Άγιος Προκόπιος Κέρκυρας

Ο Άγιος Προκόπιος είναι παραδοσιακός οικισμός και κοινότητα της Κέρκυρας από το 1936 μέχρι το 1995, οπότε μαζί με τις Κοινότητες Γαστούρι και Κυνοπιάστες αποτέλεσαν το Δήμο Αχιλλείων. Από το 2011 υπάγεται στον Καλλικρατικό Δήμο Κέρκυρας. Το 1936 μετονομάσθηκε από "Ψωραροί" σε "Άγιος Προκόπιος". Στις ιστορικές πηγές πρώτο συναντάται το 1381 ως βαρονία ή φέουδο Psorarci, ενώ από το 1497 εμφανίζεται ως 'χωρίον των Ψωραραίων'. Απέχει από την πόλη της Κέρκυρας 8,8 χλμ..

Άγιος Προκόπιος
Άγιος Προκόπιος Άγιος Προκόπιος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Δήμος	Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων
Γεωγραφία
Νομός	Κέρκυρας
Υψόμετρο	130
Πληθυσμός
Μόνιμος	413
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Ψωραροί

Διοικητικά

Διοικητικά ανήκε πάντοτε στην περιοχή της Μέσης, μια και βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του νησιού. Η τοπική διοίκηση ασκούνταν από κατοίκους του χωριού, που αποκαλούνταν γέροντες ή προεστοί. Με τη δημιουργία των πρώτων Δήμων (1866) αποτέλεσε ομώνυμο οικισμό του Δήμου Αστυγειτόνων, που μετέπειτα (1869) συγχωνεύθηκε στο Δήμο Μεσοχωριτών. Με Βασιλικό Διάταγμα της 5ης Μαρτίου 1919 ιδρύθηκε η Κοινότης Ψωραρών.
Στο χωριό υφίστανται τρεις ναοί αφιερωμένοι στους Άγιος Βασίλειο, Άγιο Προκόπιο και στην Αγία Τριάδα. Εκκλησιαστικά υπάγεται στην Αρχιερατική Περιφέρεια Συναράδων της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας.

Έθιμα

Όπως όλα τα χωριά της Κέρκυρας, κι ειδικά της περιοχής της Μέσης, τηρεί τα πατροπαράδοτα έθιμα μέχρι σήμερα. Πέρα από τις θρησκευτικές εκδηλώσεις της Μεγάλης Εβδομάδας, τη δεύτερη ημέρα της διακαινήσιμου εβδομάδας (Νια Δευτέρα) λιτανεύεται η αμφιπρόσωπη εικόνα της Παναγίας (Madre della Consolazione) και της Αναστάσεως του Κυρίου. Η λιτάνευση αυτή μαρτυρείται ήδη από το 1671.

Την Κυριακή των Αγίων Πάντων γίνεται πανηγύρι δίπλα στον φερώνυμο Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος και των Αγίων Πάντων. Λίγες εβδομάδες αργότερα πραγματοποιείται ένα από τα παλαιότερα και πλέον ονομαστά πανηγύρια του νησιού, προς τιμήν της εορτής του Αγίου Προκοπίου (8 Ιουλίου).

Σύλλογοι

Κατά καιρούς λειτούργησαν στο χωριό διάφορα σωματεία με πολιτιστικό ή αγροτικό χαρακτήρα (Ωδικός Σύλλογος από το 1925, Λαϊκή Τράπεζα από το 1926, Σύλλογος Αγροτοπαίδων από το 1950, κ.ά.).

Σήμερα, στους κόλπους του Πολιτιστικού Συλλόγου (1980) λειτουργεί μικτή χορωδία και φωτογραφική ομάδα, ενώ κατά καιρούς διοργανώνονται ποικίλες εκδηλώσεις (θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις, κ.ά.) από μέλη του Συλλόγου ή από φιλοξενούμενα συγκροτήματα.

Το blog του Πολιτιστικού Συλλόγου: http://www.agiosprokopios.blogspot.com/

Αρχιτεκτονική

Το χωριό έχει κηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός από το 1978. Οικιστικά, αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της ντόπιας αρχιτεκτονικής, καθώς απαρτίζεται από οικιστικά σύνολα (γειτονιές), που φέρουν αμιγή παραδοσιακά στοιχεία. Απαρτίζεται από τις γειτονιές: Καρδάτικα, Μαμαλάτικα και Κάτω Γειτονιά. Για αρκετές κατοικίες, που διατηρούνται μέχρι σήμερα, σώζονται μαρτυρίες ήδη από το 16ο αι..

Οι ναοί

• Ένα από τα παλαιότερα κτίσματα είναι ο ναός του Αγίου Βασιλείου, ο οποίος υπήρχε ήδη στις αρχές του 16ου αι. (1511). Οι αγιογραφίες είναι δείγματα της εγχώριας λαϊκής παραγωγής.
• Ο Ιερος ναός του Αγίου Προκοπίου μνημονεύεται στις πηγές ήδη από τις αρχές του 16ου αι . Περί τα τέλη του 19ου αι. καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά. Στα θεμέλια του μικρού αυτού ναού κτίστηκε μεγαλύτερος ναός και ανηγέρθη πυργωτό κωδονοστάσιο, του οποίου οι εργασίες περατώθηκαν το 1937.
• Ο ναός της Αγίας και Ζωαρχικής Τριάδος εγκαινιάστηκε το έτος 1745. Φέρει αντιπροσωπευτικά δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής των ναών του νησιού. Το τέμπλο -από πέτρα και γύψο- διατρέχεται από την «άμπελο» και κοσμείται από αγιογραφίες ονομαστών αγιογράφων της εποχής τους, όπως του ιερέα Θεοδώρου Αγγελάτου και του ιερομόναχου Δανιήλ Κόκλα. Πέρα από τις φορητές εικόνες σώζονται τοιχογραφίες των μέσων του 18ου αι. (δεξιά μονή Αγίας Τριάδας, ποδιές δεσποτικών).

Σημαντικό στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος του χωριού είναι η ελιά τ’ Άη Προκοπιού, που είναι μάλλον η γηραιότερη και μεγαλύτερη σε μέγεθος ελιά του νησιού. Η ελιά αυτή βρίσκεται νοτιοανατολικά του λόφου του Αγίου Προκοπίου, μέσα στο χωριό.

~ Ιστορικά στοιχεία για το χωριό αυτό έχουν γράψει οι:

Σπύρος Χ. Καρύδης "Άγιος Προκόπιος (Ψωραροί)", ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΩΝ ΚΟΡΥΦΩΝ τ. 6 (1986) και

Δημήτριος Ε-Γ Καρύδης "Το χωρίον των Ψωραραίων", Κέρκυρα 1997 (εκδ. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΚΕΡΚΥΡΑΣ) http://psorari.blogspot.com/

Εξέλιξη πληθυσμού

Έτος απογραφής	Κάτοικοι
1940	497
1951	424
1961	413
1971	338
1981	260
1991	388
2001	380
2011	378