Έλληνες της Βουλγαρίας
Οι Έλληνες της Βουλγαρίας (βουλγαρικά: гърци, Gǎrci) αποτελούν την τέταρτη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα στη Βουλγαρία. Ο πληθυσμός τους ανέρχεται στα 3.935 άτομα σύμφωνα με την απογραφή του 2011,[4] συμπεριλαμβανομένων των Σαρακατσάνων, των οποίων η βουλγαρική κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την ελληνική καταγωγή, απογράφοντάς τους ξεχωριστά. Υπολογίζονται σε περίπου 25.000 από ελληνικές οργανώσεις[1] και περίπου 28.500 από το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.[2] Οι τελευταίοι αριθμοί περιλαμβάνουν την κοινότητα των Σαρακατσάνων, τους απογόνους των Ελλήνων μεταναστών και άλλων Ελλήνων πολιτών που ζουν στη Βουλγαρία ως φοιτητές, επιχειρηματίες και άλλα.
| Συνολικός πληθυσμός | |
|---|---|
| 3.935 (Βουλγαρική απογραφή 2011) ~25.000[1] - ~28.500[2] (Ελληνικές εκτιμήσεις) | |
| Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
| Σόφια, Φιλιππούπολη, Βάρνα, Πύργος, Σωζόπολη[3] | |
| Γλώσσες | |
| Ελληνικά (Σαρακατσάνικη διάλεκτος), Βουλγαρικά | |
| Θρησκεία | |
| Ορθόδοξη Εκκλησία |
Σήμερα οι Έλληνες ζουν κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας όπως η Σόφια και η Φιλιππούπολη, στην παράκτια ζώνη σε πόλεις όπως η Βάρνα, ο Πύργος και η Σωζόπολη[3] αλλά και σε συμπαγείς πληθυσμιακούς αριθμούς στο Σλίβεν και το Κότελ.
Ιστορία
Επεξεργασία_1892.JPG)
Ιστορικά, η παρουσία Ελληνικού πληθυσμού στη σημερινή Βουλγαρία χρονολογείται στον 7ο αιώνα π.Χ., όταν οι Μιλήσιοι και οι Δωριείς ίδρυσαν Ελληνικές αποικίες στη (βουλγαρική) ακτή του Εύξεινου Πόντου, συχνά στην περιοχή των παλαιότερων Θρακικών οικισμών.[5] Οι θαλάσσιες πόλεις όπως η Μεσημβρία (σημερινή Νεσέμπαρ), η Απολλωνία (σημερινή Σωζόπολη), η Αγχίαλος (σημερινή Πομόριε) και ο Οδησσός (σημερινή Βάρνα) έλεγχαν τις εμπορικές οδούς στο δυτικό τμήμα του Εύξεινου Πόντου και συχνά διεξήγαν πολέμους μεταξύ τους.[5]
Πριν από τις αρχές του 20ου αιώνα, υπήρχε μια μικρή Ελληνική κοινότητα στη νοτιοανατολική Βουλγαρία, που ζούσε σε μεγάλο βαθμό μεταξύ της Βάρνας στα βόρεια, του Τοπόλοφγκραντ στα δυτικά και του Εύξεινου Πόντου στα ανατολικά, με έναν διασκορπισμένο αγροτικό πληθυσμό στις εσωτερικές περιοχές του Στράντζα και τα βουνά Σακάρ.[1] Σύμφωνα με εθνογραφικούς χάρτες υπήρχαν περίπου 10 αποκλειστικά Ελληνόφωνα χωριά στη Βουλγαρία αλλά όχι Ελληνικής καταγωγής όπως μας λένε οι Βούλγαροι εθνογράφοι από τη μεριά τους (δείτε: Γραικομάνοι).[6] Ελληνικές κοινότητες υπήρχαν επίσης στη Φιλιππούπολη, στη Σόφια, στο Ασένοβγκραντ, στο Χάσκοβο αλλά ακόμη και στο Ρούσε. Το 1900, ο Ελληνικός πληθυσμός της Βουλγαρίας ανερχόταν στους 33.650 κατοίκους[7] ή σε 70.887 κατοίκους (Bulgaria, R. J. Crampton, 2007, p.424).
Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας-Βουλγαρίας όπως επέβαλε η συνθήκη του Νεϊγύ, μεγάλο ποσοστό του Ελληνόφωνου πληθυσμού της Βουλγαρίας αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στην Ελλάδα και αντικαταστάθηκε από Βούλγαρους της δυτικής Θράκης και της Μακεδονίας.[8] Μεταξύ των εξαιρέσεων υπήρξαν μερικοί Σαρακατσάνοι, που εκτιμήθηκαν σε 4.107 άτομα το 2006. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, υπάρχουν μερικά Ελληνόφωνα χωριά στη Βουλγαρία μέχρι και σήμερα, αλλά πολλοί Σλάβοι εθνογράφοι υποστηρίζουν ότι είναι Βουλγαρικής καταγωγής και για αυτό δεν υπολογίζονται στις επίσημες απογραφές.[6]
Αφού ξέσπασε η ελληνική κρίση χρέους πολλές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν μετακινηθεί μόνιμα στη Βουλγαρία λόγω των ευνοϊκών φορολογικών συνθηκών που επικρατούν εκεί. Επίσης λόγω του χαμηλότερου κόστους διαβίωσης έχει παρατηρηθεί ένας αριθμός Ελλήνων συνταξιούχων που έχει μετακομίσει μόνιμα στη Βουλγαρία. [9]
Δεδομένα απογραφών
Επεξεργασία| Έτος | Ελληνικός πληθυσμός[10] | Συνολικό ποσοστό |
|---|---|---|
| 1881/1884 | 65.756 | 2,2% |
| 1887 | 58.326 | 1,85% |
| 1892 | 58.518 | 1,77% |
| 1900 | 70.887 | 1,89% |
| 1905 | 69.761 | 1,73% |
| 1910 | 50.886 | 1,17% |
| 1920 | 46.759 | 0,96% |
| 1926 | 10.564 | 0,19% |
| 1934 | 9.601 | 0,16% |
| 1956 | 7.437 | 0,10% |
| 1965 | 8.241 | 0,10% |
| 1992 | 4.930 | 0,06% |
| 2001 | 3.219 | 0,04% |
| 2011 | 1.356 | 0,02% |
Προσωπικότητες
Επεξεργασία- Μανασσής Ηλιάδης (1730 - 1805), λόγιος
- Αναστάσιος Πολυζωίδης (1802 - 1873), πολιτικός
- Πέτρος Ζάνος (1817 - 1884), πολιτικός και λόγιος
- Αναστάσιος Χρηστομάνος (1841 - 1906), χημικός
- Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867 - 1911), θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος και ποιητής
- Δημήτριος Μαργαρόπουλος (1869 - 1950), εκπαιδευτικός, ιατρός και Μακεδονομάχος
- Κωνσταντίνος Τσώπρος (1885 - 1966), δικηγόρος, συγγραφέας και διερμηνέας
- Πέτρος Σπανδωνίδης (1890 - 1964), Έλληνας φιλόλογος, κριτικός λογοτεχνίας και δοκιμιογράφος
- Αθανάσιος Μαυρίδης (1910 - 1989), δικηγόρος και πολιτικός
- Δημήτριος Καλαμβακίδης (19ος αι.) λόγιος, εκπαιδευτικός και συγγραφέας
- Αναστάσιος Παλλατίδης (1788 - 1848), ιατρός και πολιτικός
- Μητροπολίτης Σόφιας Ιωακείμ (; - 1845)
- Γάιος Λαζάρου (1876 - 1950), εκπαιδευτικός
- Βασίλειος Θεοφάνους (1895 - 1984), συνθέτης και μαέστρος
- Νατάλης Εμμανουήλ Πέτροβιτς (1899 - 1971), λαογράφος και ιστορικός
- Κώστας Ντίνος (Κωνσταντίνος Καλουπτσής) (1908 - 2007), ηθοποιός
- Ιωάννης Μπελεβεσλής, Μακεδονομάχος
- Πέτρος Περίγγος, Μακεδονομάχος
- Ιωάννης Ραφτόπουλος, Μακεδονομάχος
- Θεοδόσιος Γιάντσιος, Μακεδονομάχος Οπλαρχηγός
- Δημήτριος Σμηλιάντης, Μακεδονομάχος
- Παντελής Κυριακού, Μακεδονομάχος
- Άγγελος Πασχάλης, Μακεδονομάχος
- Δαβίδ Βακουφτσής, Μακεδονομάχος
- Πέτρος Μπογορίτσης, Μακεδονομάχος
- Ηλίας Μπογορίτσης, Μακεδονομάχος
- Κωνσταντίνος Λογοθέτης, λόγιος
- Νικόλαος Λογοθέτης, λόγιος
- Αντώνιος Κομιζόπουλος, έμπορος και το 4ο μέλος της Φιλικής Εταιρίας
- Απόστολος Νικολαΐδης (1896 - 1980), αθλητής και θρύλος του Παναθηναϊκού
- Διονύσης Σαββόπουλος (1944), συνθέτης, ερμηνευτής και τραγουδοποιός
- Χρίστος Τσιγγιρίδης (1877 - 1947), ηλεκτρολόγος και τεχνολογικός πρωτοπόρος
- Αναστάσιος Γεωργιάδης Λευκίας (1773 - 1853), ιατρός, λόγιος, ευεργέτης
- Γεώργιος Κλεόβουλος (1785 - 1828), μελετητής και εκπαιδευτικός
- Κοσμάς Μυρτίλος Αποστολίδης, Έλληνας ιστορικός και φιλόλογος
- Αδάμ Κέλκος, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Θεόδωρος Αθανάσιου, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Αδελφοί Παπανίκογλου, αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Γεώργιος Τσελίκας (1896 - 1981), πολιτικός, δικηγόρος και μεταφραστής
- Άγγελος Ποιμενίδης (1904 - 1968), λογοτέχνης και δάσκαλος
- Στέργιος Αναστασιάδης (1906 - 1949), πολιτικός
- Χαρίκλεια Φωτίου (1918 - 1984), καλλιτέχνιδα και εκπαιδευτικός
- Απόστολος Παπαποστόλου (1863 - 1920), ιερέας και δημοδιδάσκαλος
- Χρήστος Σιανίδης (1911 - 1994), Έλληνας δικηγόρος και πολιτικός
- Γκαίτε Τζοβαρόπουλος (1882 - 1949), Μακεδονομάχος πράκτορας, εκπαιδευτικός και πολιτικός
- Δημήτριος Γεωργιάδης, Μακεδονομάχος
Μεγάλο Μπογιαλίκι
Επεξεργασία- Παπανίκανδρος Παπαϊωάννου, αρχιμανδρίτης και Μακεδονομάχος πράκτορας
Ευσταθοχώρι
Επεξεργασία- Στέργιος Σταυρίδης (1914 - 1999), αντιστασιακός, έφεδρος λοχίας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
- Βλάσιος Σκορδέλης (1835 - 1898), πεζογράφος και εκπαιδευτικός
- Χρήστος Τσούντας (1857 - 1913), αρχαιολόγος
- Απόστολος Δοξιάδης (1873 - 1942), ιατρός και πολιτικός
- Κωνσταντίνος Δοξιάδης (1913 - 1975), αρχιτέκτονας
- Φίλιππος Νίκογλου (1871 - 1953), Έλληνας γιατρός
- Στέφανος Νίκογλου, δικηγόρος και διεθνολόγος
- Νικόλαος Λούσης (1840 - 1882), επίσκοπος Κίτρους
- Νικόλαος Νικολαΐδης (1891 - 1967), αρχιτέκτονας
- Γεώργιος Τζηρίδης (1889 - 1975), γιατρός και πολιτικός
- Κωνσταντίνος Δημητριάδης (1881 - 1943), γλύπτης, ακαδημαϊκός και ολυμπιονίκης
- Ανδρέας Μακούλης (1881 - 1907), Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
- Γιώργος Γουναρόπουλος (1890 - 1977), ζωγράφος
- Νικόλαος Γουναρόπουλος, λόγιος και μουσικός
- Βασίλειος Γουναρόπουλος, μουσικός
- Ιωάννης ΙΒ΄, Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
- Δημήτριος Βάρης, οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, επικεφαλής της επανάστασης στη Σωζόπολη
- Ιωάννης Κωνσταντινίδης, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και μέλος της Φιλικής Εταιρίας
- Κωνσταντίνος Παναγιώτου, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και μέλος της Φιλικής Εταιρίας
- Μητροπολίτης Σωζοπόλεως Παΐσιος Πρικαίος, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και εθνομάρτυρας
- Αριστείδης Χρυσοβέργης, στρατιωτικός της Ελληνικής Λεγεώνας
- Γεώργιος Μέγας (1893 - 1976), λαογράφος και ακαδημαϊκός
- Κυριάκος Κουμπάρης, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Σταμάτης Κουμπάρης, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Αλέξανδρος Κουμπάρης, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Αναγνώστης Αυξεντιάδης, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Αναστάσιος Κομνηνός, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Παστιάς Γιατσόπουλος (1897 - 1979), πολιτικός
- Ιερεμίας Β΄ Τρανός, Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
- Μιχαήλ Γ΄, Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
- Δημήτριος Κώνστας, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Αδελφοί Παλαιολόγοι, αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Αδελφοί Νέστωρ, αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Γεώργιος Σγουρός, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Αρκάδιος Δημητρακόπουλος (1824 - 1908), μεγαλέμπορος
- Κώστας Βάρναλης (1884 - 1974), ποιητής
- Ανέστης Λογοθέτης (1921 - 1994), συνθέτης
- Θεοδόσιος Γεωργιάδης (1878 - 1962), μουσικοδιδάσκαλος, πρωτοψάλτης, θεολόγος, αγιογράφος, λόγιος και ιδρυτής βυζαντινών χορωδιών
Περιοχές Σαρακατσάνων
Επεξεργασία- Γιώτα Γρίβα, τραγουδίστρια
- Μαρία Μπέλου, πολιτικός και βουλευτής στο βουλγαρικό Κοινοβούλιο
Υπόλοιπη Βουλγαρία
Επεξεργασία- Κλεονίκη Ασπριώτη (1870 - 1938), ζωγράφος
- Φίλιππος Παπαδόπουλος (1852 - 1918), θεολόγος και πανεπιστημιακός
- Ιωάννης Ελευθερίου, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
- Παρασκευάς Νικολάου, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
Άλλοι
Επεξεργασία- Βίκυ Αλμαζίδου (1956), τραγουδίστρια τζαζ
- Θωμάς Λαφτσής (1958), Αποσυρθείς ποδοσφαιριστής και επιχειρηματίας
- Γιώργος Μανθάτης (1997), ποδοσφαιριστής
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 Чернев, Черньо (11 Μαΐου 2002). "Οι Έλληνες στη Βουλγαρία" (Speech) (στα Βουλγαρικά). Μπουργκάς. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2007.
- ↑ 2,0 2,1 «Διμερείς σχέσεις Ελλάδας - Βουλγαρίας». Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2012.
- ↑ 3,0 3,1 (Βουλγάρικα) Η εθνοτική καταγωγή του πληθυσμού στη Βουλγαρία Αρχειοθετήθηκε 2018-07-15 στο Wayback Machine.
- ↑ censusresults.nsi.bg https://censusresults.nsi.bg/Census/Reports/2/2/R7.aspx. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2020. Missing or empty
|title=(βοήθεια) - ↑ 5,0 5,1 «Траките» (στα Βουλγαρικά). България Травъл. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2007.
- ↑ 6,0 6,1 Ангелов, Анастас. «За кипренските "гърци"». Кипра — следи от миналото (στα Bulgarian). Литернет. ISBN 0-471-34655-1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2007.
- ↑ «Етнически малцинствени общности» (στα Bulgarian). Национален съвет за сътрудничество по етническите и демографските въпроси. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2007.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2007. σελ.4
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2019.
- ↑ Bulgaria, R. J. Crampton, 2007, σελ.424