Ύψωνας
Συντεταγμένες: 34°41′27.834″N 32°57′18.475″E / 34.69106500°N 32.95513194°E
Ο Ύψωνας είναι δήμος της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο. Αποτελεί ένα από τους έξι δήμους της μείζονος Λεμεσού.[10]
| Ύψωνας | ||
|---|---|---|
| Δήμος της Κυπριακής Δημοκρατίας | ||
 Το δημοτικό μέγαρο Δήμου Ύψωνα. | ||
 Η τοποθεσία του Ύψωνα στην Επαρχία Λεμεσού. | ||
  Ύψωνας | ||
| ||
| Χώρα | Κύπρος[1][2] | |
| Διοικητική μονάδα | Επαρχία Λεμεσού[1][2] | |
| Διοίκηση | ||
| • Σώμα | Δημοτικό Συμβούλιο Ύψωνα[3] | |
| • Δήμαρχος Ύψωνα | Παντελής Ευτυχίου Γεωργίου (από 2017)[3] | |
| • Μέλος του/της | Ένωση Δήμων Κύπρου[4] | |
| Έκταση | 32,6644 km²[5][6] | |
| Υψόμετρο | 90 μέτρα[7] | |
| Πληθυσμός | 11.117 (2011)[8][9] | |
| Γ.Κ. | 5021[2][1] | |
| Τ.Κ. | 4180 - 4194 | |
| Ζώνη ώρας | UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα) | |
| Ιστοσελίδα | Επίσημος ιστότοπος | |
| δεδομένα | ||
Τοποθεσία
ΕπεξεργασίαΟ Ύψωνας στα συνορεύει με τον Δήμο Κάτω Πολεμιδιών, βορειοανατολικά με την Παλώδια και την Παραμύθα, βορειοδυτικά με την Άλασσα, δυτικά με το Κολόσσι, την Ερήμη και το Καντού και στα νότια με το Τραχώνι και το Τσερκέζ Τσιφλίκ. Το νότιο μέρος της διοικητικής του έκτασης υπάγεται στη Βρετανική Βάση Ακρωτηρίου.[10]
Γεωμορφολογία
ΕπεξεργασίαΟ Ύψωνας βρίσκεται κτισμένος σε μέσο υψόμετρο 90 μέτρων. Το τοπίο του χωριού έχει μια κλίση από τα βόρεια προς τα νότια. Το υψόμετρο από τα 476 μέτρα που έχει στα βόρεια σύνορα του μειώνεται στα 90 μέτρα στον οικισμό και στα 20 μέτρα στα νότια σύνορα του.[10]
Ονομασία
ΕπεξεργασίαΔεν υπάρχουν ιστορικά τεκμήρια σχετικά με την προέλευση της ονομασίας του Ύψωνα. Μια πιθανή υπόθεση αναφέρει ότι η ονομασία προέρχεται από τη γυψόπετρα που υπήρχε στην περιοχή από τα βυζαντινά χρόνια. Η εξαγωγή γύψου συνεχίστηκε μέχρι τα νεότερα χρόνια.[10]
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣτην περιοχή του Ύψωνα έχουν ανευρεθεί αρχαία κατάλοιπα, αλλά όχι αρχαία πόλη. Πιθανόν να πρόκειται για αγροτικούς οικισμούς.[10]
Υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι ο Ύψωνας δημιουργήθηκε κατά τα νεώτερα χρόνια από κατοίκους άλλων χωριών, κυρίως της Λόφου, που είχαν κτήματα στην περιοχή. Ωστόσο, αυτή η άποψη δεν ευσταθεί αφού ο Ύψωνας υπήρχε από τα μεσαιωνικά χρόνια.[11] Σύμφωνα με τον Λουί ντε Μας Λατρί, ο Ύψωνας, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας (1192-1489 μ.χ.), άνηκε στον βασιλιά της Κύπρου. Το 1426 πιθανόν το χωριό να καταστράφηκε από επίθεση των Μαμελούκων της Αιγύπτου. Ωστόσο, είναι πιθανόν να καταστράφηκε το 1570 από την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο.[10]
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο Ύψωνας αποτελούσε τσιφλίκι Τούρκων αγάδων. Το 1910, επί Αγγλοκρατίας, ο Ύψωνας μετετράπη σε χωριό.[10]
Τη δεκαετία του 1950, σταδιακά εγκαταστάθηκαν στον Ύψωνα οι κάτοικοι του χωριού Λόφου, επειδή κάποιες εποχές του χρόνου μετακινούνταν στην περιοχή για να καλλιεργήσουν ή να θερίσουν τα χωράφια που είχαν εκεί. Στον Ύψωνα εγκαταστάθηκαν και κάτοικοι άλλων γειτονικών χωριών.[11][12][13]
Τις επόμενες δεκαετίες το χωριό γνώρισε μεγάλη πληθυσμιακή αύξηση γεγονός που οδήγησε στην μετεξέλιξη της κοινότητας σε δήμο από το 2012.[10] Η απόφαση πάρθηκε στις 3 Ιουλίου 2011 μέσω δημοψηφίσματος.[10][14]
Πληθυσμός
ΕπεξεργασίαΣύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του Ύψωνα είχε τεράστια αύξηση στην πορεία των δεκαετιών. Από ένα μικρό οικισμό των τριών κατοίκων το 1881, εξελίχθηκε σε ένα δήμο με περισσότερους από 10 χιλιάδες κατοίκους. Οι λόγοι που οδήγησαν στην αύξηση του πληθυσμού είναι η μικρή απόσταση του από τη Λεμεσό, η καλή οδική σύνδεση, οι προσοδοφόρες γεωργικές εκτάσεις, η συνεχής οικιστική ανάπτυξη και η μετακίνηση των κατοίκων του χωριού Λόφου σε αυτόν.[10]
| Ιστορικό απογραφών | Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Στην απογραφή του 1973 ο Ύψωνας είχε απογραφεί μαζί με άλλες περιοχές ως περιοχή προαστίων Λεμεσού. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Δήμαρχοι
ΕπεξεργασίαΔήμαρχοι Ύψωνα διετέλεσαν οι:[31]
- Άριστος Αριστείδου (2012-2016)
- Παντελής Ευτυχίου Γεωργίου (2017- )
Αδελφοποιήσεις
ΕπεξεργασίαΟ Δήμος Ύψωνα είναι αδελφοποιημένος με τον Δήμο Τρικκαίων. Η αδελφοποίηση έγινε στις 4 Ιουνίου 2018.[32][33]
Αθλητικά σωματεία
ΕπεξεργασίαΑθλητικά σωματεία της περιοχής είναι η Ένωση Νέων Ύψωνα - Διγενής Ύψωνα και η Αθλητική Ποδοσφαιρική Ένωση Ύψωνα (ΑΠΕΫ).[34]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Δημοτικό Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2018.
- ↑ «Δήμοι». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2018.
- ↑ 5,0 5,1 «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 6,0 6,1 «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 7,0 7,1 «Γενικά». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2017.
- ↑ 8,0 8,1 «Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 9,0 9,1 «Census of population 2011». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 «Επαρχία Λεμεσού – Ένωση Δήμων Κύπρου». ucm.org.cy. Ένωση Δήμων Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2018.
- ↑ 11,0 11,1 «Ιστορική Αναδρομή». Δήμος Ύψωνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-02. https://archive.today/20180702012250/http://ipsonas.org/o-dimos-mas/istoriki-anadromi/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-02.
- ↑ «Ιστορία». www.lofou.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2018.
- ↑ «Ο αποικισμός του ¨'Υψωνᨻ. www.salofou.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
- ↑ «Ανακήρυξη κοινοτήτων σε δήμους». www.sigmalive.com. 4 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2018.
- ↑ Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
- ↑ 16,0 16,1 «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 13.
- ↑ «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
- ↑ «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
- ↑ «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
- ↑ «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
- ↑ «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
- ↑ «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
- ↑ «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 16.
- ↑ «Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Census of households, 1976». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Απογραφή πληθυσμού 1992». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Census of population 1992». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 59.
- ↑ «Census of population 2001». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 59.
- ↑ «Διατελέσαντες Δήμαρχοι κατά το έτος 1986 μέχρι σήμερα – Ένωση Δήμων Κύπρου». ucm.org.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2018.
- ↑ «Τελετή αδελφοποίησης με τον Δήμο Τρικκαίων». Δήμος Ύψωνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-02. https://archive.today/20180702014017/http://ipsonas.org/teleti-adelfopoiisis-me-ton-dimo-trikkaion-deftera-04-06-18/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-02.
- ↑ ««Αδέλφια» και στην πράξη οι Δήμοι Τρικκαίων και Υψωνα Κύπρου». Δήμος Τρικκαίων. 2018-06-05. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-02. https://archive.today/20180702014230/https://trikalacity.gr/adelfia-kai-stin-praxi-oi-dimoi-trikkaion-kai-ypsona-kyproy/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-02.
- ↑ «Οργανωμένα Σύνολα». Δήμος Ύψωνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-02. https://archive.today/20180702013413/http://ipsonas.org/o-dimos-mas/organomena-synola/#1506952239109-357d429e-3913. Ανακτήθηκε στις 2018-07-02.
Πηγές
Επεξεργασία- «Επαρχία Λεμεσού – Ένωση Δήμων Κύπρου». ucm.org.cy. Ένωση Δήμων Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2018.
- «Ιστορική Αναδρομή». Δήμος Ύψωνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-02. https://archive.today/20180702012250/http://ipsonas.org/o-dimos-mas/istoriki-anadromi/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-02.
- «Ύψωνας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-02. https://archive.today/20180702003742/https://dev-cyprus.terrabook.com/el/cyprus/page/ipsonas/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-02.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων. σελ. 47-48. ISBN 9963-566-67-7.