Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης
Ο Άγιος Αρσένιος Καππαδόκης (κατά κόσμον Θεόδωρος Αννητσαλήχος ή Αρτζίδης, Φάρασα Καππαδοκίας, περ.1840 - 10 Νοεμβρίου 1924) ήταν Μικρασιάτης ιερομόναχος και αρχιμανδρίτης. Τιμάται ως άγιος από την Ορθόδοξη εκκλησία, σύμφωνα με τη Συνοδική Πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου της 11ης Φεβρουαρίου 1986.
| Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γέννηση | 1840 Φάρασα, Καππαδοκία, Μικρά Ασία |
| Κοίμηση | 10 Νοεμβρίου 1924 (84 ετών) Κέρκυρα, Ελλάδα |
| Τιμάται από | Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Αγιοκατάταξη | 11 Φεβρουαρίου 1986 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο |
| Εορτασμός | 10 Νοεμβρίου (Γρηγοριανό ημερολόγιο), 23 Νοεμβρίου (Ιουλιανό Ημερολόγιο) |
| Σύμβολα | επανωκαλύμμαυχο, σταυρός επί του στήθους, καθώς και επιγονάτιο |
| δεδομένα () | |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στα Φάρασα της Καππαδοκίας στη Μικρά Ασία γύρω στο 1840 και το κοσμικό του ονοματεπώνυμο ήταν Θεόδωρος Αννητσαλήχος ή Αρτζίδης,[1] ενώ έμεινε γνωστός στους συντοπίτες του ως Χατζεφεντής. Ήταν το ένα από τα δύο αγόρια του Ελευθερίου και της Βαρβάρας (επώνυμο Φράγκου ή Φραγκοπούλου).[2] Σε νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς του, με αποτέλεσμα να ανατραφεί από την αδελφή της μητέρας του,[1] ενώ αργότερα μετέβη για εκπαιδευτικούς λόγους πρώτα στη Νίγδη -όπου τελούσε υπό την προστασία της αδελφής του πατέρα του- και έπειτα στη Σμύρνη. Εκτός από ελληνικά ήξερε τουρκικά, αρμενικά και μερικά γαλλικά.[3]
Σε ηλικία 26 ετών εκάρη μοναχός στη μονή του Τιμίου Προδρόμου στα Φλαβιανά (Ζιντζίντερε) της Καππαδοκίας, ενώ λίγο καιρό αργότερα χειροτονήθηκε διάκονος από τον, επίσης Φαρασιώτη, μητροπολίτη Καισαρείας Παΐσιο Β΄ και στάλθηκε στη γενέτειρά του, όπου άσκησε παράλληλα χρέη διδασκάλου. Γύρω στο 1870 χειροτονήθηκε πρώτα πρεσβύτερος και έπειτα αρχιμανδρίτης. Στη συνέχεια πραγματοποίησε ταξίδι προσκυνηματικού χαρακτήρα στους Αγίους Τόπους, λαμβάνοντας μετά την επιστροφή του το προσωνύμιο Χατζεφεντής.[4] Υπήρξε ο πνευματικός ηγέτης της περιοχής των Φαράσων για περισσότερα από πενήντα χρόνια[5] και διακρινόταν για τον ασκητικό τρόπο ζωής του.[6]
Το 1924, βάσει της συνθήκης ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας, εκπατρίστηκε μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους των Φαράσων, ενώ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς την Ελλάδα συμβούλευε και ενθάρρυνε τους συμπατριώτες του.[7] Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους εγκαταστάθηκε με τους υπόλοιπους συντοπίτες του στο Κάστρο της Κέρκυρας, όπου συνέχισε να ασκεί τα ιερατικά του καθήκοντα. Μετά από δύο εβδομάδες παραμονής στην Κέρκυρα ασθένησε και εισήχθη στο νοσοκομείο της πόλης, όπου απεβίωσε στις 10 Νοεμβρίου του 1924 σε ηλικία 83 ετών έπειτα από σύντομη νοσηλεία.[8] Τάφηκε στο νεκροταφείο, που βρίσκεται στο ναό του Αγίου Γεωργίου, στο Δημοτικό Κοιμητήριο Κέρκυρας.[9][10]
Ανακομιδές
ΕπεξεργασίαΤον Οκτώβριο του 1958 έγινε εκταφή των λειψάνων του από τον μοναχό Παΐσιο Εζνεπίδη (τον οποίο ο Αρσένιος είχε βαπτίσει, δίνοντάς του το δικό του όνομα), ο οποίος τα μετέφερε πρώτα στην Κόνιτσα και έπειτα, το 1970, στη γυναικεία Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (Σουρωτή Θεσσαλονίκης).[11]
Στις 8 Αύγουστου του 1995 πραγματοποιήθηκε από τον τότε μητροπολίτη Κερκύρας Τιμόθεο η δεύτερη ανακομιδή των λειψάνων του Αρσενίου, μετά από τριετή διεξοδική έρευνα, καθώς τα ίχνη του τάφου είχαν χαθεί. Ο Γέροντας Παΐσιος έδωσε την ευλογία του για την δεύτερη ανακομιδή και τις οδηγίες του, πως ο τάφος βρισκόταν δίπλα και στην ίδια σειρά με αυτόν του επίσης Καππαδόκη ιερέα Γερμανού Κυριακίδη. Παράλληλα πραγματοποιήθηκε έρευνα στο βιβλίο ταφών στο αρχείο του Δήμου Κερκυραίων (όπου ήταν καταγεγραμμένη η ταφή του 1924 καθώς και η ανακομιδή του 1958) και η υπόδειξη του τάφου από παλιό υπάλληλο του κοιμητηρίου. Ο μητροπολίτης Κερκύρας Τιμόθεος, αφού συγκέντρωσε και διασταύρωσε τα στοιχεία πραγματοποίησε την ανακομιδή. Στη συνέχεια ανακαινίστηκε το μνήμα και φιλοτεχνήθηκε η ψηφιδωτή εικόνα του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκου εντοιχισμένη σε προσκυνητάρι. Από τότε στο Δημοτικό Κοιμητήριο της Κέρκυρας εορτάζεται κάθε χρόνο πανηγυρικά η μνήμη του Αρσενίου και πραγματοποιούνται λιτανεία μετά τη Θεία Λειτουργία και επί του τάφου αρτοκλασία.[12]
Υμνολογία
Επεξεργασία- Απολυτίκιο (Ἦχος πλ. α')
- Τῶν Ὁσίων τὸν βίον ἐκμιμησάμενος,
- ἐν ἐσχάτοις τοὶς χρόνοις, Πάτερ Ἀρσένιε,
- ἐπληρώθης δωρεῶν τοῦ θείου Πνεύματος,
- καὶ θαυμάτων γεγονός, θεοφόρε αὐτουργός,
- παρέχεις ἐνὶ ἐκάστω, τᾶς ἐκ Θεοῦ χορηγίας,
- ταὶς ἰκεσίαις σου πρὸς Κύριον.
- Απολυτίκιο (Ἦχος γ')
- Βίον ένθεον, καλώς ανύσας,
- σκεύος τίμιον του Παρακλήτου,
- Ανεδείχθης θεοφόρε Αρσένιε,
- και των θαυμάτων την χάριν δεξάμενος,
- πάσι παρέχεις ταχείαν βοήθειαν,
- Πάτερ ’Οσιε Χριστόν τον Θεόν ικέτευε,
- δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Ναοί
ΕπεξεργασίαΕπ' ονόματι του αγίου Αρσενίου του Καππαδόκου έχουν κτισθεί πολλοί ναοί και παρεκκλήσια:
- Το Καθολικό του Ιερού Ησυχαστηρίου Αγίου Ευαγγελιστού Ιωάννου στη Σουρωτή είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκου. Στο Ησυχαστήριο αυτό φυλάσσονται τα ιερά λείψανα του αγίου Αρσενίου και μάλιστα εκεί ετάφη και ο Άγιος γέροντας Παΐσιος.
- Ιερό Ησυχαστήριου Οσίου Αρσενίου του Καππαδόκη στον προσφυγικό Μικρασιατικό οικισμό Βατοπέδιο Χαλκιδικής
- Ιερός Ναός Αγίου Αρσενίου Καππαδόκου στο Πλατύ Ημαθίας, έργο απογόνων Μικρασιατών προσφύγων εκ Φαράσων Καππαδοκίας
- Απόγονοι Μικρασιατών που εγκαταστάθηκαν στη Χωριστή Δράμας έκτισαν το 2012 ναό προς τιμήν των Αγίων Αρσενίου και Παϊσίου των Καππαδόκων εκ Φαράσων, τόπο καταγωγής αρκετών από τους προσφυγικής καταγωγής κατοίκων της κωμόπολης.[13]
- Ιερός Ναός Αγίου Αρσενίου Καππαδόκου - Κυπερούντα Κύπρου
- Iερός ναός Αγίου Αρσενίου στο Ίδρυμα Αροδαφνούσα στην Ακρόπολη Λευκωσίας
- Ιερός Ναός Αγίων Αρσενίου και Παϊσίου των Καππαδόκων - Λεμεσός[14]
- Ιερός Ναός Αγίων Αρσενίου ου Καππαδόκου και Παϊσίου του Αγιορείτου - Αγία Νάπα, Κύπρος
- Ιερός Ναός Αγίων Αρσενίου, Πορφυρίου και Παϊσίου - Νεροκούρου Χανίων
- Ιερός Ναός Οσίων Αρσενίου Καππαδόκου και Παϊσίου Αγιορείτου - Μοίρες Ηρακλείου Κρήτης
- Ιερό Παρεκκλήσιο Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκου στην Αγριοσυκιά Πέλλας, όπου εγκαταστάθηκαν το 1924 Καππαδόκες από τα Φάρασα.
- Παρεκκλήσιο Αγίου Αρσενίου του Ναού Αγίας Μαρίνας Εκάλης Αττικής[15]
- Παρεκκλήσιο Αγίου Αρσενίου του Ναού Αγίας Τριάδος Πατρών
- Παρεκκλήσιο Αγίου Αρσενίου Καππαδόκου στην Μονή Χρυσοπηγής Χανίων[16]
- Ιερά Μονή Αγίας Σκέπης και Αγίων Παϊσίου και Αρσενίου στο St. Andrä am Zicksee στην Αυστρία (υπαγόμενη στην Ελληνορθόδοξη Μητρόπολη Αυστρίας)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου (1991). Ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης. Σουρωτή Θεσσαλονίκης: Εκδόσεις Ιερού Ησυχαστηρίου Μοναζουσών «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος». σελ. 32.
- ↑ Κοιμίσογλου, Συμεών (2005). Καππαδοκία. Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Ελλήνων Ιστορία, Πίστη, Πολιτισμός. Θεσσαλονίκη: ILP Productions. σελ. 579.
- ↑ Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου (1991). σελ. 33 - 35.
- ↑ Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου (1991). σελ. 35 - 36.
- ↑ Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου (1991). σελ. 68.
- ↑ Κελεκίδης, Λάζαρος Μ. (2005). Τα Φάρασα της Καππαδοκίας. Μνήμες Φαρασιωτών γερόντων. Βασιλικά Θεσσαλονίκης: Εκδόσεις Ιερού Ησυχαστηρίου Μοναζουσών «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος». σελ. 75 - 79.
- ↑ Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου (1991). σελ. 69 - 71.
- ↑ «Ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης» (PDF). agiostheologos.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 23 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2020.
- ↑ Κελεκίδης, Λάζαρος Μ. (2005). σελ. 82.
- ↑ Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου (1991). σελ. 75.
- ↑ Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου (1991). σελ. 10.
- ↑ Η μνήμη του οσίου Αρσενίου του Καππαδόκου
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2015.
- ↑ «Ιερός Ναός Αγίων Παϊσίου Αγιορείτου και Αρσενίου Καππαδόκου». www.agiosarsenios.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Ιερά Μητρόπολις Κηφισίας Αμαρουσίου και Ωρωπού». www.imkifissias.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Παρεκκλήσια». www.imx.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2018.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Μοναχού Παϊσίου Αγιορείτου, Ὁ Ἂγιος Ἀρσένιος ὁ Καππαδόκης, Εκδόσεις Ιερού Ησυχαστηρίου Μοναζουσών «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 1991
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με έναν Άγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |