και να παίζει για ένα έτος.[8] Μόλις η απαγόρευση έληξε, επέστρεψε διευθύνοντας ή παίζοντας σε περισσότερες από εκατό συναυλίες ανά έτος.

Ο Κορτό απεβίωσε σε ηλικία 84 ετών από νεφρική ανεπάρκεια στη Λωζάνη της Ελβετίας.[4]

Αποτίμηση και συνεισφορά

Επεξεργασία
«Ο προσφιλέστατος εις το φιλόμουσον κοινόν παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνης κ. Αλφρέδος Κορτό... ...αφικνείται εντός της εβδομάδος δια να εμφανισθή εις τα «Ολύμπια» [Αθήνα] εις δύο ρεσιτάλ... Θα εκτελέση έργα Σοπέν, καθώς και Βιβάλδι, Σούμαν, Ντεμπυσσύ, Λιστ κ.ά.»
-Η Καθημερινή, 3 Απριλίου 1938

Ως ένας από τους περιφημότερους ερμηνευτές των Σοπέν, Σούμαν και Ντεμπυσύ, ο Κορτό δημοσίευσε έντυπες εκδόσεις των έργων τους για πιάνο, που παραμένουν αξιοσημείωτες για τη συμπερίληψη λεπτομερών σχολίων επί τεχνικών προβλημάτων και ζητημάτων ορθής αποδόσεως. Πέρα από αυτές, συνέγραψε και βιβλία διδασκαλίας, όπως το «αλφαβητάρι» του πιάνου Rational Principles of Pianoforte Technique, με πολλές ασκήσεις δακτύλων, που μεταφράσθηκε σε αρκετές γλώσσες.

Ο Κορτό υπέφερε από διαλείψεις μνήμης στις συναυλίες (ιδιαιτέρως αντιληπτές από τη δεκαετία του 1940 και μετά) και συχνά άφηνε λανθασμένες σημειώσεις. Ωστόσο, όταν βρισκόταν «σε φόρμα» έδειχνε μία τεχνική που μπορούσε να χειριστεί σχεδόν οποιοδήποτε πιανιστικό επίτευγμα. Ηχογραφούσε δίσκους μέχρι και την ηλικία των 79 ετών (1957).

Εργογραφία

Επεξεργασία
  • La musique française de piano (1930-1948)
  • Cours d’interprétation (1934)
  • Aspects de Chopin (1949)
  • Rational Principles of Pianoforte Technique
  • Γκαβοτί, Μπερνάρ (1977). Alfred Cortot (στα Γαλλικά). Παρίσι: Buchet/Chastel. ISBN 9782702016312. 
  • Μάνσαρτ, Τόμας (1994). Aspects of Cortot (στα Αγγλικά). Χέξαμ: Appian Publications & Recordings. ISBN 9781870295031. 

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 815. Ανακτήθηκε στις 3  Δεκεμβρίου 2020.
  2. www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/index/nt00435.
  3. www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.02.32/invnr/891ED.7/file/00031315.PDF.
  4. 4,0 4,1 «Alfred Cortot, Pianist, Is Dead. Soloist and Conductor, 84, Backed Vichy Regime». New York Times. 16 Ιουνίου 1962. https://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=950DE1D61F30E433A25755C1A9609C946391D6CF&legacy=true. 
  5. 40,000 Years of Music: Man in Search of Music - 144 Jacques Chailley - 1964
  6. 6,0 6,1 'Alfred Denis Cortot', The Fryderyk Chopin Institut Αρχειοθετήθηκε 2020-09-19 στο Wayback Machine., ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
  7. France: The Dark Years 1940–1944 του Julian T. Jackson, Oxford University Press, 2003
  8. Chimènes, Myriam: ‘Alfred Cortot et la politique musicale du gouvernement de Vichy’ στο La vie musicale sous Vichy, ed. Chimènes, 2001, ISBN 2 87027 864 0

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία