Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος
Ο Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος (1874 - 1956) ήταν Έλληνας αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και πολιτικός.
| Αλέξανδρος Χατζηκυριάκος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1 Ιανουαρίου 1874 Ερμούπολη |
| Θάνατος | 1956 Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός διπλωμάτης |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας |
| Οικογένεια | Οικογένεια Χατζηκυριάκου |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Αντιναύαρχος/Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό |
| Πόλεμοι/μάχες | Βαλκανικοί Πόλεμοι |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | μέλος της Βουλής των Ελλήνων Υπουργός Ναυτικών της Ελλάδας Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας πληρεξούσιος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η ζωή του
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου και καταγόταν από παλιά ναυτική οικογένεια των Ψαρών. Πατέρας του ήταν ο βιομήχανος Νικόλαος Χατζηκυριάκος και αδερφός του ο Ανδρέας Χατζηκυριάκος.[1] Ακολούθησε την οικογενειακή παράδοση και κατατάχθηκε στις τάξεις του Πολεμικού Ναυτικού. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ως κυβερνήτης τορπιλοβόλου καθώς και στην επανάσταση του 1909 ως μέλος του επαναστατικού συμβουλίου.[2][1] Έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και το 1916 με το ξέσπασμα του κινήματος της Εθνικής Αμύνης τάχθηκε με το πλευρό του Ελευθερίου Βενιζέλου.[1] Μετά την επικράτηση του τελευταίου ανέλαβε πλοίαρχος του θωρηκτού "Αβέρωφ".[2] Διετέλεσε μέλος της επαναστατικής επιτροπής του κινήματος 11ης Σεπτεμβρίου 1922 και στη συνέχεια εξελέγη πληρεξούσιος Αθηνών στην Δ' Συντακτική Συνέλευση.[1] Από τη θέση του μέλους της επαναστατικής επιτροπής διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην τελική απόφαση της Δίκης των έξι. Διετέλεσε επίσης αρχηγός του Στόλου (1922 - 1923) και αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του υποναυάρχου.[3]
Στην κυβέρνηση Παπαναστασίου ανέλαβε το υπουργείο Ναυτικών. Βενιζελογενής αξιωματικός εντούτοις διαφώνησε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, όταν εκείνος υπέγραψε τη Συνθήκη της Λωζάννης[4]. Τον Ιούνιο του 1925 μαζί με τον στρατηγό Θεόδωρο Πάγκαλο ανέτρεψαν την κυβέρνηση Ανδρέα Μιχαλακόπουλου εγκαθιδρύοντας δικτατορία και αναλαμβάνοντας παράλληλα το υπουργείο ναυτικών.[2] Τον Ιανουάριο του 1926, ύστερα από διαφωνία με τον Πάγκαλο επειδή κήρυξε τη δικτατορία[5], παραιτήθηκε από το υπουργικό αξίωμα δημιουργώντας σοβαρό εσωτερικό πρόβλημα στην δικτατορία Παγκάλου.[2] Στην κυβέρνηση του Θεόδωρου Πάγκαλου συμμετείχε προσωρινώς ως Υπουργός Εξωτερικών.[6] Οι Άγγλοι διπλωμάτες σε αναφορές τους προς τους προϊσταμένους τους σχολίαζαν για την περίοδο άσκησης των καθηκόντων του Χατζηκυριάκου στο Υπουργείο Εξωτερικών: «Όσο ικανός κι αν είναι, ο τελευταίος, ως αρχηγός του ναυτικού, άλλο τόσο είναι ελάχιστα προετοιμασμένος, τόσο λόγω εκπαίδευσης, όσο και ιδιοσυγκρασίας, για την αντιμετώπιση διπλωματικών ζητημάτων». Κι αφού επισημαίνεται η απογύμνωση των κεντρικών υπηρεσιών του Υπουργείου Εξωτερικών από τα πιο ικανά στελέχη, συνεχίζουν για τον Χατζηκυριάκο, «... οι εντολές του μυρίζουν περισσότερο κατάστρωμα και λιγότερο διπλωματική εθιμοτυπία...»[7] Το 1932 διορίστηκε υπουργός επί των ναυτικών στην κυβέρνηση Τσαλδάρη, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1935 με μια μικρή διακοπή λίγων μηνών. Μετά το τέλος της θητείας του αποσύρθηκε από την πολιτική και ιδιώτευσε. Η τελευταία του θητεία συνέπεσε με το πραξικόπημα του 1935 και είχε ως συνέπεια να μειωθεί το κύρος[8] του λόγω της πλήρους του αποτυχίας ελέγχου του ναυτικού. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που αποχώρησε από την πολιτική.[8]
Απεβίωσε στην Αθήνα το 1958. Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Γκίκα και γιος του ήταν ο ζωγράφος και ακαδημαϊκός Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας. Ανιψιός του ήταν ο Μιχαήλ Χατζηκωνσταντής.
Πηγές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εγκυκλοπαίδεια Παπυρος Λαρους Μπριταννικα, Αθήνα, τόμος 61, σελίδα 13 - 14
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εγκυκλοπαίδεια Δομή, εκδοτικός οργανισμός Τεγόπουλου - Μανιατέα, Αθήνα, τόμος 35, σελ. 171
- ↑ Σπύρος Μαρκέτος, Πώς φίλησα τον Μουσολίνι! Τα πρώτα βήματα του ελληνικού φασισμού, τομ.Ι, εκδ.Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2006, σελ.70,161
- ↑ Σπύρος Μαρκέτος, Πώς φίλησα τον Μουσολίνι! Τα πρώτα βήματα του ελληνικού φασισμού, τομ.Ι, εκδ.Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2006, σελ.232
- ↑ Αντώνης Μακρυδημήτρης, Οι υπουργοί των εξωτερικών της Ελλάδας 1829-2000, εκδ.Καστανιώτης, Αθήνα, 2000, σελ.85
- ↑ Σπύρος Μαρκέτος, Πώς φίλησα τον Μουσολίνι! Τα πρώτα βήματα του ελληνικού φασισμού, τομ.Ι, εκδ.Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2006, σελ.224,υποσ.52
- ↑ 8,0 8,1 Βερέμης Θάνος, Ο στρατός στην ελληνική πολιτική, εκδόσεις Κούριερ, Αθήνα 2000, σελ.214